COVİD-19 PANDEMİ SÜRECİNDE ÖZEL EĞİTİM VE REHABİLİTASYON MERKEZİNE DEVAM EDEN ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUKLARIN AİLELERİNİN BEKLENTİSİ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 59 - 92, 16.12.2023

Necmiye Erden Cahit Nuri

Öz

Bu çalışmada özel eğitim ve rehabilitasyon merkezine devam eden özel gereksinimli çocukların ailelerinin Covid-19 pandemi sürecinde kurumlardan beklentilerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yapılan çalışma nitel yöntemlerden durum çalışmasıdır. Araştırmanın evrenini Sakarya ili içerisinde bulunan Özel Eğitim Rehabilitasyon Merkezinde öğrenim gören çocukların aileleri oluşturmaktadır. Örneklemi ise özel eğitim rehabilitasyon merkezinde öğrenim gören 20 çocuğun ailesi oluşturmaktadır. Araştırmanın katılımcılarına amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan kartopu veya zincir örnekleme ile ulaşılmıştır. Bu çalışmada veri toplamak amacıyla oluşturulan form iki bölümden oluşmaktadır. Hazırlanan formda ilk bölümde aileye yönelik bilgileri içeren 10 soru, ikinci bölümde ise ailelerin beklentilerini tespit etmeyi hedefleyen 10 soru olmak üzere toplamda 20 soru yer almaktadır. Veriler betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarında göre Covid-19 pandemi sürecinde özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde devam eden özel gereksinimli çocukların ailelerinin kurumlardan beklentisine yer verilmiştir. Buna göre ailelerin, uzaktan eğitim sürecinde kurumlar tarafından yeterli düzeyde bilgilendirildiği, yapılan bilgilerden genelde memnun olunduğu görülmektedir. Her ne kadar kurumlarda bazı eksikler olsa da uzaktan eğitimin öğrencilere çeşitli faydaları olduğu, pandemi sürecinde kurumun temizliğine yeterince önem verildiği belirlenmiştir. Ailelerin özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri tarafından eğitimin sürdürülmesi, psikososyal müdahale ve iş birliği beklentilerinin olduğu anlaşılırken öğretmen-aile ilişkisinde bilgilendirmenin önemli görüldüğü, kaynak kitaplar-ödevlendirme konusunda öğretmenlerden bilgi beklentisi olduğu anlaşılmaktadır. Kurumlar tarafından uygulanan eğitim programlarının olumlu yanlarının daha fazla olduğu belirlenmiştir. Son olarak ise eğitimin daha verimli geçmesi için ailelerin kurumlardan iletişim halinde olunması, ders saatlerinin artırılması, rehberlik çalışmalarına ağırlık verilmesi gerektiğine yönelik önerileri olmuştur. Araştırma sonuçlarına göre ileride yapılacak çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Aile, Özel Eğitim, Rehabilitasyon Merkezi.

Destekleyen Kurum

Yoktur.

Proje Numarası

Yoktur.

Teşekkür

Yoktur.

Kaynakça

• Akbulut, M., Sahin, U. ve Esen, A.C. (2020). More than a Virus: How COVID 19 Infected Education in Turkey?. Journal of Social Science Education, 19, 30-42.
• Akcay, E. ve Başgül, Ş.S. (2020). Pandemi ve özel gereksinimi olan/risk altındaki çocuklar. E.S. Ercan, Ç. Yektaş, A.E. Tufan ve Ö. Bilaç (Ed.), COVID-19 pandemisi ve çocuk ve ergen ruh sağlığı içinde (55-61 ss.). Ankara: Türkiye Klinikleri.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (6. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Azoulay, P., ve Jones, B. (2020). Beat COVID-19 through innovation. Science, 368(6491), 553-553.
• Azzi-Huck, K. ve Shmis, T. (2020). Managing the impact of COVID-19 oneducation systems around the world: How countries are preparing, coping,and planning for recovery. Blog March 18. Available at: https://blogs.worldbank.org/education/managing-impact-covid-19-education-systems-around-world-how-countries-are-preparing (accessed April 19 2020).
• Balcı, A. (2020). COVID-19 özelinde salgınların eğitime etkileri. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(3), 75-85.
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (Covid-19) pandemi süreci ve pandemi sonrası dünyada eğitime yönelik değerlendirmeler: Yeni normal ve yeni eğitim paradigması. AUAd, 6(3),112–142.
• Budak, F., ve Korkmaz, Ş. (2020). COVID-19 pandemi sürecine yönelik genel bir değerlendirme: Türkiye örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 62-79.
• Burgess, S., ve Sievertsen, H. H. (2020). Schools, skills, and learning: The impact of COVID-19 on education. CEPR Policy Portal. Erişim adresi https://voxeu.org/article/impact-covid-19-education.
• Cooper, H., ve Heron, T. Heward (1987). Applied Behavior Analysis. Columbus, Ohio: Prentice-Hall.
• Çetin, Ş. ve Ercan, T. (2021). Otizme sahip ergen öğrencilerin uzaktan eğitim deneyimlerinin ebeveyn aracılığı ile incelenmesi. Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 105-121.
• Çuhacı, E. E., & Nuri, C. (2022). Examination of the Perceptions of Families with Special Needs Children towards Teachers, School Communication, and Cooperation. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 12(2), 473-496.
• Dalton, L., Rapa, E., Ziebland, S., Rochat, T., Kelly, B., Hanington, L. … Stein, A. (2019). Communication with children and adolescents about the diagnosis of a life-threatening condition in their parent. The Lancet, 393(10176), 1164-1176.
• Demirel, S. (2005). Özel eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinde aile eğitiminin önemi. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 5(1), 61–74.
• Elçi, D., ve Nuri, C. (2022). Özel eğitim öğretmenlerinin Covid-19 sürecinde özel gereksinimli bireylerin eğitimine yönelik yaşadıkları problemler (KKTC Örneği). International Journal of Su-Ay Development Association (IJOSDA), 1(2), 70-95.
• European Training Foundation (ETF) (2020). Coping with COVID-19: Mapping education and training responses to the health crisis in ETF partner countries. Torino, Italy: ETF Publishing.
• Fetters, M. D., Curry, L. A., ve Creswell, J. W. (2013). Achieving integration in mixed methods designs-principles and practices. Health services research, 48(6pt2), 2134-2156.
• Fronapfel, B. H., ve Demchak, M. (2020). School’s Out for COVID-19: 50 ways BCBA trainees in special education settings can accrue ındependent fieldwork experience hours during the pandemic. Behav Anal Pract., 13(2), 312–320.https://doi.org/10.31234/osf.io/cr3uv
• Göç, S. (2016). IPAD yoluyla sunulan etkinlik çizelgelerinin otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda bağımsız ödev yapma becerileri üzerindeki etkisi (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Imran, N., Zeshan, M. ve Pervaiz, Z. (2020). Mental health considerations for children ve adolescents in COVID-19 Pandemic. Pak J med Sci.36(4), 67-72.
• International Disability Alliance. (2020). Covid-19 and the disability movement. Erişim adresi http://www.internationaldisabilityalliance.org/content/covid-19-and-disability-movement
• Jiao, W. Y., Wang, L. N., Liu, J., Fang, S. F., ve Jiao, F. Y. (2020). Behavioral and emotional disorders in children during the Covıd-19 epidemic. J Pediatr, 221, 264-266.
• Kahraman, M. E. (2020). COVID-19 salgınının uygulamalı derslere etkisi ve bu derslerin uzaktan eğitimle yürütülmesi: Temel tasarım dersi örneği. Medeniyet Sanat- İMÜ Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 6(1), 44-56.
• Karabulut, M. (2020). Corona salgını özel eğitime muhtaç çocukları nasıl etkiledi?. Erişim adresi https://www.amerikaninsesi.com/a/corona-salgini-korona-ozel-egitim-engelli-cocuk-okul-nasil-etkiledi/5412912.html
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Karip, E. (2020). COVID-19: Okulların kapatılması ve sonrası. Erişim adresi https://tedmem.org/vurus/covid-19-okullarin-kapatilmasi-ve-sonrasi
• Lee, J. (2020). Mental health effects of school closures during COVID-19. The Lancet Child ve Adolescent Health, 4(6), 421. https://doi.org/10.1016/S2352-4642(20)30109-7.
• Livari, N., Sharma, S., ve Venta-Olkkonen, L. (2020). Digital transformation of everyday life: How COVID-19 pandemic transformed the basic education of the young generation and why information management research should care?, International Journal of Information Management. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2020.102183.
• Lord, C., McGee, J. P., ve National Research Council. (2001). Committee on educational interventions for children with autism. Educating children with Autism.
• Meier, S. M., Petersen, L., Schendel, D. E., Mattheisen, M., Mortensen, P. B., Mors, O. (2015). Obsessive-compulsive disorder and autism spectrum disorders: longitudinal and offspring risk. PLoS One, 10(11). doi: 10.1371/journal.pone.0141703
• Merriam, S. B. (2018). Adult learning theory: Evolution and future directions. In Contemporary theories of learning (pp. 83-96). Routledge.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2020). Özel çocuklarımızla eğlenceli etkinlikler takvimi. Erişim adresi https://orgm.meb.gov.tr/www/oceet-ozel-cocuklarimizla-eglenceli-etkinlikler-takvimi/icerik/1307
• Milli Eğitim Bakanlığı (2020b). Özelim Eğitimdeyim" mobil uygulaması, OECD tarafından tüm dünyaya örnek gösterildi. Erişim adresi https://orgm.meb.gov.tr/www/ozelim-egitimdeyim-mobil-uygulamasi-oecd-tarafindan-tum-dunyaya-ornek-gosterildi/icerik/1494
• Onyema, E. M., Eucheria, N. C., Obafemi, F. A., Sen, S., Atonye, F. G., Sharma, A., ve Alsayed, A. O. (2020). Impact of Coronavirus pandemic on education. Journal of Education and Practice, 11(13), 108-121.
• Öncül, N. (2003). Kaynaştırma uygulaması yapılan ilköğretim okuluna devam eden zihin özürlü öğrencinin bulunduğu sınıfta normal çocuk annelerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşleri (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Pınar, M. A. ve Dönel Akgül, G. (2020). The opinions of secondary school students about giving science courses with distance education during the Covid-19 pandemic. Journal of Current Researches on Social Sciences, 10(2), 461-486.
• Saavedra, J. (2020). Educational challenges and opportunities of the Coronavirus (COVID-19) pandemic. Erişim adresi https://blogs.worldbank.org/education/educational-challenges-and-opportunities-covid-19-pandemic.
• Sağıroğlu, N. (2006). Özel gereksinimli bireylere sahip ailelerin çocuklarının devam ettiği özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinden beklentileri. (Yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Stenhoff, D.M., Pennington, R.C. ve Tapp, M.C. (2020). Distance education support for students with autism spectrum disorder and complex needs during COVID-19 and school closures. Rural Special Education Quarterly, 39(4), 211-219. doi:10.1177/8756870520959658.
• Şenol, F.B. ve Can Yaşar, M. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde öğretmen ve ebeveyn gözünden özel eğitim. Millî Eğitim, 49(1), 439-458. Şimşek, H., ve Yıldırım, A. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2020). COVID-19 salgın yönetimi ve çalışma rehberi. Ankara: Bilimsel Danışma Kurulu Çalışması.
• Tufan, Z. K., ve Kayaaslan, B. (2020). Crushing the curve, the role of national and international institutions and policy makersin COVID-19 pandemic. Turkish Journal of Medical Sciences, 50(9), 495-508.
• World Health Organization (2020). Disability considerations during the Covid-19 outbreak. https://www.who.int/publications-detail/disability-considerations-during-the-covid-19-outbreak
• Yiğen, S. (2008). Çocuğu ilköğretim kademesinde kaynaştırma uygulamalarına devam eden anne-babaların kaynaştırmaya ilişkin görüş ve beklentileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.