Altısı Manisa'da sancakbeyi olan sekiz şehzadenin tuğralı fermanlarının Patmos'daki Ayos Teologos Manastırında bulunması, Osmanlı şehzadelerinin statüsü hakkında düşünmek için bir fırsattır. Sayın Feridun Emecen'in yazmış olduğu gibi, bir şehzadenin kudretinin, Sultanın kontrolünden dolayı çok sınırlı olduğu anlaşılır. Eğer şehzade çocuksa, bu hal daha da açıktır. Lakin sancağında bulunan bir şehzade, öbür sancakbeyleri gibi bir sancakbey miydi? Herşeyden önce, pâyitahttaki dergah-ı âliyeye benzeyen küçük dergahı ve küçük bir sultan gibi teşrifâtları vardı ; tuğralı olan fermanları « emr-i şerif » diye sadrolunurdu. Yani şehzadelerin özel bir durumu vardı. Kudretleri sembolik ise de, sembollerin unutulmayacak bir kuvveti vardır. Hem de bu şehzadelerin buyurdukları emirler incelenirken, nüfüzlarının kendi sancaklarının dışarısında da hissedildiğini görüyoruz. Reayalar, şehzadelere başvurmayı tercih ederlerdi. Onlara göre bir şehzadenin fermanı, Sultanın tuğralı bir hükm-i şerifi gibi değerli değil ise de, başka bir sancakbeyinin emirinden daha çok nüfüzlu idi. Makalenin Ek kısmında Manisa'da sancakbeyi iken Şehzade Murad bin Selim'in buyurduğu Ağustos ve Temmuz 1567 tarihli iki fermanına yer verilmiştir.
Osmanlı İmparatorluğu (XVI yy.) Osmanlı şehzadeleri Manisa Sultan Alemşah bin Sultan Bayezid II Sultan Korkud b. Sultan Bayezid II Sultan Mustafa b. Süleyman Kanuni Sultan Murad b. Selim II Osmanlı şehzadelerinin fermanları Patmos manastırının arşivleri
La presence dans les archives du Monastere de Saint-Jean â Patmos de huit firmans de princes ottomans portant leur tuğra, dont six emis par un şehzade en poste â Manisa, fournit l'occasion de revenir sur la question de leur statut. Ainsi que l'a souligne Feridun Emecen, leur pouvoir etait contr6le de pres par le sultan regnant et particulierement limiti quand ils etaient mineurs. Peut-on pourtant voir en eux des sancakbori comme les autres ? On rappellera d'abord que leur qualite de sultan potentiel - marquee par la cour qui les entouraient dans un ceremonial reproduisant celui de la capitale, mais aussi par le fait qu'ils emettaient de veritables firmans portant leur tuğra - leur donnait une aura particuliere. On peut considerer qu'ils n'en tiraient qu'un pouvoir symbolique. Mais il ne faut pas sous-estimer le poids des symboles. L'etude des actes emis par les princes montre que leur influence debordait largement les limites de leurs sancak. Du reste on constate que les sujets ottomans se toumaient â l'occasion vers eux de preference, considerant â l'evidence qu'un firman de prince, s'il n'avait assurement pas la valeur d'un ordre portant la tuğra du sultan lui-meme, aurait un poids, une influence sans commune mesure avec un acte emis par un autre gouvemeur de province. On a donne en annexe la publication de deux firmans inedits emis par le futur Murad III alors qu'il etait en poste â Manisa en août 1566 et juillet 1567.
Ottoman Empire (16th century) Ottoman princes Manisa Alemşah son of Bayezid II Korkud son of Bayezid II Mustafa son of Suleyman the Magnificent Murad son of Selim II firmans of Ottoman princes archives of Patmos monastery
Primary Language | French |
---|---|
Journal Section | Araştırma Makaleleri |
Authors | |
Publication Date | April 1, 2015 |
Published in Issue | Year 2015 Volume: 79 Issue: 284 |
Belleten is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).