Mutavassıtîn DevrindeTürkçe Fransızca Bir Edebiyat Dergisi Ma’rifet ve Edebiyatımıza Kazandırdıkları

Year 2018, Issue: 43, 193 - 223, 04.06.2018

Hakan Soydaş

https://doi.org/10.17133/tubar.357156

Abstract

Yenileşme devri edebiyatımızın ilk adımları öncelikle gazetelerde
görülür. Osmanlı coğrafyasındaki ilk gazeteler yabancı dilde özellikle
Fransızca olarak neşredilmişlerdir. Türkçe yayımlanan gazetelerle birlikte
edebiyatımız için yeni bir dikkat gelişmeye başlar. Batı edebiyatına özgü edebî
türlere dair ilk denemeler bu gazetelerde tebarüz eder. Edebî dergilerin
yaygınlık kazanmasıyla birlikte çok sayıda eserin tercüme edildiği görülür.
Fransız edebiyatı beslenilen kaynakların başında gelir. Edebiyatta asrîleşmek
yabancı dil bilmeyi ve Batılı edebiyatlardan yararlanmayı gerektirir.

Ma’rifet dergisi gerek muhtevî olduğu eserler ve tercümeler
gerekse de yayın politikası açısından devri içinde öne çıkar. Rum asıllı
Théodossia’nın gayretleri ile yayımlanmaya başlanan dergi Türkçe ve Fransızca
nüshalar halinde yayımlanır. Derginin sahibesi bunun nedeninin genç Osmanlılara
Fransızcayı öğretmek olduğunu izah eder. Dergideki tercüme eserler asılları ile
birlikte verilir. Dergide aynı zamanda sanat ve bilime dair makaleler de
mevcuttur.

   Bu çalışmanının
amacı Mutavassıtîn devrinde yayımlanan Ma’rifet dergisini çıkardığımız fihrist
eşliğinde incelemektir. Klasik Türk edebiyatına mahsus edebî türlerin de
görüldüğü dergide Fransız yazar ve şairlerin eserlerine ve makalelerine tesadüf
edilir. Dergi bu özelliği ile Mutavassıtîn haiz olduğu dualiteyi ortaya koyması
açısından önemlidir.  

Keywords

Ma’rifet, Mutavassıtîn, Türk Edebiyatı, Fransız Edebiyatı

References

• Ubicini, A.-Courteille, Pavate (1876), État Présent de l’Empire Ottoman, Librarie Militaire de J. Dumaine, Paris.