Bergama'da korunması gerekli kent dokusu, "Kentsel Arkeolojik SIT" olarak ilan edilen alanın etrafının 1, 2, ve 3. derece Arkeolojik SIT alam olarak tanımlanması ve kentin topografyaya uygun olarak güney ve doğu yönünde gelişmesi sonucu fazla bozulmadan günümüze ulaşmıştır.Kentsel kültür varlıkları envanter çalışması yapılan Bergama tarihsel kent merkezi çevresi. Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunca 1983 yılında, 1. derece, 2. derece ve 3. derece Arkeolojik SIT'lerle çevrili "Kentsel Arkeolojik SIT" olarak tanımlanmıştır. 1968 yılına ait imar planında arkeolojik alan sınırları belirlenen Bergama kenti SIT sınırları, 1984 yılında tescillenmiş olup 1993, 1994, 1996 ve 2002 yıllarında İzmir 2 numaralı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunca yapılan revizyonlar sonucu günümüzdeki şeklini almıştır."Kentsel SIT" ve -Arkeolojik SIT" ifanı 1983 yılında gerçekleştirilen Bergama'da, 7 Kasım 2001 tarihinde İzmir 2 numaralı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunca "Kentsel Arkeolojik SIT" ilan edilmiş, "geçiş dönemi yapılanma koşulları" belirlenmiştir. Kentin "koruma amaçlı imar planı" Bergama Belediyesinin Rölöve Restorasyon Bürosu tarafından hazırlanmaktadır.2003 yılında gerçekleştirilen envanter çalışması, belgelenen korunması gerekli tescilsiz yapıların. Bergenia koruma amaçlı imar planı Önerisine işlenmesi ve İzmir 2 numaralı Küllür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kuruluna tescillerinin önerilmesi şeklinde katkı sağlamıştır. Dolayısıyla 'Bergama Kentsel Kültür Varlıkları Envanter Çalışması’nın, Türkiye Bilimler Akademisi taralından hedeflenen "Türkiye Kültür Varlıkları Envanter'ine katkısına ek olarak, koruma konusunda kısa sürede pratik bir faydaya dönüşmesi için de gayret gösterilmiştir.Korunması gerekli kent dokusu Hellenistik Devirden günümüze tarihsel katmanlaşmanın olduğu bir alan üzerinde gelişen ve "kentsel arkeolojik SIT" olarak tanımlanan Bergama kenti, bu Özelliği ile Türkiye Bilimler Akademi-si-Türkiye Kültür Sektörü TÜBA-TÜKSEK kapsamında gerçekleştirilen kentsel kültür varlıkları envanter çalışmaları içinde farklı bir örnektir.Kentin ortasından geçen Bergama Çayının güneyinde ayrık düzende konumlandırılmış dış sofalı "geleneksel evlerin yoğun olduğu bölge ile çayın kuzeyinde kalan ve geleneksel evlerin sınırlı sayıda, 19 yüzyıl sonu - 20. yüzyıl başına tarihlenen bitişik düzende yapılmış "Batı etkili evlerin yoğun olduğu Kale bölgesi, topografya ve mimari açısından farklı özellik göstermektedir.Bergama'daki geleneksel konut mimarisini ve gelişimini ortaya koymak için farklı iki bölgede çalışılmıştır. Bergama kenti konut mimarisinin gelişim süreci, konutların yapım tarihleri ve mimari özellikleri bir arada değerlendirildiğinde ortaya çıkmaktadır, Evler tek ya da iki katlıdır. Kaynaklarda "18. yüzyıl evi" olarak tanımlanan tepe pencereli, dış sofalı 6 ev saptanmıştır. Envanterleri yapılan evler açık/ kapalı dış sof ah ve açık/ kapalı iç sofalı plan tipine sahiptir.Bergama'nın, yerleşim dokusunun tamamı "kentsel kültür varlıklarından oluşan ya da kentsel kültür varlıklarının kısmen yer aldığı 11 mahallesinin dördünde envanter çalışması tamamlanmıştır. Envanter çalışması yapılan toplam yapı adası sayısı 15'tir. Toplam 238 envanter formu hazırlanmış ve 124 yapının ölçekli plan krokisi çizilmiştir. Fotoğrafla belgelemede 1296 siyah-beyaz fotoğraf, 360 kare renkli saydam ve 1550 sayısal dijital çekim gerçekleştirilmiştir.Gerçekleştirilen çatışma Bergama Belediyesi ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi tarafından desteklenmiştir.
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | September 1, 2004 |
| Published in Issue | Year 2004 Issue: 3 |
Publisher
Vedat Dalokay Caddesi No: 112 Çankaya 06670 ANKARA
TÜBA-KED Turkish Academy of Sciences Journal of Cultural Inventory (TÜBA-KED) does not officially endorse the views expressed in the articles published in the journal, nor does it guarantee any product or service advertisements that may appear in the print or online versions. The scientific and legal responsibility for the published articles belongs solely to the authors.
Images, figures, tables, and other materials submitted with manuscripts must be original. If previously published, written permission from the copyright holder must be provided for reproduction in both print and online versions. Authors retain the copyright of their works; however, upon publication in the journal, the economic rights and rights of public communication -including adaptation, reproduction, representation, printing, publishing, and distribution rights- are transferred to the Turkish Academy of Sciences (TÜBA), the publisher of the journal. Copyright of all published content (text and visual materials) belongs to the journal in terms of usage and distribution. No payment is made to the authors under the name of copyright or any other title, and no article processing charges are requested. However, the cost of reprints, if requested, is the responsibility of the authors.
In order to promote global open access to scientific knowledge and research, TÜBA allows all content published online (unless otherwise stated) to be freely used by readers, researchers, and institutions. Such use (including linking, downloading, distribution, printing, copying, or reproduction in any medium) is permitted under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) License, provided that the original work is properly cited, not modified, and not used for commercial purposes. For permissions regarding commercial use or licensing exceptions, please contact the journal.