Türk Tarih Kurumu Binası'nın Giriş Holündeki Atatürk Büstü'nün Öyküsü

Year 1967, Volume: 31 Issue: 124, 657 - 660, 20.10.1967

Uluğ İğdemir

Abstract

Yıl 1937. Atatürk, II. Türk Tarih Kongresinin 1937 Eylülünde İstanbul’da Dolmabahçe Sarayında toplanması, bu kongreye Türk ve Türkiye tarih ve arkeolojisi ile uğraşan yabancı bilginlerin de çağırılması, bu münasebetle sarayın büyük Muayede salonunda bir tarih sergisinin düzenlenmesi direktifini verdiler. Böylece ilk defa Türk Tarih Kongresi Milletlerarası bir nitelik kazanıyordu. Türk Tarih Kurumu bu direktife uyarak Kongrenin programını ve serginin genel bir plânını hazırladı. Kurum'un o zamanki Başkanı Sayın Hasan Cemil Çambel, 24 Mayıs 1937'de dört sayfalık bir raporla sergi plânını Atatürk'e sundu. Atatürk aynı gün bu raporun altına : "Düşündüklerimize pek uygundur; hemen işe başlanmasını dilerim." sözlerini yazarak Kurum'a geri gönderdi. Kurum arşivinde bulunan bu tarihi belgenin fotokopilerini sunuyorum. Kurum Haziran başında iki kişilik kadrosiyle (o zaman Kurumun aylıklı kadrosu benimle bir daktilo ve bir odacıdan ibaretti) İstanbul’a taşınarak Dolmabahçe Sarayındaki dairesinde çalışmaya başladı. Tarih sergisine büyük önem veriliyordu. Bütün Elçiliklere yazılar yazılarak Müzelerde bulunan ve dünya uygarlığını karakterlendiren eserlerin ya asılları, yahut kopyeleri istendi. Irak Hükümeti Bağdat Müzesinde bulunan çok değerli bir Suse vazosunu özel bir memurla İstanbul’a gönderdiği gibi, Fransa Hükümeti de Sadrazam İbrahim Paşa'nın Birinci Francois'ya yazdığı mektupların orijinallerini bu sergiye yollamak nezaketini gösterdi. Öteki devletler de müzelerinin en değerli parçalarından güzel mulajlar yaptırarak sergimize armağan ettiler.

Keywords

Türk Tarih Kurumu, Atatürk Büstü, J. Thorak, Hasan Cemil Çambel