SEBASTE ANTİK KENTİ VE ÇEVRESİ YÜZEY ARAŞTIRMALARINDA ELE GEÇEN CAM ESERLER

Yıl 2018, Sayı: 18, 63 - 82, 01.09.2018

Emre Taştemür Münteha Dinç

https://doi.org/10.22520/tubaked.2018.18.005

Öz

Bir tesadüf eseri bulunup, 1966-1978 yılları arasında kazı çalışmaları yapılan Sebaste antik kentinde, Bizans Dönemi’neait kiliseler ortaya çıkarılmış ayrıca çevresinde yer alan tümülüsler ve höyükte de kısa zamanlı kazılar yapılmıştır.Bu bölgede kazılar yapılmadan önce de bölgeye gelen Avrupalı araştırmacılar tarafından da buranın Sebaste kentininmerkezi olabileceği tahmin edilmiştir. Ancak kazı ve araştırmalara rağmen Sebaste’nin lokalizasyonuna ve sınırlarınayönelik birçok soru işareti cevapsız kalmıştır. Bu anlamda 2016 yılından itibaren yapılan yoğun yüzey araştırmalarındaSebaste ve çevresinde küçük buluntular, mimari parçalar ve yazıtlar incelenmeye başlanmış ve yerleşimle olanbağlantıları irdelemiştir. Küçük buluntular arasında yer alan ve bu çalışmanın temelini oluşturan antik camlar ise ilkdefa bir yüzey araştırmasında, yerleşke ve buluntu paralelliğini göstermesi açısından önem kazanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sebaste, Yüzey Araştırması, Pencere Camı, Kadeh, Bilezik

GLASS WORKS IDENTIFIED IN THE SURVEYS OF SEBASTE ANCIENT CITY AND ITS VICINTY

Öz

In the ancient city of Sebaste, discovered totally by chance and excavated between 1966-1978, chuches belonging to Byzantine Period were unearthed. Besides, short term excavations were carried on in the tumuli and mounds around the ancient city. It was predicted that this region might be the centre of Sebaste city by European researchers who visited this region before the excavations carried out there. However, many questions about the localization and boundaries of Sebaste had remained unanswered in spite of these excavations and investigations. Therefore, small finds, architectural pieces and inscriptions in Sebaste and its surroundings have been examined during the surveys since 2016 and their relation to the settlement. Antique glass, which is among the small findings and forms the basis of this study, has gained importance in terms of indicating the parallelism of settlement and findings in a surface survey for the first time

Anahtar Kelimeler

Sebaste, Surface Survey, Window Glass, Goblet, Bracelet

Kaynakça

• ANTONARAS, A. 2013. Fire and sand-Ancient Glass in the Princeton University Art Museum., Yale University Press. New HavenLondon.
• AYDENİZ-GÜR, F. 2006. Uşak Yakınındaki Frigya Sebastesi (Selçikler), (Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi), İzmir.
• ATİK, Ş. 2009. Late Roman/Early Byzantine Glass from the Marmaray Rescue Excavations at Yenikapi in Istanbul, (Eds. Laflı, E), İzmir: 1-16.
• BAKIRER, Ö. 1990. “Anadolu Mimarisinde Pencere Camı Kullanıma Kısa bir Bakış”, I. Uluslararası Anadolu Cam Sanatı Sempozyumu 26–27 Nisan 1988/ 1st International Anatolian Glass Symposium April 26th-27th 1988, İstanbul: 70–86.
• BAKIRER, Ö. 1985. “Cam Buluntuların Değerlendirilmesinde Arkeometrik Araştırmaların Önemi”, I. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara: 61–67.
• CANİVET, M. T. 1969. “I Vetri Di Cornus Conservati Al Museu Di Cagliari”, Journal of Glass Studies, Vol 11, 19-26.
• CARBONİ, S. 2001. Glass From Islamic Lands, The Al-Sabah Collection Kuwait National Museum, London.
• CZURDA-RUTH, B. 2007. Hanghaus 1 in Ephesos. Die Gläser, Forschungen in Ephesos VIII/7, Wien.
• ÇÖMEZOGLU, Ö. 2007. Akdeniz Çevresi Ortaçağ Camcılığı Işığında Demre Aziz Nikolaos Kilisesi Cam Buluntuları, (İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
• DİNÇ, M., KAPLAN, D., TAŞTEMÜR, E., YILMAZ, B. 2015. “2014 Uşak İli ve İlçeleri Arkeolojik Yüzey Araştırması: Eski Yunan ve Roma (Arkaik, Klasik, Hellenistik ve Roma) Yerleşimleri”, 33. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Cilt 2, Ankara, 521-538.
• DAVİDSON, C. R. 1952. Corinth XII-The Minor Objects, Princeton.
• DUBİN, L. S. 1987. The History of Beads: From 30000 B.C. to the Present Thames & Hudson, London.
• HARDEN, D. B. 1936. Roman Glass from Karanis, Ann Arbor, Michigan.
• HARDEN, D. B. 1949. “Tomb-Groups of Glass of Roman Date From Syria and Palestine” Iraq 11, 151-159.
• HEAD, B.V. 1911. Historia Numorum, A Manuel of Greek Numismatics, Oxford.
• ERİM, K.T./REYNOLDS, J.M. 1973. ‘The Aphrodisias Copy of Diocletian’s Edict on Maximum Prices,’ Journal of Roman Studies 63, 99-110.
• ERTEN, E. 1995. Başlangıcından Geç Antik Dönem Sonuna Kadar Anadolu’da Cam, (Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
• ERTEN, E. 2015. “The Use of Window Glass in the Roman World”, Prof. Dr. Ömer Özyiğit’e Armağan, İstanbul.
• FIRATLI, N. 1970. “Uşak-Selçikler Tümülüsleri”, Türk Arkeoloji Dergisi, XIX-II, 109-160.
• FORBES, R. J. 1957. Studies in Ancient Technology V, Leiden.
• GENÇLER, G. Ç. 2009. Elaiussa Sebaste Antik Yerleşimi Cam Buluntuları, (Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
• GILL, M. A. V. 2006. Amorium Reports, Finds I: The Glass (1987–1997), BAR International Series 1070, England.
• GROSE, D. F. 1989. The Toledo Museum of Art, Early Ancient Glass, New York.
• GROSE, D. F. 1989. Early Ancient Glass: Core-Formed, Rod-Formed, and Cast Vessels and Objects from the Late Bronze Age to the Early Roman Empire, 1600 B.C. to A.D. 50. New York.
• GÜRLER, B. 2000. Tire Müzesi Cam Eserleri, Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ankara.
• AMİLTON W. J. 1842. Researches in Asia Minor, Pontus and Armenia: With Some Account of Their Antiquities and Geology, Vol 1, Toronto.
• HAYES, J. W. 1992. Excavations Saraçhane in İstanbul, Vol.II, Princeton.
• HOWELLSS, D. T. 2015. A Catalogue of the Late Antique Gold Glass in the British Museum, 27-28.
• ISINGS, C. 1957. Roman Glass From Dated Finds, Groningen.
• ISINGS, C. 1971. Roman Glass in Lımburg, Archaeologica Traiectina IX, Wolters-Noordhoff, Groningen
• İZMİRLİGİL, Ü. 1975. “Uşak-Selçikler Tümülüsleri”, Türk Arkeoloji Dergisi, XXII, 41-69.
• JENNİNGS, S. 1998. “The Roman and Early Byzantine Glass from the Souks Excavations: An Interim Statement”, Berytus 43, 111– 146.
• JONES, A.H.M. 1983. The Cities of the Eastern Roman Provinces, Amsterdam.
• KOÇAK, Ö. 2014. “Afyonkarahisar İli ve İlçeleri ile Uşak İli Sivaslı İlçesi 2013 Yılı Yüzey Araştırması”, AST, Ankara, 355-384.
• KÖROĞLU, G. 2002. “Yumuktepe Höyüğü’nden Bizans Dönemi Cam Bilezikleri”, Ortaçağ’da Anadolu: Prof. Dr. Aynur Durukan’a Armağan, Ankara.
• LIGHTFOOT, C.S./ASLAN, M. 1992. Anadolu Antik Camları: Yüksel Erimtan Kolleksiyonu /Ancient Glass of Asia Minor: The Yüksel Erimtan Collection, Ankara
• MAGİE, D. 1950. Roman Rule in Asia Minor I, New Jersey.
• MOORE, J. 1993. Tillehöyük, I, The Medieval Period, Oxford.
• OLCAY, Y. 1997. Antalya’nın Demre (Kale) İlçesi’ndeki Aziz Nikolaos Kilisesi Kazısı 1989–1995 Yılları Cam Buluntuları, (Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
• OLCAY, B.Y. 2000. “Bizans Dönemi Pencere Camları ve Kullanım Biçimleri Üzerine Bazı Bulgular”, Anadolu Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Dergisi 2, 259–275
• OLCAY, Y. U./DEMİRKAYA, Ö. 2017. “ Olympos Kazılarında Bulunan Aydınlatma Gereçleri”, Seleucia VII, İstanbul, 11-28.
• ÖZTÜRK, B. 2010. Roma İmparatorluk Çağı Küçükasyası’nda Dionysos Kültü, Arkeoloji Sanat Yayınları, İstanbul.
• PHİLİPPE, J. 1990. “Reflections on Byzantine Glass”, I. Uluslararası Anadolu Cam Sanatı Sempozyumu 26-27 Nisan. İstanbul, 40-46.
• PRİCE, J. 1992. “Glass vessels and other objects” in L H Sackett, Knossos from Greek City to Roman Colony. Excavations at the Unexplored Mansion, II. Chapter 14:British School of Archaeology at Athens Supplementary Volume 21, 415-462.
• PRİCE, J./COTTAM, S. 1998. Romano-British Glass Vessels: a Handbook CBA Practical Handbook in Archaeology 14, York.
• PRİCE, J./COTTAM, S. 2001. ‘Glass vessels’ in Leach, P. Excavation of a Romano-British Roadside Settlement in Somerset: Fosse Lane, Shepton Mallet, 1990, Britannia Monogr. Ser. 18, 170-176.
• RAMSAY, W. M. 1883. The Cities and Bishoprics of Phrygia, The Journal of Hellenic Studies, Vol. 4, 1883, 370-486.
• RAMSAY, W. M. 1960. Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, (Çev. Mihri Pektaş), İstanbul.
• SENACA Ahlaki Mektuplar (Çev. Türkan Uzel) 1999, TTK, I-XX. Ankara.
• SPAER, M. 1988. “The Pre–Islamic Glass Bracelets of Palestine”, JGS 30, 51–61.
• STERN, E. M. 1995. The Toledo Museum of Art Mould- Blown Glass, Ohio.
• STEAD. I. M. 1976. Excavations at Winterton Roman Villa and other Roman Sites in North Lincolnshire 1958-1967, London.
• STERN, E. M. 2001. Roman, Byzantine and Early Medieval Glass, 10 BCE– 700 CE, Ernesto Wolf Collections, Ostfildern-Ruit, Germany.
• TALBERT, RİCHARD J. A. 2000. Barrington Atlas of the Greek and Roman World: Mapby-Map Directory. 2 vols. Princeton University Press, 966, 968.
• TAŞTEMÜR, E. 2007. Klaros Cam Eserleri, (Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Edirne.
• TUĞRUL, L. 1958. “Küçük Asya Kitabelerinde Artemis”, Türk Arkeoloji Dergisi, Sayı: 8-2, 45-60.
• VON SALDERN, A. 1980. Ancient and Byzantine Glass from Sardis, Harward University, Cambridge.
• WEİNBERG, D. G./STERN, E. M. 2009. Vessel Glass (Excavations in the Athenian Agora), Volume:XXXIV, New Jersey. American School of Classical Studies.
• WESSBERG, O. 1956. “Glass: Typology- Chronology”, S.C.E., IV, 3, 128-174.
• WHİTEHOUSE, D. 2002. Roman Glass in the Corning Museum of Glass, Volume II.