KISSA KİTABI ADLI ESERDE BİRLEŞİK FİİLLER

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 3, 115 - 147, 31.07.2023

Zana Jalıl Bılal Bılal

https://doi.org/10.59182/tudad.1318572

Öz

Çalışmamız aynı zamanda doktora tez konumuz olan Kıssa Kitabı (İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım) adlı eserdeki birleşik fiillerden oluşmaktadır. Bahse konu eserin adı, müellifi, yazılış tarihi ve metnin tamamı mevcut değildir. Eserin içeriği dini kıssalarından oluştuğu için çalışmaya bu isim verilmeğe uygun görülmüştür. Her ne kadar yazılış tarihi kesin olarak bilinmese de eserdeki dil özellikleri eserin Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait olduğunu göstermektedir. Eski Anadolu Türkçesinin en tipik ve yaygın özelliklerinden olan yuvarlaklaşma eserin genelinde görülmektedir. Ancak Kıssa Kitabı’nda yuvarlaklaşmanın farklı şekillerdeki örnekleri de mevcuttur. Yani eklerdeki düz ve yuvarlak dil özelliklerini bir arada görmek mümkündür. Eserde tespit edilen birleşik fiillerin tamamını çalışmamızda ele aldık. İncelediğimiz birleşik fiillerin çoğu günümüzde de kullanılmaktadır. Ama Kitap Irak-Erbil yöresinde yazıldığı için bazı sözcükler günümüz Türkiye Türkçesinde kullanılmamaktadır. Fakat bu sözcüklerin çoğu günümüz Irak-Erbil bölgesinde hala kullanılmaktadır. Kitapta geçen birleşik fiiller “yardımcı fiillerle yapılan birleşik fiiller, bir yanı sıfat-fiil bir yanı yardımcı fiil olan birleşik fiiller (karmaşık fiiller), bir yanı zarf-fiil bir yanı fiil olan birleşik fiiller (tasvir fiilleri), bir yanı isim bir yanı esas fiil olan birleşik fiiller” şeklinde dört başlık altında incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eski Anadolu Türkçesi, Birleşik Fiil, Karmaşık Fiil, Tasvir Fiili

Kaynakça

• Kubbealti Lugati, http://lugatim.com, (Erişim Tarihi: 24.12.2022).
• Türk Dil Kurumu, Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 24.12.2022).
• Türk Dil Kurumu, Güncel Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 24.12.2022).
• Türk Dil Kurumu, Tarama Sözlüğü, https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 24.12.2022.