The invasion of the Kazak, Khive, Hokand khanates and Bukhara emirates by Tsarist Russia completed almost in two centuries. In this period, while some of the people voluntarily accepted Russian citizenship by considering their economic and political interests, a large part of them gave a struggle for independence against the Russian invasions of the Turkish countries. Middle jüz Cossacks, emirate of Bukhara, Khokand and Khiva khanates were forced to accept Russian supremacy because of the military operations. Amongst those who opposed these operations on Kazakh provinces and Turkestan khanates, there were those who individually attracted attention. Sultan Kenesari Kasimoglu, who wanted to be the leader of the Kazakhs, is the most important of them. Kenesari, who brought together the Kazakhs and organized them, has shown a resistance example which is still narrated today. Since Kenesari's determination was not visible on all the Cossacks, this resistance became fruitless following his death. However, Sadik Tore, one of his sons, exhibited at this time his father's resistance on the Kazakh territory during the invasion of the Turkestan khanates. In this study, it will be explained firstly the struggle of a Kazakh young man from a noble family who showed resistance unexceptionally in every inch of the ground of Turkestan territories against invasion by using the records of Sadik Tore, written out by his brother Ahmet Kenesari and it will also be emphasized the reasons why the different Turkish khanates consistently worked together with Sadik Tore. This study, will end with the surrender of Sadik Tore to the Russians and his death.
Sadik Tore Sultan Kenesari Kazakhs Khanate of Khokand Khanate of Khiva Emirate of Bukhara Tsarist Russia Turkestan
Çarlık Rusya’nın Kazak, Hive, Hokand hanlıkları ve Buhara Emirliği’ni işgal etmesi yaklaşık iki asır sürdü. Bu süreçte halkların bir kısmı iktisadî, siyasî çıkar ilişkilerini gözeterek Rusya tabiiyetine girmeyi gönüllü olarak kabul ederken, büyük bir kısmı da Rusların Türk memleketleri üzerine giriştiği istila hareketine karşı istiklal mücadelesi verdi. Orta Cüz Kazakları, Buhara Emirliği, Hokand ve Hive hanlıkları düzenlenen askerî harekâtlar sonunda Rus üstünlüğünü kabul etmek zorunda kaldı. Kazak ordalarına ve Türkistan hanlıklarına düzenlenen bu harekâtlara karşı koyanlar arasında bireysel olarak dikkat çekenler oldu. Kazakların liderliğine soyunan Sultan Kenesarı Kasımoğlu bunların en önemlisiydi. Kazakların bir araya gelmesini ve teşkilatlanmasını sağlayan Kenesarı, günümüzde de anlatılagelen bir direniş örneği gösterdi. Kenesarı’nın bu azmi Kazakların tümüne tezahür etmediği için onun ölümüyle bu direniş sonuçsuz kaldı. Ancak oğullarından biri olan Sadık Töre, babasının Kazak topraklarındaki direnişini bu defa Türkistan hanlıklarının işgali sürecinde sergiledi. Bu çalışmada Sadık Töre’nin kardeşi Ahmet Kenesarı’nın bizzat ondan dinleyerek kaleme aldığı kayıtlardan yararlanılarak Türkistan’ın işgali sürecinde, soylu bir aileye mensup bir Kazak gencinin ayrım yapmaksızın Türkistan topraklarında işgale karşı gösterdiği mücadele anlatılacak ve farklı Türk hanlıklarının sürekli olarak Sadık Töre ile iş birliğinde bulunmasının nedenleri üzerinde durulacaktır. Çalışma, Sadık Töre’nin Ruslara teslim olması ve ölümüyle nihayet bulacaktır.
Sadık Töre Sultan Kenesarı Kazaklar Hokand Hanlığı Hive Hanlığı Buhara Emirliği Çarlık Rusya Türkistan
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Araştırma Makaleleri |
Authors | |
Publication Date | December 22, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 83 Issue: 298 |
Belleten is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).