Osmanlı Devleti'nde ticarî faaliyetler eskiden beri gayrimüslimlerin tekelinde kalmış ve yabancı dil bilmeleri sayesinde ticarette hep söz sahibi olmuşlardır. Buna karşılık sermaye birikimi olmayan ve dil bilmeyen müslüman tüccar ise dış ticarette etkin olamamıştır. Özellikle kapitülasyonlarla yabancı tüccarlara Osmanlı ülkesinde ticaret yapma izni verilmiş olmasına rağmen, bu tüccarlar da bazı engellerle karşılaşmışlardır. Bu engellerin en başta geleni ise yabancı tüccarların yerel Osmanlı dillerini ve ticari usullerini bilmemeleriydi. Bunun sonucu olarak yabancı tüccarlar genellikle Rumlardan oluşan aracılara bağımlı hale gelmişlerdi. Bu durum zaman içerisinde Osmanlı ticari hayatında yabancı tüccarların yanında beratlı tüccar sınıfının ortaya çıkmasına neden oldu. III. Selim tahta çıktıktan sonra yabancı ve beratlı tüccar sınıfının tekelini kırmak ve yerli tüccar sınıfı yaratmak için gayrimüslim Osmanlı tebaasından Avrupa Tüccarı sınıfını teşkil etti. Bu sayede 19. yüzyılın ortalarına kadar ticaret usullerini ve yabancı dil bilen gayrimüslim tebaanın gayretleri sayesinde yabancı tüccarların ticaret alanındaki tekellerinin kırıldığı görüldü. Ancak, 1838 Osmanlı-İngiliz ticaret anlaşması sonrası bu etkinliklerini tekrar kaybettiler. Biz bu çalışmamızda 19. yüzyıl ortalarında Avrupa Tüccarı sınıfının sahip olduğu hak ve imtiyazları ile ticarî faaliyetleri sırasında karşılaştıkları sorunların neler olduğunu ortaya koymaya çalışacağız.
Since old times, the commercial activities of the Ottoman State were under the domination of foreign traders and as they knew foreign language, they had always a say in commercial activities. On the other hand, Muslims not having a capital accumulation and not knowing foreign languages were not able to be dominant in the foreign trade. Though foreign traders were granted rights to conduct commercial activities within the Ottoman State with the capitulations, they were confronted with some obstacles. Among these, the most important one was foreign traders' not knowing local Ottoman languages and methods of conducting commercial activities. As a result, foreign traders became dependent on intermediaries mostly Greeks of Turkish nationality. This resulted with the dominance of another class together with foreign traders in the Ottoman commercial life. After III Selim came to the throne, he created the class of European Traders from Ottoman citizens in order to break the monopoly of the class of foreign traders and their associates. In this way, till the mid-19th century, the dominance of foreign traders were weakened with the efforts of non-Muslim Ottoman citizens knowing the methods of conducting commercial activities and foreign languages. Yet, following Ottoman-English commercial treaty in 1838, the foreign traders started to gain their power again. In the present study, we aim to reveal what rights and privileges the European traders had in the mid-19th century and what obstacles they faced while conducting their commercial activities.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Araştırma Makaleleri |
Authors | |
Publication Date | April 1, 2015 |
Published in Issue | Year 2015 Volume: 79 Issue: 284 |
Belleten is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).