TIBBİ VE PSİKİYATRİK SOSYAL HİZMET ALANINDA YAZILAN LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Sayı: 13, 43 - 55, 30.06.2019

Hüsnünur Aslantürk

Öz

Sağlık alanında paradigmanın değişimi, tedavinin ruhsal, sosyal ve ekonomik boyutunu da gündeme taşımıştır. Bu değişimle
birlikte tıbbi ve psikiyatrik sosyal hizmet, sağlığın bütüncül bir bakış açısıyla ele alındığı multidisipliner yaklaşımda önemli bir
unsur haline gelmiştir. Bu çerçevede tıbbi ve psikiyatrik sosyal hizmet alanında yapılan akademik çalışmaların sayısı artmış ve
içeriği çeşitlenmiştir. Bu çalışmada sosyal hizmet alanında yazılan lisansüstü tezlerin içerik ve metodolojik açıdan
incelenmesine çalışılmıştır. Doküman incelemesi yönteminin kullanıldığı bu çalışmada Yükseköğretim Kurulu’nun Ulusal Tez
Merkezi’nden akıllı arama motoru ile yapılan aramada Sosyal Hizmet Anabilim Dalında yazılan tüm lisansüstü tezler
incelenerek tıbbi ve psikiyatrik sosyal hizmet alanına giren 72 lisansüstü tez seçilmiş ve bu tezler üzerinden bir değerlendirme
yapılmıştır. Yapılan değerlendirme yıllara göre Sosyal hizmet Anabilim Dalı’nda yazılan tüm tezlerin içinde tıbbi ve psikiyatrik
sosyal hizmet alanında yazılan tezlerin oranı, tıbbi sosyal hizmet alanında yazılan tezlerin içerik açısından değerlendirilmesi ve
metedolojik açısından değerlendirilmesi olmak üzere üç alanda gerçekleştirilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda tıbbi
ve psikiyatrik sosyal hizmet alanında yazılan lisansüstü tezlerin sosyal hizmet alanında yazılan tüm tezlerin yaklaşık % 14’ünü
oluşturduğu; çoğunlukla Hacettepe Üniversitesi’ne bağlı sosyal hizmet yüksek lisans ve doktora programları kapsamında
yazıldığı görülmüştür. Tezlerin büyük bir bölümünün yüksek lisans tezi olduğu ve genellikle nicel araştırma yöntemi
kullanılarak tasarlandığı anlaşılmıştır. Konularına göre ise hastalara/hasta gruplarına yönelik yazılan tezleri, psikiyatrik sosyal
hizmet alanında yazılan tezler ve personele yönelik yazılan tezler izlemektedir.

Anahtar Kelimeler

Tıbbi sosyal hizmet, lisansüstü tezler, sosyal hizmet araştırması

Kaynakça

• 1. Akbulut, H. İ, Şahin, Ç., Çepni, S. (2013). Doktora tez sürecinde karşılaşılan problemlerin belirlenmesi: Eğitim fakültesi örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 50-69.
• 2. Alptekin, K., Topuz, S. ve Zengin, O. (2014). Türkiye’de sosyal hizmet eğitiminde mevcut durum: Tespitler, analizler ve öneriler. (İçinde) E. Atamtürk ve E. Yaman (yayına hazırlayanlar). Sosyal hizmet sempozyumu 2013: Türkiye’de çocuğun refahı ve korunması: kapsayıcı bir yaklaşım arayışı (ss.353-366). Sempozyum Bildirileri (elektronik basım). Kocaeli.
• 3. Alptekin, K., Topuz, S. ve Zengin, O. (2017). Sosyal hizmet eğitiminde neler oluyor? Toplum ve Sosyal Hizmet, 28 (2), 50-69.
• 4. Altındağ, Ö., Aykara, A. (2018). Sosyal hizmet eğitimi. Ankara: Gece Kitaplığı.
• 5. Bekiroğlu, S. (2016). Türkiye’de sağlık hizmetleri kapsamında tıbbi sosyal hizmet uygulamaları. İ. Cılga, E. Erkul, B. Yıldırım, İ. B. Adıgüzel içinde, Sosyal Çalışma ve Sosyal Politika (s. 137-164). Ankara: Bellek Yayınları.
• 6. Bracht, N. F. (1978). Social work practice in hospitals: Changing directions and new opportunities, Neil F. Bracht, (Ed.),Social Work in Health Care: A Guide to Professional Action, In (165-183). The New York: Haworth Pres.
• 7. Bulut, I. (1993). Ruh sağlığının aile işlevlerine etkisi. Başbakanlık Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Yayınları. Yayın No: 74. Ankara: Kılıçarslan Matbaası.
• 8. Campanini, A. (2010). The challanges of social work education in Europe. Psychologica, 52 (2), 687-700.
• 9. Cirhinlioğlu, Z. (2012). Sağlık sosyolojisi, (3. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• 10. Cirhinlioğlu, Z., Cirhinlioğlu, F.G. (2011). Postmodern sağlığın yükselişi ve düşüşü, K. Canatan (Ed.), Beden Sosyolojisi (1.Baskı) içinde (395-412). İstanbul: Açılım Kitap.
• 11. Cowles, L. A. (2012). Social work in the health field: A care perspective. L. A.: Routledge.
• 12. Dellgran, P., & Höjer, S. (2001). Mainstream is contextual: Swedish social work research dissertations and theses. Social Work Research, 25, 243–252.
• 13. Duyan, V. (1996). Sağlıkta psiko-sosyal boyut (Tıbbi sosyal hizmet). Ankara: 72 TDFO.
• 14. Duyan, V. (2014). Sosyal hizmet: Temelleri, yaklaşımları, müdahale yöntemleri. Ankara: Sosyal Çalışma Yayınları. 15. Fişek, N. (1983). Halk sağlığına giriş, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Dünya Sağlık Örgütü Hizmet Araştırma ve Araştırıcı Yetiştirme Merkezi Yayını No:2 16. Gehlert, S., Browne, T. (2006). Handbook of health social work. New Jersey: John Wiley&Sons Publishing.
• 17. Kahramanoğlu, E. (1973). Psikiyatrik sosyal hizmet. Sosyal Hizmet Dergisi, 5, Kasım-Aralık-Ocak.
• 18. Krysik, J. L., Finn, J. (2015). Etkili uygulama için sosyal hizmet araştırması. Ankara, Nika Yayınevi.
• 19. Oral, M. ve Tuncay, T. (2012). Ruh sağlığı alanında sosyal hizmet uzmanlarının rol ve sorumlulukları. Toplum ve Sosyal Hizmet. 23 (2), 93-114.
• 20. Özbesler, C., İçağasıoğlu Çocan, A. (2010). Hastane ortamında sosyal hizmet uygulamaları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21-32.
• 21. Özmen, Z. M., Güç, F. A. (2013). Doktora eğitimi ile ilgili yaşanan zorluklar ve baş etme stratejileri: Durum çalışması. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3 (3), 214-219.
• 22. Özdemir, U. (2000). Türkiye'de psikiyatrik sosyal hizmet. Ankara: Aydınlar Matbaası.
• 23. Özkan, E. (2018). Tıbbi sosyal hizmet uzmanlarının işyerinde sosyal destek algısı, mesleki benlik saygısı ve yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• 24. Rothwell, D. W., Lach, L., Blumentha, A. l., Akesson, B. (2015). Patterns and Trends of Canadian Social Work Doctoral Dissertations, Journal of Teaching in Social Work, 35: 1-2, 46-64,
• 25. Scourfield, J., & Maxwell, N. (2010). Social work doctoral students in the UK: A web-based survey and search of the index to theses. British Journal of Social Work, 40, 548–566.
• 26. Saruç, S. (2015).Türkiye’de tıbbi sosyal hizmet alanına yönelik genel bir değerlendirme, Turkish Journal of Family &Primary Care, 9 (3), 112-120.
• 27. Sevinç, B. (2001), Türkiye' de lisansüstü eğitim uygulamaları, sorunlar ve uygulamalar, DEÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 34 (1), 25-40.
• 28. Stuart, P. H. (1997). Community care and the origins of psychiatric social work. Social Work in Health Care, 25 (3), 25-36.
• 29. T.C. Sağlık Bakanlığı, (2011), Sağlıkta dönüşüm programı değerlendirme raporu (2003-2013), Ankara.
• 30. Yıldırım A, Şimşek H, (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 8. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• 31. Zastrow, C. (2014). Sosyal hizmete giriş. Ankara: Nika Yayınevi