Beynin Bilişsel İşlevleri Üzerine Yapılan Araştırmalar ve Ana Dili Eğitimine Yansımaları

Year 2010, Number: 27, 521 - 561, 01.01.2010

Yrd. Doç. Dr. Bilginer Onan

Abstract

Keywords

-

BEYNİN BİLİŞSEL İŞLEVLERİ ÜZERİNE YAPILAN ARAŞTIRMALAR VE ANA DİLİ EĞİTİMİNE YANSIMALARI

Abstract

Bu çalışmada, özellikle 1950’den sonra beyin alanında yapılan çalışmalardan elde edilen verilerin ana dili eğitimine getirdiği yeni bakış açıları üzerinde durulmuştur. Çalışma, içerik olarak iki ana bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde; beyin hakkında genel bilgiler, beyin üzerine yapılan çalışmaların tarihî süreci, beynin temel işlevleri ve çalışma sistemi, beyin ve dil arasındaki ilişkiler ele alınmıştır. Beyin ve dil arasındaki ilişki çerçevesinde, eğitimsel bir nitelik taşıması bakımından Bütünsel Beyin Modeli üzerinde önemle durulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümünde, beyin alanındaki çalışmaların ana dili eğitimine yansımaları, disiplinler arası bir bakış açısıyla kazanımlar, temel ilkeler ve öğretim teknikleri çerçevesinde analiz edilmiştir. Bu analizlerde, ilköğretim birinci ve ikinci kademe Türkçe Programı’ndaki kazanımlar bir bütün olarak Bütünsel Beyin Modeli çerçevesinde değerlendirilmiştir. Ana dili eğitiminin sınırlarını belirleyen ilkelerin analizlerinde ise doğrudan bilişsel nitelikli olanlar esas alınmıştır

Keywords

Beyin, Ana Dili Eğitimi, Kazanımlar, İlkeler, Öğretim Teknikleri

References

• AKÇAY, Yusuf (2005), Dil Atlası, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• ALDER, Harry (2000), Sağ Beyin Yöneticisi, Kariyer Yayınları, İstanbul.
• ANDREASON, Nancy (2009), Yaratıcı Beyin Dehanın Nörobilimi, Arkadaş Yayınları, Ankara.
• BİNBAŞIOĞLU, Cavit (1987), Özel Öğretim Metotları, Binbaşıoğlu Yayınevi, Ankara.
• CAĞFEROĞLU, Ahmet (1984), Türk Dili Tarihi, Enderun Kitabevi, İstanbul.
• ERGENÇ, İclâl (1994), “Beyindeki Dil” Bilim ve Teknik Dergisi (314), TÜBİTAK Yayınları, Ankara, s. 36-39.
• ERGENÇ, İclâl. (1999), “Dilbilimin Bakış Açısıyla Beyin”, Popüler bilim Der- gisi, (68), s. 41-44.
• ERGENÇ, İclâl (2000), “Dilin Beyindeki Organizasyonu ve Konuşmanın Ger- çekleşmesi”, Multidisipliner Yaklaşımla Beyin ve Kognisyon, (Editörler: Karakaş, Aydın, Erdemir ve Özemsi), Çizgi Tıp Yayınevi, Ankara, s. 113-126.
• FİRENGİZ, Mustafa (1988), “Türkçe Eğitim ve Öğretiminde Önemli Dört İlke”, Türk Dilinin Öğretimi Toplantısı, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, Ankara.
• GREENFİELD, Susan (2000), İnsan Beyni, Varlık Yayınları, Ankara.
• HEACEN, Henry (1973), “Beyin ve Konuşma”, Bilim ve Teknik Dergisi, (64), TÜBİTAK Yayınları, Ankara. s.5-12.
• HERRMANN, Ned (2003), Bütünsel Beyin, (çev. Mehmet ÖNER), Hayat Ya- yınları, İstanbul.
• KÜÇÜKAHMET, Leylâ (2000), Öğretimde Planlama ve Değerlendirme, Anka- ra.
• ÖZBAY, Murat (2006), Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri I, Öncü Kitap, Ankara.
• ÖZBAY, Murat (2007), Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri II, Öncü Kitap, Anka- ra.
• SEZİK, Necat (2003), Sınırsız Beyin Gücü, Hayat Yayınları, İstanbul.
• SMİTH, Anthony (1986), İnsan Beyni ve Yaşamı, (çev. Necati Ebcioğlu), İnkılâp Yayınevi, İstanbul.
• TANRIDAĞ, Oğuz (1995), Afazi, Nobel Tıp Kitapevleri, İstanbul.
• TANRIDAĞ, Oğuz (1997), “Organ Olarak Beyin” Bilgisayar ve Beyin, Nar Yayınları, İstanbul, s. 19-27.
• TIETZE, Andreas (2000), Tarihî ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lûgati, Simurg Yayınları, Wien.
• UZUNOĞLU, Selim (2002), “Beyin Hakkındaki Son Bilgilerin Eğitime Yansı- maları.” (http://www.hekim.8k.com/egitim2.htm).
• VANLI, Lale (1994), “Çocuklarda Dil Bozuklukları”. Bilim ve Teknik Dergisi, (316), TÜBİTAK Yayınları, Ankara.
• YALÇIN, Alemdar (2002), Türkçe Öğretim Yöntemleri (Yeni Yaklaşımlar), Akçağ Yayınları, Ankara.