Tüm dünyada kıyılar yüzyıllar boyunca insanlara bir barınak sağlamış, sınırlardan bağımsız bir kültür yaratmış ve denizcilik kültür mirasını oluşturmuştur. Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye antik dönemden bugüne zengin bir denizcilik mirasını biriktirmiştir. Mirasa dahil olan ögeler somut ve soyut değerlere sahiptir. Ancak özgün bağlamların değişmesi bu değerler için bir tehdit kaynağıdır. 1920’lerden itibaren denizcilik kültür mirasının korunması ve yönetimi için düzenlemeler başlamıştır. Türkiye’de ise mimari koruma ve planlama yasaları bütünleşik hale gelememiştir. Böylece denizcilik kültür mirası planlama, karar alma ve yönetim sürecinden dışlanmıştır. Mirası ve tahribatını belgeleyen tamamlanmış bir envanter yoktur. Denizcilik mirasının korunması ve yönetimi Türkiye’de göreceli olarak yenidir ve halen tartışmaya açıktır. Akdeniz’deki konumu ve deniz seyrine uygunluğu nedeniyle Türkiye kıyıları pek çok deniz fenerine sahip olmuştur. Bugün Türkiye sınırlarındaki fenerlerin sayısı 459’dur. Fenerlerden 22 tanesi tescillenerek korumaya alınmıştır. Diğerleri için kapsamlı bir değerlendirme bulunmamaktadır. Buna karşın 2006 yılından bu yana deniz fenerleri kiralanarak farklı işlevler yüklenmekte, ciddi müdahaleler görmektedir. Bu çalışma, Türkiye denizcilik kültür mirası ve özellikle Ege kıyıları deniz fenerlerini tartışmaktadır. İlk bölüm Türkiye denizcilik kültür mirası ile deniz fenerlerinin tarihçesini ve genel kapsamını irdelemektedir. Deniz fenerlerinin mimari, bölgesel, sosyal ve kültürel özelliklerinin belirlenmesi, güncel bağlam ve uygulamalardan kaynaklanan sorunların saptanması sonraki bölümlerde ele alınmaktadır. Bildirinin son bölümünde Türkiye’nin Ege kıyıları deniz fenerlerinin geleceği tartışılmaktadır.
All around the world the coasts have always been home to mankind, creating a culture surpassing boundaries and producing maritime heritage. Being surrounded by seas on three sides, Turkey owns diversified maritime heritage belonging to different historical periods. Maritime heritage has tangible and intangible values. Yet the change of contexts is a threat to these values.This paper discusses the maritime heritage and lighthouses in Turkey, particularly the Aegean coast. The first part covers the historical account and features of maritime heritage and lighthouses in Turkey. The second part introduces architectural, regional, social and cultural characteristics of lighthouses in Aegean Coast based on the research inventory. The problems due to the current context, condition and implementations are also presented here. In the last part, the future of lighthouses in Turkey, the Aegean Coast are discussed
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | March 1, 2018 |
Published in Issue | Year 2018 Issue: 17 |