HALKA LATİN HARFLERİNİ ÖĞRETEN BİR MİZAH GAZETESİ: YENİ KÖROĞLU

Year 2020, Issue: 47, 57 - 88, 08.06.2020

Aydan Ener Su

Abstract

Bir döneme ait
anılar, o dönemde yaşayanlar tarafından paylaşılan ortak anılar olup o kuşağa
ait belleğin şekillenmesini sağlamıştır. Bu belleğin yazı aracılığıyla
kaydedilip haber ve bilgi şeklinde yayılmasında, geçmişin bugüne aktarılmasında
medya/basın önemli rol oynamıştır. Cumhuriyet’in ilanından sonra da yeni bir
oluşum sürecine giren Türkiye’de pek çok unsurla birlikte yazı, ulusal ve
kültürel kimliğin oluşturulmasında etkili olmuştur. Bu çalışmada da Türk kültür
tarihinde önemli bir süreç olan yazı devriminin oluşum sürecinin, inkılapların
halka tanıtılmasında ve halkın yenilikleri özümsemesinde önemli bir rol oynayan
Yeni Köroğlu adlı mizah gazetesine nasıl
yansıdığı sorusunun yanıtı aranmıştır. Yeni
Köroğlu adlı mizah gazetesi, eski harfli Türkçe ile yayımlanmaya başlayıp
Lâtin harflerinin ilanından itibaren eski ve yeni harflerin bir arada
kullanılmasıyla yayımlanmaya devam etmiştir. Gazete, yeni harflerin ve rakamların
öğretilmesinde eğitici bir yol izlemiş olup halkın yenilikleri öğrenmesini
kolaylaştırmak için çeşitli müsabakalar düzenlemiştir. Düzenlenen bu
müsabakalardan sonra gazetede yayımlanan okuyucu mektupları gazetenin halka
sağladığı yararı göstermesi bakımından önemlidir. 

Keywords

LATİN HARFLERİ, MİZAH GAZETELERİ, YENİ KÖROĞLU

References

• AKŞİN Sina, KOÇAK Cemil, ÖZDEMİR Hikmet, BORATAV Korkut, HİLAV Selahattin, KATOĞLU Murat, ÖDEKAN Ayla (2002). Türkiye Tarihi 4. Çağdaş Türkiye 1908-1980. İstanbul:Cem Yayınevi.
• ASSMANN. Jan (2018). Kültürel Bellek Eski Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik. 3.Basım. (Çev.: Ayşe Tekin) İstanbul:Ayrıntı Yay.
• AYHAN, Bünyamin (2009). Atatürk ve Basın. Konya:Palet Yayınları.
• BORATAV, Pertev Naili (2014). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. Ankara:Bilgesu Yayınları.
• ENER SU, Aydan (2017). 1900-1928 Yılları Arası Mizah Gazete ve Dergilerinin İncelenmesi. Ankara:Hacettepe Üniversitesi Basılmamış Doktora Tezi.
• ERTAN, Temuçin Faik (Ed.) (2001). Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi. Ankara:Siyasal Kitabevi.
• İNAN, Afet (1991).“Ellinci Yılında Türk Harf Devrimi”. Harf Devrimi’nin 50. Yılı Sempozyumu. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s.79-83.
• KARAL, Enver Ziya (2011). Osmanlı Tarihi IX. Cilt–İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı (1908-1918).Ankara: TTK Yayınları.
• POLAT, Nâzım Hikmet (2005). Rübâb Mecmuası ve II. Meşrutiyet Dönemi Türk Kültür ve Edebiyat Hayatı. Ankara:Akçağ Yayınları.
• ŞİMŞİR, Bilal N. (1992). Türk Yazı Devrimi. Ankara: TTK Yayınları.
• TUNCER, Hüseyin (1990). Türk Yurdu (1911-1931) Üzerine Bir İnceleme. Ankara:Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Yeni Köroğlu Gazetesi (28 Nisan 1928-27 Mart 1929)