SOSYAL HİZMETTE KRİZE MÜDAHALE YAKLAŞIMININ AİLE İÇİ ŞİDDET MAĞDURU KADIN SORUNU ÜZERİNDEN TARTIŞILMASI

Yıl 2023, , 148 - 171, 03.07.2023

Deniz Taşağal

https://doi.org/10.46218/tshd.1231508

Cited By: 1

Öz

Aile, ataerkinin oluşturduğu cinsiyete dayalı roller ve güç ilişkileriyle şiddetin yeniden üretilebilmesine, korunabilmesine ve sürdürebilmesine ait dinamikleri içerisinde barındırmaktadır. Aile içerisindeki kadına yönelik şiddet feminist hareket öncülüğünde görünürlük kazanmış, şiddetin kadın üzerindeki fiziksel, duygusal ve sosyal etkileri ele alınmıştır. Aile içi şiddetin kadın üzerinde oluşturduğu karmaşık etkiler bazı kadınlar için kısa süreli olup hızlı bir iyileşme gösterirken bazıları için kronik işlev bozukluğu ve zihinsel sağlık bozukluklarına neden olmaktadır. Bu sorunlara ek olarak kadının şiddet örüntüsüne direnç göstermesine aracılık eden kaynakların yetersizliği ve yardım arama sürecinin şiddetin artmasıyla eş zamanlı olması kişiyi kriz sürecine sokarak fiziksel ve ruhsal dengenin sarsılmasına neden olmaktadır. Kadının yardım arama süreciyle birleşen aktif kriz durumu, gelişim ve fırsatları da beraberinde getirmektedir. Dolayısıyla şiddet mağduru kadın ve çocuklarının uğrak noktası olan pek çok hizmet alanında kriz değerlendirmesini içeren sosyal hizmet müdahalesine ihtiyaç duyulmaktadır. Mevcut durumda, kadın sığınmaevleri başta olmak üzere, aile içi şiddetin neden olduğu travmatik deneyimlerin yapılandırılmış bir şekilde ele alınmasından ziyade sosyal yardımlara dayalı hizmetlere yönlendirme ve sınırlı bir psikososyal destek sağlama süreci bulunmaktadır. Buradan yola çıkarak çalışmada kriz durumunun hem nedeni hem de tetikleyicisi olan aile içi şiddet ele alınmış, şiddete maruz kalan kadınların temas ettiği hizmet alanlarında kriz değerlendirmesini içeren sosyal hizmet müdahalesinin işlevselliğine değinilmiştir. Krize müdahale yaklaşımı çerçevesinde şiddet döngüsünün sonlandırılması, çevre koşullarının değişimi, gelecek için başa çıkma becerilerinin geliştirilmesi gibi önemli kazanımlar söz konusudur. Dolayısıyla şiddet mağduru kadınlara zamanında ve etkili bir sosyal hizmet müdahalesi sunabilmek amacıyla öncelikli hizmet alanlarında kriz değerlendirmesinin yaygınlaştırılması ele alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Aile İçi Şiddet, Aile İçi Şiddet Mağduru Kadın, Krize Müdahale, Sosyal Hizmet Müdahalesi

Kaynakça

• Arslan, D. (1998). Aile İçinde Kadına Yönelen Şiddet ve İstanbul Kadın Misafirhanesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Istanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Istanbul.
• Bartky, S. L. (1990). Femininity and Domination: Studies in the Phenomenology of Oppression. Routledge.
• Bennett, L., Riger, S., Schewe, P., Howard, A., ve Wasco, S. (2004). Effectiveness of Hotline, Advocacy, Counseling and Shelter Services for Victims of Domestic Violence: A Statewide Evaluation. Journal of Interpersonal Violence, 19(7), 815-829.
• Burman, S., ve Roberts, A. R. (2007). National Survey on Empowerment Strategies, Crisis Intervention and Cognitive Problem-Solving Therapy With Battered Women. A. R. Roberts ve B. W. White (Ed.), Battered Women and Their Families: Intervention Strategies and Treatment Programs (3. Baskı, s. 63-87). Springer Publishing Company.
• Caplan, G. (1961). An Approach to Community Mental Health (3 Baskı). Routledge.
• Caplan, G. (1964). Principles of Preventive Psychiatry. Basic Books.
• Caplan, G. (1974). Support Systems and Community Mental Health: Lectures on Concept Development. Behavioral Publications.
• Caplan, G., ve Caplan, R. (2000). Principles of Community Psychiatry. Community Mental Health Journal, 36, 7-24.
• Carlson, B. E. (1997). A Stress and Coping Approach to İntervention with Abused Women. National Council on Family Relations, 46(3), 291-298.
• Childe, G. (2006). Kendini Yaratan İnsan (İnsanın Çağlar Boyu Gelişimi) (F. Ofluoğlu, Çev.). Varlık Yayınları.
• Cooley, C. H. (1902/2005). Human Nature and the Social Order. Transaction Publishers.
• Corcoran, J., Stephenson, M., Perryman, D., ve Allen, S. (2001). Perceptions and Utilization of a Police–Social Work Crisis Intervention Approach to Domestic Violence. Families in Society, 82(4), 393-398.
• Cutler, D. L., Yeager, K. R., ve Nunley, W. (2013). Crisis Intervention and Support. K. Yeager, D. Cutler, D. Svendsen, ve G. M. Sills (Ed.), Modern Community Mental Health: An Interdisciplinary Approach (s. 243–255). Oxford University Press.
• Dwyer, D. C., Smokowski, P. R., Bricourt, J. C., ve Wodarski, J. S. (1996). Domestic Violence and Woman Battering: Theories and Practice Implications. A. Roberts (Ed.), Helping Battered Women New Perspectives and Remedies (s. 67-84). Oxford University Press.
• Dziegielewski, S. F., Resnick, C., ve Krause, N. B. (1996). Shelter-Based Crisis Intervention with Battered. A. Roberts (Ed.), Helping Battered Women: New Perspectives and Remedies (s. 159-171). Oxford University Press. Eagleton, T. (1996). İdeoloji (M. Özcan, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Egan, G. (2013). The Skilled Helper: A Problem-management and Opportunity-development Approach to Helping (10. Baskı). Cengage Learning.
• Enander, V. (2010). “A Fool to Keep Staying”: Battered Women Labeling themselves Stupid as an Expression of Gendered Shame. Violence Against Women, 16(1), 5-31.
• Enander, V., ve Holmberg, C. (2008). Why Does She Leave? The Leaving Process (es) of Battered Women. Health Care for Women International, 29(3), 200-226.
• Erbil, P. (2012). Kibele’den Pandora’ya Kadının Tarihsel Yenilgisi (3. Baskı). Sözkesen Matbaacılık. Ertürk, Y. (2015). Sınır Tanımayan Şiddet: Paradigma, Politika ve Pratikteki Yönleriyle Kadına Şiddet Olgusu. Metis Yayınları. Follingstad, D. R., Brennan, A. F., Hause, E. S., Polek, D. S., ve Rutledge, L. L. (1991). Factors Moderating Physical and Psychological Symptoms of Battered Women. Journal of Family Violence, 6, 81-95.
• Geffner, R., ve Pagelow, M. (1990). Victims of Spouse Abuse. R. Ammerman ve M. Hersen (Ed.), Treatment of Family Volence: A Source Book (s. 113-135). Wiley.
• Goffman, E. (1963). Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity. Simon and Schuster.
• Golan, N. (1998). Treatment In Crisis Situtions: Treatment Approaches in the Human Services. The Free Press.
• Gordon, J. S. (1996). Community Services for Abused Women: A Review of Perceived Usefulness and Efficacy. Journal of Family Violence, 11(4), 315-329.
• Greenstone, J. L., ve Leviton, S. C. (2011). Elements of Crisis Intervention: Crisis and How to Respond to Them (3. Baskı Baskı). Cengage Learning.
• Güvenç, B. (1991). İnsan ve Kültür. Remzi Kitabevi.
• Hackett, S., McWhirter, P. T., ve Lesher, S. (2016). The Therapeutic Efficacy of Domestic Violence Victim Interventions. Trauma, Violence & Abuse, 17(2), 123-132.
• Halpern, H. A. (1973). Crisis Theory: A Definitional Study. Community Mental Health Journal, 9, 342-349.
• Haviland, W. A. (2002). Kültürel Antropoloji (H. İnaç ve S. Çiftçi, Çev.; 1. Baskı). Kaknüs Yayınları.
• Itzhaky, H., ve Porat, A. B. (2005). Battered Women in Shelters: Internal Resources, Well-Being and Integration. Affilia, 20(1), 39-51.
• İlin, M., ve Segal, E. (2009). İnsan Nasıl İnsan Oldu (A. Zekerya, Çev.). Say Yayınları.
• Jackman, M. R. (2006). Gender, Violence, and Harassment. J. Chafetz (Ed.), Handbook of the Sociology of Gender (s. 275-317). Springer Publishing.
• Jackson-Cherry, L. R., ve Erford, B. T. (2017). Crisis Assessment, İntervention and Prevention. Pearson Education.
• James, R. K., ve Gilliland, B. E. (2017). Crisis İntervention Strategies (8. Baskı). Cengage Learning.
• Janosik, E. H. (1994). Crisis Counseling: A Contemporary Approach (2. Baskı). Jones & Bartlett Learning.
• Jonker, I. E., Sijbrandij, M., Van Luijtelaar, M. J., Cuijpers, P., ve Wolf, J. R. (2015). The Effectiveness of Interventions During and After Residence in Women’s Shelters: A Meta-analysis. The European Journal of Public Health, 25(1), 15-19.
• Kanel, K. (2019). A Guide to Crisis Intervention (6. Baskı Baskı). Cengage Learning.
• Keskin, F. (1996, Kış-Bahar). Foucault'da Şiddet ve İktidar. Cogito, 6, 117-122.
• Knox, K. S., ve Roberts, A. (2021). The Crisis Intervention Model. K. W. Bolton, J. C. Hall, ve P. Lehmann (Ed.), Theoretical Perspectives for Direct Social Work Practice: A Generalist-eclectic Approach (4. Baskı, s. 163-178). Springer Publishing Company.
• Küçüker Yıldız, A., ve Öz Yıldız, S. (2018). Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddetle Mücadele. P. A. Yayınları.
• Lehmann, P., ve Spence, E. (2007). Complex Trauma and Crisis Intervention with Children in Shelters for Battered Women. A. Roberts ve B. W. White (Ed.), Battered Women and Their Families: Intervention Strategies and Treatment Programs (3 Baskı, s. 181-211). Springer Publishing Company.
• Lemmey, D., Malecha, A., McFarlane, J., ve Wilson, P. (2001). Severity of Violence agains Women Correlates with Behavioral Problems in their Children. Pediatric Nursing, 27(3), 265-270.
• Lindemann, E. (1944). Symptomatology and Management of Acute Grief. American Journal of Psychiatry, 101(2), 141-148.
• Lundgren, E. (2012). Şiddetin Normalleştirilme Süreci (B. Ekal, Çev.). Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı Yayınları. Lyon, E., Lane, S., ve Menard, A. (2008). Meeting Survivor’s Needs: A Multi-state Study of Domestic Violence Shelter Experiences. University of Connecticut Hartford: School of Social Work.
• Neckel, S. (1996). Inferiority: From Collective Status to Deficient Individuality. Sociological Review, 44, 17-34. Özateş, Ö. S. (2009). Bir Sosyal Hizmet Müdahalesi Olarak Aile İçi Şiddet Mağduru Kadın Sorununda Feminist Etik Yaklaşım. Toplum ve Sosyal Hizmet, 20(2), 99-108.
• Parad, H. J. (1965). Crisis Intervention: Selected Readings. Family Service Association of America. Parad, H. J. (1971). Preventive Casework: Problems and Implications. H. J. Parad (Ed.), Crisis Intervention: Selected Readings (6. Baskı). Family Service Association of America.
• Perez, S., Johnson, D. M., ve Wright, C. V. (2012). The Attenuating Effect of Empowerment on IPV-Related PTSD Symptoms in Battered Women Living in Domestic Violence Shelters. Violence Against Women, 18(1), 102-117.
• Poal, P. (1990). Introduction to the Theory and Practice of Crisis Intervention. Quaderns de Psicologia, 10, 121-140. Poole, N., Greaves, L., Jategaonkar, N., McCullough, L., ve Chabot, C. (2008). Substance Use by Women Using Domestic Violence Shelters. Substance Use & Misuse, 43(8-9), 1129-1150.
• Rapoport, L. (1967). Crisis-oriented Short-term Casework. Social Service Review, 41(1), 31-43.
• Rapoport, L. (1991). The State of Crisis: Some Theoretical Considerations. Illness, Crisis and Loss, 1(3), 39-46.
• Resick, P., ve Nishith, P. (1997). Sexual Assault. R. C. Davis, A. J. Lurigio, ve W. G. Skogan (Ed.), Victims of Crime (s. 27-52). Sage Publications.
• Roberts, A. R. (1991). Conceptualizing Crisis Theory and the Crisis Intervention Model. A. R. Roberts (Ed.), Contemporary Perspectives on Crisis Intervention and Prevention (s. 3-17). Prentice-Hall.
• Roberts, A. R. (1996). Crisis Management and Brief Treatment: Theory, Technique and Applications. Nelson Hall Publishers.
• Roberts, A. R. (2007). Domestic Violence Continuum, Forensic Assessment and Crisis Intervention. Families in Society: The Journal of Contemporary Social Services, 88(1), 42-54.
• Roberts, A. R., ve Ottens, A. J. (2005). The Seven-Stage Crisis Intervention Model: A Road Map to Goal Attainment, Problem Solving and Crisis Resolution. Brief Treatment and Crisis Intervention, 5(4), 329-339.
• Roberts, A. R., ve Yeager, K. R. (2009). Pocket Guide to Crisis Intervention. Oxford University Press.
• Schechter, S. (1982). Women and Male Violence: The Visions and Struggles of the Battered Women's Movement. South End Press.
• Scheff, T. J. (1990). Microsociology: Discourse, Emotion and Social Structure. University of Chicago Press.
• Schenkman Roberts, B., ve Roberts, A. R. (2005). A Comprehensive Model for Crisis Intervention with Battered Women and Their Children. A. R. Roberts (Ed.), Crisis Intervention Handbook: Assessment, Treatment and Research (3. Baskı). Oxford University Press.
• Sözer, Y. (1992). Psikiyatride Kriz Kavramı ve Krize Müdahale. Kriz Dergisi, 1(1), 8-12.
• Stylianou, A. M., ve Pich, C. (2019). Beyond Domestic Violence Shelter: Factors Associated with Housing Placements for Survivors Exiting Emergency Shelters. Journal of Interpersonal Violence, 36, 1-23.
• Taplin, J. R. (1971). Crisis Theory: Critique and Reformulation. Community Mental Health Journal, 7, 13-23.
• Teater, B. (2015). Sosyal Hizmet Kuram ve Yöntemleri (A. Karatay, Ed.). Nika Yayınevi.
• Tutty, L. M., Bidgood, B. A., ve Rothery, M. A. (1993). Support Groups for Battered Women: Research on Their Efficacy. Journal of Family Violence, 8(4), 325-343.
• Uhlig, H. (2007). Avrupa’nın Anası Anadolu-Küçük Asya'da Batı Kültürünün Kökenleri (Y. Bayer, Çev.). Telos Yayıncılık.
• WHO. (2021). Violence Against Women Prevalence Estimates, 2018: Global, Regional and National Prevalence Estimates for İntimate Partner Violence Against Women and Global and Regional Prevalence Estimates for Non-partner Sexual Violence Against Women (9240022252).
• Yeager, K., ve Roberts, A. (2015). Crisis Intervention Handbook: Assessment, Treatment, and Research. Oxford University Press. Yıldırım, Ş. (2016). Sosyal Hizmette Krize Müdahale Yaklaşımının Kullanımı Krize Müdahale. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(4), 481-486. Young, M. (1995). Crisis Response Teams in the Aftermath of Disasters. A. Roberts (Ed.), Crisis Intervention and Time-limited Cognitive Treatment (s. 151-187). Sage Publications. Yüksel Kaptanoğlu, İ., Çavlin, A., ve Akadlı Ergöçmen, B. (2015). Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması.