Sahhaflarşeyhizade Vakanüvis Esad Efendi’nin (1789-1848) Kendi Kaleminden Oto/biyografik Metin Parçaları

Year 2022, Issue: 1, 8 - 21, 31.12.2022

Nazlı Vatansever

Abstract

Bu makale Sahhaflarşeyhizade Esad Efendi’nin (1789-1848) şahsi mecmualarındaki otobiyografik nitelik
taşıyan kısa metin parçalarına odaklanır. Makale metinlerin içeriği hakkında bilgi verir. Esad Efendi’nin
bu metinleri oluşturmasının arkasındaki motivasyonunu araştırır. Metinlerin Esad Efendi tarafından başka
mecralarda kullanım olasılıklarını inceler. Makalede öncelikle Esad Efendi’nin hayatı, resmi görevleri ve
eserlerine kısaca değinilmiştir. Daha sonra Esad Efendi’nin mecmualarına kaydettiği otobiyografik notlar
ve bilgilerin çeviri yazıya aktarımı verilmiştir. Esad Efendi’nin biyografisi ile ilgili pek çok kaynak, bu
notlardaki bilgileri tekrar etse de notlar bugüne kadar çeviri yazı ile (ya da tıpkı basımla) yayınlanmamıştır.
Makalede bu metinlerin içeriği Esad Efendi’nin hayatı ve görevlerine paralel olarak konumlandırılacaktır.
Sonuç bölümünde ise Esad Efendi’nin bu metin parçalarını kaydetme sebepleri ve olası kullanım amaçları
ele alınmıştır.

Keywords

Sahhaflarşeyhizade Esad Efendi , mecmua , otobiyografik metinler , biyografik metin derleme

References

• Süleymaniye Kütüphanesi (SK)- Esad Efendi, 3847.
• Süleymaniye Kütüphanesi (SK)- Yazma Bağışlar, 201.
• Aktepe, Münir. “Esʿad Efendi”. TDV İslâm Ansiklopedisi, (İstanbul: MEB, 1964), 4:358-359.
• Çavdar, Tuba. “Esad Efendi Kütüphanesi”. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV, 1995. 11: 347.
• Demircioğlu, Tülay Gençtürk. “Mustafa Salim ve Mecmūʿası”, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 12 (2014): 29-64.
• Elger, Ralf ve Yavuz Köse. Many Ways of Speaking about the Self: Middle Eastern Ego- Documents in Arabic, Persian, and Turkish- 14th-20th Century. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2010.
• Emecen, Feridun. “Osmanlı Kronikleri ve Biyografi”, İslam Araştırmaları Dergisi, 3 (1999): 83-90.
• Güldöşüren, Arzu. “II. Mahmud Dönemi Osmanlı Uleması”. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, 2013.
• Hammer - Purgstall, Joseph Freiherr von. Geschichte der osmanischen Dichtkunst bis auf unsere Zeit. vol. 4. Pesth: Conrad Adolph Hartleben’s Verlag, 1838.
• Heyd, Uriel. “The Ottoman ʿUlemā and Westernization in the Time of Selīm III and Maḥmūd II”. The Modern Middle East: A Reader. Yay. Haz. Albert Hourani, 145-168, California: University of California Press, 1993.
• Kafadar, Cemal. “Self and Others: The Diary of a Dervish in Seventeenth Century Istanbul and First Person Narratives in Ottoman Literature”. Studia Islamica 69 (1989): 121-150.
• Karahasanoğlu, Selim. Kadı ve Günlüğü: Sadreddinzade Telhisi Mustafa Efendi Günlüğü (1711- 1735) Üstüne Bir İnceleme. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2013.
• Küçükaşçı, Mustafa Sabri. “Seyyid”, TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV, 2009. 37: 40-43.
• Niyazioğlu, Aslı. Dreams and Lives in Ottoman Istanbul: A Seventeenth Century Biographer’s Perspective. London: Routledge, Taylor & Francis Group, 2017.
• Oğraş, Rıza. Esʿad Mehmed Efendi ve Bağçe-i Safa-endûz’u. Burdur: Dilek, 2001.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi. XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: İstanbul Edebiyat Fakültesi, 1956.
• Terzioğlu, Derin. “Man in the Image of God in the Image of the Times: Sufi Self-Narratives and the Diary of Niyāzī-i Mıṣrī (1618-94)”. Studia Islamica 94 (2002): 139-65.
• Vatansever, Nazlı. “Sürûrî’nin Tarih Mecmûʻası, Metin Tesisi-İnceleme”. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2014.
• Vatansever, Nazlı. “Ṣaḥḥāflarseyḫizāde Esʿad Efendi’s (1789-1848) Text Compilation Practices and Intellectual Curiosities”. Doktora Tezi, Viyana Üniversitesi, 2022.
• Vatansever, Nazlı. “Books as Career Shapers The Reading Activities of Ṣaḥḥāflarşeyḫizāde Esʿad Efendi (1789-1848) at the Rise of His Career”. Authors as Readers in the Mamlūk Period and Beyond. yay. haz. Elise Franssen, 277-302. Venice: Ca Foscari, 2022.
• Yılmazer, Ziya. Vak’anüvis Esad Efendi (Sahhaflar Şeyhizâde Seyyid Mehmed): Hayatı ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 1984.
• Yılmazer, Ziya. “Esad Efendi, Sahhaflarşeyhizade”, TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV, 1995. 11: 345.
• Yılmazer, Ziya. Vak’a-nüvis Esʿad Efendi Tarihi: (Bahir Efendi’nin Zeyl ve İlaveleriyle) 1237-1241/1821-1826. İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı, 2000.
• Database for Ottoman Inscriptions, no: 964 http://www.ottomaninscriptions.com/information.aspx?ref=list&bid=873&hid=964. Son Erişim Tarihi: 07.10.2022.
• Database for Ottoman Inscriptions, no: 965 http://www.ottomaninscriptions.com/verse.aspx?ref=list&bid=873&hid=965. Son Erişim Tarihi: 07.10.2022.