A NEW PROTECTIVE AND PREVENTIVE MEASURE PROPOSAL TO THE CHILD PROTECTION LAW NO. 5395: RECREATION AND SPORT MEASURE

Yıl 2023, , 172 - 190, 03.07.2023

Yunus Dursun , Elvan Atamtürk

https://doi.org/10.46218/tshd.1215577

Öz

Children in need of protection are treated within the scope of the Child Protection Law No. 5395. In this law, protective and supportive measures are taken to meet the shelter and care needs of children, to continue their education, to meet their health needs and to provide counseling services to their parents. Although there are injunctions necessary to meet the education, counseling, health and care needs of children in this law, there is no precautionary decision for the planned use of their free time, which is very important for their bio-psycho-social development and protects them from many risks. In this study, by emphasizing the positive effect of sports, arts and cultural activities on the development of the child, it is aimed to suggest adding a new precautionary decision regarding the children who are under evaluation and in need of protection. Firstly, international and national legislation on child protection was mentioned. Afterwards, studies dealing with the importance of sports, arts and cultural activities in the development of the child were included; The importance of including sports and recreational activities in the Child Protection Law as a protective and supportive measure has been tried to be emphasized.

Anahtar Kelimeler

Child protection law, measures, leisure time, recreation, sport

5395 SAYILI ÇOCUK KORUMA KANUNU’NA YENİ BİR KORUYUCU ÖNLEYİCİ TEDBİR ÖNERİSİ: REKREASYON VE SPOR TEDBİRİ

Öz

Korunmaya ihtiyacı olan çocuklara 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu kapsamında işlem yapılmaktadır. Bu kanunda, çocukların barınma ve bakım ihtiyaçlarının giderilmesine, eğitimlerinin devam ettirilmesine, sağlık ihtiyaçlarının karşılanmasına ve ebeveynlerine danışmanlık hizmetinin sağlanmasına yönelik koruyucu ve destekleyici tedbir kararları yer almaktadır. Bu kanununda çocukların eğitim, danışmanlık, sağlık ve bakım ihtiyaçlarının karşılanması için gerekli tedbir kararları bulunmasına rağmen onların biyo-psiko-sosyal gelişimleri açısından oldukça önemli olan ve onları pek çok risklerden koruyan özellikle serbest zamanlarının planlı bir şekilde değerlendirilmesine yönelik herhangi bir tedbir kararı bulunmamaktadır. Bu çalışmada spor, sanat ve kültürel faaliyetlerin çocuğun gelişimindeki olumlu etkisi vurgulanarak, hakkında değerlendirme yapılan ve korunma ihtiyacı içinde olan çocuklara ilişkin yeni bir tedbir kararının eklenilmesinin önerilmesi amaçlanmaktadır. İlk olarak çocuk korumaya ilişkin uluslararası ve ulusal mevzuata değinilmiş; sonrasında spor, sanat ve kültürel faaliyetlerin çocuğun gelişimindeki önemini ele alan çalışmalara yer verilmiş; sportif ve rekreasyonel faaliyetlerin bir koruyucu ve destekleyici tedbir olarak Çocuk Koruma Kanunu’nda yer almasının önemi vurgulanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk koruma kanunu, tedbir kararları, serbest zaman, rekreasyon, spor

Kaynakça

• Addams, J. (1912) “Twenty Years at Hull House with Autobiographical Notes” http://livinghistoryofillinois.com/pdf_files/Twenty_Years_at_Hull_House_by_Jane_Addams_1912.pdf Erişim: 12/11/2022
• Açıkel Gülel, E. & Daşbaş, S. (2019). Suça sürüklenmiş erkek çocuklarda aile aidiyeti ve yaşam doyumu ilişkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30 (3) , 965-987. DOI: 10.33417/tsh.622589
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2023).2023-2028 Türkiye Çocuk Hakları Strateji Belgesi ve Eylem Planı, https://www.aile.gov.tr/media/132816/turkiye-c-ocuk-haklari-strateji-belgesi-ve-eylem-plani-2023-2028-dijital.pdfErişim: 07/06/2023.
• Albayrak, H. (2020). Dezavantajlı çocuklar için spor faaliyetlerinin öneminin eleştirel teori bakış açısıyla ele alınması. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20 (1), 67-89.
• Aykara, A., ve Albayrak, H. (2016). Olumlu gençlik gelişimi yaklaşımı açısından spor etkinliklerine katılımın gençlere yansımaları, Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 27 (1), 77 – 100.
• Babiss, L. A., & Gangwisch, J. E. (2009). Sports participation as a protective factor against depression and suicidal ideation in adolescents as mediated by self-esteem and social support. Journal of Developmental Behavioral Pediatrics, 30(5), 376–384. Doi: 10.1097/DBP.0b013e3181b33659
• Baykara Acar, Y., Acar, H., Berghan, S. (2018) Türkiye’de Çocuk Koruma Sistemi Sorunlar ve Savunu Alanları, Uluslararası Çocuk Merkezi, 2018
• Bayoğlu, F. (2013). Danışmanlık tedbiri alan çocuklar ile suça sürüklenme riski bulunan çocukların kişisel ve sosyal değişkenler açısından karşılaştırılması, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
• Birleşmiş Milletler (1989). Çocuk Hakları Sözleşmesi https://www.unicef.org/turkiye/en/convention-rights-childErişim: 24/11/2022
• Birleşmiş Milletler (1985) Pekin (Beijing) Kuralları. Türkiye’de Çocuklar İçin Adalet, Çocuk Adalet Sistemi Çalışanları Eğitim Programları, Uluslararası Çocuk Mevzuatı, Kasım 2013, Ankara
• Birleşmiş Milletler Riyad İlkeleri (1990). Türkiye’de Çocuklar İçin Adalet, Çocuk Adalet Sistemi Çalışanları Eğitim Programları, Uluslararası Çocuk Mevzuatı, Kasım 2013, Ankara
• Birleşmiş Milletler Havana Kuralları (1990). Türkiye’de Çocuklar İçin Adalet, Çocuk Adalet Sistemi Çalışanları Eğitim Programları, Uluslararası Çocuk Mevzuatı, Kasım 2013, Ankara
• Birleşmiş Milletler (2019) Birleşmiş Milletler Nüfus Beklentileri, 2019.
• Büyükgebiz Koca, E., ve Tunca, M.Z. (2020). İnternet ve sosyal medya bağımlılığının öğrenciler üzerindeki etkilerine dair bir araştırma. Alanya Akademik Bakış, 4(1), Sayfa No. 77-103.
• Deleş, B. ve Kaytez, N. (2020). Çocuk gelişiminde müziğin yeri ve önemi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7 (10), 133-142.
• Dursun, Y. (2021). Suça sürüklenen çocukların bağlanma stilleri ve aile aidiyetleri. Sosyal Politika ve Sosyal Hizmet Çalışmaları Dergisi, 2(1), 1-29.
• Fazlıoğlu, E.A. (2019). Sağlık tedbiri uygulaması kapsamında çocuk ruh sağlığı ve hastalıkları polikliğine yönlendirilen çocukların ve ailelerinin psikososyal özelliklerinin sosyal hizmet perspektifinden değerlendirilmesi, Yayınlanmış yüksek lisans tezi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
• Gilligan, R. (1999). Enhancing the resilience of children and young people in public care by mentoring their talents and interests. Child and Family Social Work, 4, 187–196.
• Güneş, Ö. (2015). 5395 sayılı çocuk koruma kanunu kapsamında danışmanlık tedbiri uygulanan adölesanların despresyon düzeyleriyle anne-baba tutumları ve bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. İstanbul Arel Üniversitesi.
• Go, M., Chu, C. M., Barlas, J., ve Chng, G. S. (2017). The role of strengths in anger and conduct problems in maltreated adolescents. Child Abuse & Neglect, 67, 22–31. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2017.01.028 Hüseyinoğlu, S. (2017) Korunmaya muhtaç çocukların koruma altına alınma nedenleri: İstanbul örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karadağ, M., ve Can Yılmaz, G. (2022) Ekran süresi ve anne eğitim seviyesinin ergenlerde obezite gelişimine etkisi, Van Tıp Dergisi, 29(1):19-26, 2022 DOI:10.5505/vtd.2022.44538
• Katarzyna Kostyrka-Allchorne, Nicholas R Cooper, Andrew Simpson, Edmund J S Sonuga-Barke (2020) Children's mental health and recreation: Limited evidence for associations with screen use, Acta Paediatrica 2020, 109 (12): 2648-2655, First published: 09 April 2020, https://doi.org/10.1111/apa.15292
• Kozechian, H., Heidary, A., Saiah, A., Heidary, M. (2012). Campus recreation worldwide: a literature review. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 2(4), 132–139.
• Lambourne, K., ve Donnelly, J. E. (2011). The role of physicalactivity in pediatricobesity. Pediatric Clinics of North America, 58(6), 1481–1491.
• League of Nations (1924). Geneva Declaration of the Rights of the Child, http://www.un-documents.net/gdrc1924.htmErişim: 18/11/2022.
• Lee, H., ve Heo, S. (2021). Benefits of leisure activities for the quality of life of older South Korean adults. Leisure Studies, 40(2), 199–211.
• Mason, G., ve Wilson, P. (1988). An assessment of the impact of sport and recreation upon aboriginal and non-aboriginal youth offenders. Canberra: Australian Institute of Criminology. https://www.aic.gov.au/publications/archive/archive-81
• Nobre, G. C., Valentini, N. C., & Nobre, F. S. S. (2018). Fundamental motor skills, nutritional status, perceived competence, and school performance of Brazilian children in social vulnerability: Gender comparison. Child Abuse & Neglect, 80, 335–345. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2018.04.007.
• Öğüt, O., Dursun, Y., Şişmanlar, Ş.G., Coşkun, A., Sarı, U., (2020) Suça sürüklenen çocuklarınsosyo-demografik özellikleri, algılanan aile işlevselliğinin ve anne-baba tutumlarının suçasürüklenme üzerine etkisinin değerlendirilmesi, Anadolu Psikiyatri Dergisi; 21(5):531-536
• Reynolds, J. F. (2017). Jane addams’ forgotten legacy: recreation and sport. Journal of Issues in Intercollegiate Athletics, 2017 Special Issue p.11-18. http://csri-jiia.org/wp-content/uploads/2017/07/JIIA_2017_SI_01.pdf
• Sarı, U. (2018). Kocaeli Üniversitesi Çocuk Ergen Psikiyatrisine Başvuran Sağlık TedbirliHastaların Sosyo-demografik Risk Faktörlerinin ve Ruhsal Tanılarının İncelenmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi.
• Şişmanlar, Ş.G., Dursun,Y., Ünverdi, G., Olgun, N.N., Coşkun, A. (2022) Sağlık Tedbiri Kararı Bulunan Çocuklarda Aile Aidiyeti ile İlişkili Etkenler, Nöro Psikiyatri Arşivi 2022;59:303−308 https://doi.org/10.29399/npa.27915
• T.C. Resmî Gazete, 15/07/2015 Tarihli 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5395.pdf
• T.C. Resmî Gazete, 22/11/2001 Tarihli 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4721.pdf
• T.C. Resmî Gazete, 24/05/1983 Tarihli 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2828.pdf
• TDK Sözlük (2022). “Rekreasyon”, https://sozluk.gov.tr Erişim: 11/11/2022.
• Tekgöz Obuz, A.(2019). Ekolojik sistem yaklaşımı kapsamında suça sürüklenen ve hakkında danışmanlık tedbir kararı verilen çocuklara yönelik nitel çalışma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Timonen, J., Niemelä, M., Hakko H., Alakokkare A. &· Räsänen S. (2022). Social leisure time activities as a mediating link between self-reported psychological symptoms in adolescence and psychiatric morbidity by young adulthood: the Northern Finland 1986 Birth Cohort study. European Child & Adolescent Psychiatry, November 2022, Issue 7. https://doi.org/10.1007/s00787-022-02107-2,2
• Turan, N. (2012) Birey ve Aileler ile Sosyal Hizmet, Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını, Ankara.
• TÜİK, (2022a). TÜİK Haber Bülteni, Tarih:06.07.2022 Sayı:45552 Türkiye İstatistik Kurumu Yayınları
• TÜİK (2022b). TÜİK Haber Bülteni, Tarih:20.04.2022 Sayı:45633 Türkiye İstatistik Kurumu Yayınları
• UK Legislation (2004). Children Act 2004. https://www.legislation.gov.uk/ukpga/2004/31/section/10 Erişim: 16/06/2023
• Ulaş, G.Ö., Demirtaş, G., Zorbaz, S. ve Kızıldağ, S. (2012). Çocuk suçluluğunu önlemede ebeveyn izlemesi. Uluslararası Çocuklar için Adalet Sempozyumu, Koruma/Önleme Oturumları, s.20, Ankara.
• UNFPA (2019). State of world population 2019 - Unfinished business the pursuit of rights and choices for all. https://turkiye.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/SWP19%20-%20EN%20report-web-%204%20April_6.pdf, Erişim: 22/10/2022
• Weinstein, M.B., Fuller, K., Mulrooney, T., Koch, G. (2014). The benefits of recreational programming on juvenile crime reduction: A review of literature and data. Retrieved from https://www.nccu.edu/formsdocs/proxy.cfm?file_id=2907Erişim: 26/10/2022
• Van Rheenen, D. 2012. A century of historical change in the game preferences of American children. Journal of American Folklore 125 (498): 411–443. doi: 10.5406/jamerfolk.125.498.0411
• Yavuz, C. (2016) Korunmaya muhtaç çocukların, koruma ve bakım altın alınma nedenleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.