Molla Lutfî ile İlgili Yeni Bir Belge

Year 1980, Volume: 44 Issue: 176, 675 - 682, 20.10.1980

İsmet Parmaksızoğlu

Abstract

Türk düşünce tarihinde Molla Lutfi olayı, çeşitli yönleriyle konu olarak günümüze değin değerini korumaya devam etmektedir. Milli Kütüphane yazmalarım Türkiye Yazmaları Toplu Kataloğu, TUYATOK bünyesinde tasnif ederken rastladığımız zındıklık ve sapıklık ile ilgili bir risale de kanımızca bu olaydan esinlenerek kaleme alınmıştır. Bilindiği gibi, edindiği bilgilerle öğünen, meslekdaşlarının hatalarını, yaptıkları yanlışları hoş görmeyen, onları en ağır sözlerle taşlayan, bu yüzden de çevresinde kendisini sevmeyen bir aydınlar grubunun oluşmasına yol açan Molla Lutfi, 900 Rebiyülevvelinin yirmi beşinde (24 Aralık 1494) karşıtlarının ısrarlı istekleri üzerine Sultan II. Bayezid'in verdiği izin sonunda bir heyet önünde yargılanmış ve ölüme mahkûm edilerek Atmeydanı’nda idam edilmiştir. İşte bu olaydan esinlenerek yazılan elimizdeki risale, Şerhü’lmakasıd, Kadi İyaz el-Yahsubi’nin eş-Şifa fi tarifi hukuki’l-Mustafa ve es-Seyfü'l-meslûl gibi kaynaklarda zındıklık ve sapıklık konularındaki delillere dayanılarak ve Molla Lutfi’nin söz ve davranışları bunlara göre değerlendirilerek kaleme alınmıştır.

Keywords

Molla Lutfî, Türk Düşünce Tarihi, Risale, II. Bayezıd