Lehçeler Arası İlişkiler ve Oğuz Türkçesinde Bir Nevâî Eseri

Year 2010, Number: 28, 395 - 408, 01.02.2010

Prof. Dr. Vahit Türk

Abstract

Keywords

-

LEHÇELER ARASI İLİŞKİLER ve OĞUZ TÜRKÇESİNDE BİR NEVÂÎ ESERİ

Abstract

Türkçenin ne zaman lehçelere ayrıldığı bilinmemektedir. Doğu Türkçesi ve Batı Türkçesi iki ana yazı dili olarak uzun süre devam etmiştir. Doğu Türkçesinin ve bütün olarak Türkçenin de en büyük şahsiyeti Ali Şir Nevâî’dir. Edip, şair, yazar, hayırsever, devlet adamı gibi sıfatlara sahip olan Nevâî’nin eserleri yüzyıllar boyunca bütün Türkler tarafından sevilerek okunmuş ve bu eserlerin Batı Türklerince de anlaşılabilmesi için sözlükler hazırlanmıştır. Bu yazının konusu olan Mecâlisü’n-Nefâyis ise bütünüyle Batı Türkçesine aktarılmıştır. Bu çalışmada aktarma metin ile Çağatay Türkçesi metin çeşitli yönleriyle karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma eserin son bölümü ile sınırlı tutulmuştur

Keywords

Türkçe, Çağatay Türkçesi, Batı Türkçesi, Ali Şir Nevâî, Mecâlisü’n-Nefâ’is, aktarma

References

• AHANOV, Kaken (2008), Dil Bilimin Esasları, (çev. Murat Ceritoğlu), Türk Dil Kurumu Yay., Ankara.
• AKA, İsmail (2002), “Timurlular”, Türkler Ansiklopedisi, C. 8, S. 517, Yeni Türkiye Yay., Ankara.
• ERASLAN, Kemal (2001), Alî- Şîr Nevâyî Mecâlisü’n- Nefâyis I-II (Giriş ve Metin), Türk Dil Kurumu Yay., Ankara.
• ERASLAN, Kemal (1979), Alî- Şîr Nevâyî Nesâyimü’l- Mahabbe Min Şemâyimi’l- Fütüvve, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay., İstanbul.
• ERASLAN, Kemal (2004), “Nevâyî ve Tenkid”, Alî- Şîr Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri (24- 25 Eylül 2001), S.15, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara.
• GANİYEVA, Suyima (1961), Macolisu’n-Nafois, İlmiy Tenkildi Tekst, Üzbekistan Fanlar Akademiyası Neşriyatı, Taşkent.
• KAYDAROV E.- ORAZOV M. (1992), Türkitanuvga Kirispe, Kazak Üniversiteti Yay., Almatı.
• KURNAZ, Cemal (2002), “Tarih Boyunca Anadolu ve Orta Asya Kültür Çevreleri Arasındaki İlişkiler”, Türkler Ansiklopedisi, C. 8, S. 831, Yeni Türkiye Yay., Ankara.
• LEVEND, Agâh Sırrı (1965), Alî- Şîr Nevayî I. C. (Hayatı, Sanatı ve Kişiliği), Türk Dil Kurumu Yay., Ankara.
• SERTKAYA, Osman Fikri (2004), “Osmanlı Şairlerinde Ali Şir Nevâyî Tarzı ve Nevâyî’ye Anadolu’da Yazılan Nazireler”, 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri (24- 25 Eylül 2001), S.129, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara.
• TÜRK, Vahit (2004), “Sağ, oñ, sol Sözleri ve Kavram Alanları”, Türkbilig (Türkoloji Araştırmaları Dergisi), 2004 Bahar Sayısı, S. 125-136, Ankara.