Taş Eser Onarımında Kaldırma ve Yapıştırma Yöntemleri

Year 1990, Volume: 54 Issue: 209, 47 - 98, 20.04.1990

Hüseyin Akıllı

https://doi.org/10.37879/belleten.1990.47

Abstract

İnsanlar eski çağlardan zamanımıza kadar kil,metal ve ahşabın yanında ağırlıklı olarak taş da kullanmak suretiyle mimari yapılar ve sanat eserleri yapmışlardır. Genellikle dayanıklı olarak bilinen taşın kullanılmasıyla yapılan mimari eleman ve sanat eserleri, yüzyıllardır toprak altında kalmaları veya toprak üstünde durmalarından dolayı doğa koşullarından etkilenerek aşınmışlar, bozulmuşlar veya tahrip olma sürecine girerek yok olmuşlardır. Bunun yavaş veya hızlı olması, taşın yapısal özelliğine ve insanların bilinçli veya bilinçsizce yapmış oldukları her türlü olumsuz uygulamalarına da bağlıdır. Taş eser tahribatında birlikte etkili olan bu etkenlerin uygulayıcı onarımcılar tarafından bilinmesi gerekmektedir. Çalışmalarında, eserin orjinal dış görünümüne ve iç durumuna önem vererek, statik düşüncesiyle tahrip etmeden uygulamalarını yaparak, bizden sonra gelecek olanlara mümkün olduğu kadar iyi bir şekilde eserleri aktarmak amaçları olmalıdır.

Keywords

Taş Eser, Onarım, Tarih, Arkeoloji

References

• AHRENS, D., (1971) "Restoration of Ston Sculpture at the Münich Glyptothek", Conversation of Ston I, Preprints of the Contributions to the New York Conference ön Conservation of Stone and Wooden Objects, 7-13 Joune 1970. London, The International Institutes for Conservation of Historich and Artistic Works, s. 65-69.
• ANDRE, J.M., (1977) The Restorer's Handbook of Sculpture, New York, Van Nostrand Reinhold Company.
• ANKNER, D. - WIHR, R., (1981-1) "Ausbildung/Fortbildung zum Restaurator", Arbeitsblaetter für Restauratoren, Mainz, Verlag des Röminsch-Germanischen Zentralmuseums, s. 17-20.
• AKILLI, H., (1986) "Antalya Müzesindebir Bir İmparator Heykeli Onarımı", TAÇ, sayı 3, İstanbul, Türkiye Anıt Çevre Turizm Vakfı Yayını, s. 31-33.
• AKILLI, H., (1987-1) "Eski Seramik Onarımında Yeni Bir Uygulama: Kum Püskürme Metodu", Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi, sayı 1, İstanbul, s. 8-11.
• AKILLI, H., (1987-2) "Pergede Bulunan Dansöz Heykeli Onarımı ", Arkeoleji ve Sanat, sayı 28-31, İstanbul, s. 19-21.
• AKILLI, H., (1987-3) "Perge Kazılarında Ortaya Çıkarılan Mimariye Bağlı Elemanların Onarımı", TAÇ, sayı 6, İstanbul, Türkiye Anıt Çevre Turizm Koruma Vakfı Yayını, s. 41-47.
• AKILLI, H., (1987-4) "Taş Eserlerin Tahribatına Neden Olan Etkenler", Rölöve ve Restorasyon Dergisi sayı 6, Ankara, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, s. 129-134.
• AKILLI, H., (1988) "Eski Mozaikin Yerinde Koruma ve Onarımı: Yeni Bir Uygulama", Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi, sayı XIII, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Araştırmaları Merkezi, s. 8-11.
• ARSLANOĞLU, İ.A., (1987) "Selçuklu Taç Kapılar ve Bazı Anadolu Yapıları Restorasyonlarına Dair", Rölöve ve Restorasyon Dergisi, sayı 6, Ankara, Vakıflar Genel Müdürlüü Yayını, s. 59-68.
• ASGARÎ, N., (1981) "Marmara Adası Saraylar Köyü Kazısı", Arkeoloji ve Sanat Dergisi, sayı 11, İstanbul, s. 23-31.
• BAYBURTLUOĞLU, C., (1985) "1984 Yılı Arykanda Kazısı Raporu", Kazı Sonuçları Toplantısı VII, Ankara 20-24 Mayıs 1985, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, s. 357-372.
• BENZMÜLLER, C., (1981-1) "Materialien und Geracete für die Restaurierung und Konservierung (Arbeitsblaetter für Restauratoren 1968-1980)", Arbeitsblaetter für Restauratoren, Mainz, Verlag des Römisch-Germanischen Zentralmuseums, s. 65-105.
• BERTOLİN, S., (1970-1) "Die Restaurierung Einer Griechischen Jünglingsfigur", Arbeitsblaetter für Restauratoren, Mainz, Verlag des Romisch-Germanischen Zentralmuseums, s. 13-14.
• BİNAN, M., (1961) Tabii Taş Duvar (Blok Taş Duvarlar, Blok ve Plak Kaplama Duvarlar), İstanbul, İstanbul Teknik Üniversitesi - Mimarlık Fakültesi
• BOURAS, K., (1977) "Akropolü Kurtarmak İçin", Görüş, sayı 10, İstanbul, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün Aylık Dergisi, s. 4-10.
• COREMANS, D., (1963) "Laboratuvar ve Görevleri", Müzelerin Teşkilatlanması (Pratik Öğütler), Ankara, ICOM Türkiye Milli Komitesi Yayınları sayı 2, Müzeler ve Anıtlar - IX, s. 51-78.
• DAUFUKU, H., (1963) "Müzelerin Teşkilatlanması", Müzelerin Teşkilatlanması (Pratik Öğütler), Ankara, ICOM Türkiye Milli Komitesi Yayınları sayı 2, Müzeler ve Anıtlar - IX, s. 45-50.
• DUDLEY, D. - H, BESOLD: et al., (1958) Museum Registration Methods, Washington D.C. The American Association of Museums.
• ERGUVANLI, K., (1978) Mühendisler İçin Jeoloji, İstanbul, İstanbul Teknik Üniversitesi Yayınları.
• İLTER, İ., (1982) "Uygulama Sorunları", Rölöve ve Restorasyon Dergisi, sayı 4, Vakıflar Genel Müdürlüğü I Restorasyon Semineri (6-7 Mayıs 1982) özel sayısı, Ankara, s. 9-11.
• İNAN, J., (1984-1) "Perge Kazısı 1983 Çalışmaları", Kazı Sonuçları Toplantısı VI, İzmir 16-20 Nisan 1984, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, s. 323-344.
• İNAN, J., (1984-2) "Side Apollon Tapınağı (N, I) Kazısı ve Onarımı 1983 Yılı Çalışmaları", Kazı Sonuçları Toplantısı VI, İzmir 16-20 Nisan 1984, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, s. 345-365.
• İNAN, J. (1986-1) "Side Apollon Tapınağı Restorasyonu 1985 Yılı Çalışmaları", Kazı Sonuçları Toplantısı VIII-2, Ankara 26-30 Mayıs 1986, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, s. 177-186.
• İNAN, J., (1986-2) "Perge Kazısı 1985 Yılı Çalışmaları", Kazı Sonuçları Toplantısı VIII-2, Ankara 26-30 Mayıs 1986, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, s. 137-176.
• İNANDIK, H., (1967) Deniz ve Kıyı Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları 1219-47.
• İZMIRLİGİL, U., (1986) "Perge Demetrios Apollonios Takı", Türk Tarih Kurumu Kongresi IX, Ankara 21-25 Eylül 1981, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi, s. 513-518, lev. 259-267.
• İZMİRLİGİL, Ü., (1985) "Side Tiyatrosu ve Çevresi Kazı Onarım ve Düzenleme Çalışmaları (1984)", Kazı Sonuçları Toplantısı VII, Ankara 20-24 Mayıs 1985, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, s. 387-394.
• HEMPEL, K.F.B., (1972) "Berich über die Konservierung von Skulpturen Steinen Marmon und Terrakotten", Arbeitsblaetter für Restauratoren 2, Mainz, Verlag des Römisch-Germanischen Zentral-museums, s. 30-34.
• MADRAN, E., (1984) "Apollon Smitheus Tapınağı Yapısal Özellikleri", Araştırma Sonuçları Toplantısı I, İstanbul 23-26 Mayıs 1983, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, s. 167-174, lev. 303-305.
• NOHLEN, K., (1985) "Restarierungen am Traianeum in Pergamon", Zeitschrift für Geschicbte Baukunst Joumal of the Architecture, Deutscher Kunstverlay München, Berlin, s. 140-159.
• ÖĞÜN, B., (1982) "Kaunos Kazısı 1981", Kazı Sonuçları Toplantısı IV, Ankara 8-12 Şubat 1982, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, s. 247-255.
• PLENDERLEİTH, H.J., (1956) The Conservation of Antiquities and Works of Art, London, Oxford University Press.
• PLENDERLEİTH, H.J. - WERNER, A.E.A., (1971) The Conservation of Antiquities and Works of Art, London, Oxford University Press.
• PHİLİPPOT, P., (1981) "Bildung, Berufsethik und Ausbildung des Restaurators", Der Restaurators-Heute, Beitraege Zur Definiton eines Berufs, Bamberg, s. 15-20.
• RADT, W., (1983-1) "1982 Yılı Bergama Çalışmaları", Kazı Sonuçları Toplantısı V, İstanbul 23-27 Mayıs 1983, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü s. 241-245, lev. 481-485.
• RADT, W., (1983-2) "Pergamon Vorbericht Über Die Kampagne 1982", Deutschen, Archaologıscnes Institut, Berlin, s. 455-469.
• RADT, W., (1984-1) "Bergama 1983 Kampanyası Ön Raporu", Kazı Sonuçları Toplantısı VI, İzmir 16-20 Mayıs 1984, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, s. 441-448.
• RADT, W., (1984-2) "Pergamon vorbericht Über Die Kampagne 1983", Deutschen, Archaologischen Institut, Berlin, s. 431-452.
• RADT, W., (1986) "Bergama 1985 Kampanyası Ön Raporu", Kazı Sonuçları Toplantısı VIII-2, Ankara 26-30 Mayıs 1986, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, s. 215- 232.
• RICHTER, G., (1974) Greek Art, London, Phaidon Press Ltd.
• ROEWER, J., (1976) Ephesos, Mikado Verlag.
• SCBLEIERMACBER, M., (1980-2) "Einiges zur Restaurierung und Nachbildung des Sarkopnages und der Büsten aus der Grabkammer von Weiden", Arbeitsblaetter für Restauratoren, Mainz, Verlag des Römisch-Germanischen Zentralmuseums, s. 154-160.
• STROCKA, V. M. (Çev. C. ÖZGÜNEL), (1979) "Efes'teki Celsus Kitaplığı ve Onarım Çalışmaları", Belleten, sayı 172, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi, s. 809-822.
• SCHOMMER., (1963) "Müzelerin İdaresi", Müzelerin Teşkilatlanması (Pratik Öğütler), Ankara, ICOM Türkiye Milli Komitesi Yayınları sayı 2 Müzeler ve Anıtlar-IX, s. 21-44.
• TARHAN, T., (1975) "Urartu Merkezlerinde Meydana Çıkarılan Kerpiç Mimarinin Korunması ve Onarımı Hakkında Öneriler" MTRE, İTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Enstitüsü Bülteni sayı 4, Tarihi Çevrenin Korunması Semineri 19-20 Haziran 1975, İstanbul, s. 44-55.
• TAYLA, H., (1982) "1950'den Bu Yana restorasyon Uygulamaları, Kurumlaşma Çabaları ve Geleceği İçin Bir Öneri" Rölöve ve Restorasyon Dergisi, sayı 4, Vakıflar Genel Müdürlüğü I Restorasyon Semineri (6-7 Mayıs 1982) Özel Sayısı, Ankara, s. 41-42.
• ÜLGEN, S.A., (1943) Anıtların Korunması ve Onarılması I, Ankara, Maarif Vekilliği Antikite ve Müzeler Müdürlüğü Yayınlarından, seri IV, Sayı. 1.
• WINKLER, E.M., (1971) "Decay of Stone", Conservation of Stone I, Preprints of the Contributions to the New York Conference on Conservation of Stone and Wooden Objects, 7-13 June 1970, London, The International Institute for Conservation of Historic and Artistic Works, s. 1-11.
• WIHR, R., (1981) "Zur Ausbildungsstuation in der Bundesrepublik Deutschland", Der Restaurator-Heute, Beitraege zur Definition eines Berufs, Bamberg, s. 49-53.