İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Sözlük Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Değerlendirme

Year 2010, Number: 27, 735 - 751, 01.01.2010

Yrd. Doç. Dr. Havva Yaman

Abstract

Keywords

-

İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEME ÖĞRENCİLERİNİN SÖZLÜK KULLANMA ALIŞKANLIKLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sözlük kullanma alışkanlıklarının belirlenmesidir. Araştırmanın nicel örneklemini Sakarya ili Hendek ilçesindeki ilköğretim okullarında öğrenim gören 407 öğrenci; nitel çalışma grubunu ise 10 Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma tekniklerinin birlikte yer aldığı ‘çoklu metot’ kullanılmıştır. Nicel veriler, “Öğrencilerin bilinmeyen kelimelerde sözlük kullanma alışkanlıklarını belirleme anketi” ile nitel veriler ise Türkçe öğretmenleriyle yapılan görüşmelerle elde edilmiştir. Araştırmanın nicel verileri, SPSS 13.0 istatistik programı aracılığıyla; nitel verileri ise içerik analizi tekniği ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin büyük bir kısmının, okudukları metinlerde anlamını bilmediği kelimeler için metnin bağlamından hareketle anlamı tahmin etmek yerine hemen sözlüğe baktıkları; diğer yandan öğrencilerin ders dışı okuma etkinliklerinde sözlük kullanmaya yönelik olumlu tutum geliştirmediği belirlenmiştir. Öğrencilerin sözlük kullanma bilincini ve alışkanlığını geliştirmeye yönelik birtakım öneriler dile getirilmiştir

Keywords

Sözlük Kullanma Alışkanlığı, İlköğretim İkinci Kademe Öğrencileri

References

• AKÇAMETE, G. (1999), Etkili ve Hızlı Okuma-Okumayı Nasıl Geliştirebiliriz?, Aydoğdu Ofset Ankara.
• BEECH, J. R. (2004), “Using a dictionary: Its influence on children’s reading, spelling, and phonology” Reading Psychology, 25, s. 19–36.
• BİLGİN, N. (2006), Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi. Teknikler ve Örnek Çalış- malar, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• BÖLER, T. (2006), “Türkçe Sözlük (TDK) ile Örnekleriyle Türkçe Sözlük’ü (MEB) karşılaştırma denemesi” Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1, s. 101-118.
• BUDAK, Y. (2000), “Sözcük Öğretimi ve Sözlüğün İşlevi” Dil Dergisi, 92, s. 19-25.
• COADY, J. (1993), “Research on ESL/EFL Vocabulary Acquisition: Putting it in context”, (T. Huckin, M. Haynes, & J. Coady, Eds.), Second Language Reading and Vocabulary Learning, Ablex Publishing Corporation, Norwood, NJ, pp. 3–23
• COADY, J. (1997), “L2 Vocabulary Acquisition: A synthesis of the research” (J. Coady & T. Huckin, Eds.), Second Language Vocabulary Acquisition, Cambridge University Pres, Cambridge, pp. 273–290
• CÜCELOĞLU, D. (1991), İnsan ve Davranışı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• DEMİR, C. (2006), “Türkçe/Edebiyat Eğitimi ve Kişisel Kelime Serveti”, Milli Eğitim, 169. http: //yayim.meb.gov.tr/dergiler/169/celal.pdf (son erişim 21 Mayıs 2009).
• EKİZ, D. (2003), Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş, Anı Yayınla- rı, Ankara.
• FİSHER, R. (1995), Teaching Children To Think, Stanley Thornes Publishers, London.
• GAİRNS, R.; Redman, S. (1986), Working With Words: A Guide To Teaching And Learning Vocabulary, Cambridge University Press. USA.
• GARDNER, D. (2007), “Children’s İmmediate Understanding of Vocabulary: Contexts and Dictionary Definitions.”, Reading Psychology, 28, 331-373.
• GÖĞÜŞ, B. (1978), Türkçe ve Yazın Eğitimi, Kadıoğlu Matbaası, Ankara.
• GÜNEŞ, F. (2003), “Okuma Yazma Öğretiminde Cümlenin Önemi”, Türklük Bilimi Araştırmaları (Türkçenin Öğretimi Özel Sayısı), S. 13, s. 39-48.
• HUCKİN, T. & Coady, J. (1999), “Incidental vocabulary acquisition in a second language: A review” SSLA, 21, s. 181–193.
• HULSTİJN, J. H. (2003), Incidental and intentional learning, (Eds. C. J. Doughty & M. H. Long), The Handbook of Second Language Acquisition, Blackwell Publishing, Oxford, pp. 349–381.
• JOYCE, B.; Calhoun, E.; Hopkins, D. (2000), Models of Learning Tools for Teaching, Open University Pres, USA.
• KARASAR, N. (2000), Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayınları, Ankara.
• KAVCAR, C.; Oğuzkan, F.; Sever, S. (1998), Türkçe Öğretimi, Engin Yayınları, Ankara.
• LAUFER, B., & Hadar, L. (1997), “Assessing the effectiveness of monolingual, bilingual, and “bilingualized” dictionaries in the comprehension and production of new words”, The Modern Language Journal, 81, s. 189– 196.
• LOUİS, C. & Lawrence, M. (1997), Research Methods in Education, Routledge Pres, London.
• MACKEY, W. F. (1969), Language Teaching Analysis, Longman Green & Co Ltd, London.
• MAY, T. (1996), Social Research –Issues, Methods and Process, Open University Pres, Buckingham.
• MCKEOWN, M. G. (1993), “Creating effective definitions for young word learners”, Reading Research Quarterly, 28, s. 17–31.
• MEB (2006), İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı (6, 7, 8. Sınıflar), MEB Yayınları, Ankara.
• MEB (2006), “Ders Kitapları ile Eğitim Araçlarının İncelenmesi ve Değerlendi- rilmesine //mevzuat.meb.gov.tr/html/2589_0.html (son erişim 21 Mayıs 2009).
• NATİON, I. S. P. (2001), Learning Vocabulary in Another Language, Cambridge University Pres, Cambridge.
• NİST, S. L., & Olejnik, S. (1995), “The role of context and dictionary definitions on varying levels of word knowledge”, Reading Research Quarterly, 30(2), s. 172–193.
• NOVAK, J. D. (1998), Learning, Creating, and Using Knowledge, Lawrence Erlbaum Associates, USA.
• NUNAN, D. (1998), Language Teaching Methodology, Prentica Hall, London.
• ORLİCH, D.-Harder, R.J.-Callahan, R.C.-Gibson, H. W. (2001), Teaching Strategies, Houghton Mifflin Company, USA.
• ÖZBAY, M.-Melanlıoğlu, D. (2008), “Türkçe Eğitiminde Kelime Hazinesinin Önemi”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(5), s. 30- 45.
• PATTON, M. Q. (1990), Qualitative Evaluation and Research Methods, Sage Publications, USA.
• ROBB, L. (2003), Teaching Reading in Social Studies, Science, and Math, Scholastic İnc, USA.
• SAĞIROĞLU, M. (2002), İlköğretim Okullarında Türkçe Dil Bilgisi Öğretimi, Nobel Yayınları, Ankara.
• SCOTT, J. A., & Nagy, W. E. (1997), “Understanding the definitions of unfamiliar verbs”, Reading Research Quarterly, 32(2), s. 184–200.
• SİLVERMAN, D. (2000), Doing Qualitative Research, Sage Publications, London.
• STANOVİCH, K. E., & Cunningham, A. E. (1992), “Studying the consequences of literacy within a literate society: The cognitive correlates of print exposure”, Memory & Cognition, 20, s. 51–68.
• TAVŞANCIL, E. (2002), Tutumların Ölçülmesi ve SPPS ile Analizi, Nobel Ya- yınları, Ankara.
• TURAL, S. (2002), “Kavramlar ve Terimler Ortak Düşünüşün Ürünü ve Anahta- rıdır”, Türk Dili, 607, s. 59-66.
• ÜLGEN, G. (1996), Kavram Geliştirme, Setma Yayınları, Ankara.
• WOOD, D. (1999), How Children Think and Learn, Blackwell Publishers, USA.
• YILDIRIM, A.-Şimşek, H. (2005), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemle- ri, Seçkin Yayınları, Ankara.