Views of Educational Staff on Diyanet Academies

Year 2024, Issue: 18, 145 - 187, 28.12.2024

Tuncay Ceylan

https://doi.org/10.53112/tudear.1560846

Abstract

The quality, efficiency, and effectiveness of religious services are closely related to the professional knowledge, skills, and equipment of religious officials. The Presidency of Religious Affairs established the Diyanet Academy to develop the professional competencies of the religious officials it employs and to improve service quality. This research was conducted to determine and evaluate the opinions of educational staff regarding the Diyanet Academy. As one of the initial studies on the Diyanet Academy, which is still in the institutionalization and development phase, this research is expected to contribute to identifying possible needs, deficiencies, and expectations related to these academies, as well as to their recognition and improvement. The study, designed in accordance with a case study pattern of qualitative methods, consists of 10 educational staff selected using the maximum variation sampling technique from different academies in Turkey’s seven geographical regions. As a data collection tool, a semi-structured interview form was developed, questions were directed to participants through the form, and the study was limited to participant opinions. Content analysis was conducted on the data obtained from the interviews, resulting in seven themes: needs, courses, learning status, examination status, physical facilities, stakeholders, and expectations. The research findings revealed that participants had a positive attitude towards the necessity of the Diyanet Academy, generally found the training programs adequate, typically used teacher-centered teaching methods, classical teaching materials, and traditional assessment tools, considered the physical facilities sufficient, approached educational stakeholders positively, and had expectations for addressing encountered problems and improving the academy. Consequently, findings related to these themes were compared with existing literature; they were discussed and evaluated, leading to some developed suggestions on this subject.

Keywords

Religious Education, Presidency of Religious Affairs, Diyanet Academy, Educational Staff, Professional Training

Eğitim Görevlilerinin Diyanet Akademisine İlişkin Görüşleri

Abstract

Din hizmetlerinin nitelikli, verimli ve etkili olması din görevlilerinin mesleki bilgi, beceri ve donanımlarıyla yakından ilişkilidir. Diyanet İşleri Başkanlığı, istihdam edeceği din görevlilerinin mesleki yeterliklerini geliştirmek ve hizmet kalitesini artırmak için Diyanet Akademisi’ni kurmuştur. Bu araştırma, eğitim görevlilerinin Diyanet Akademisi’ne yönelik görüşlerini belirlemek ve değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Diyanet Akademisi ile ilgili ilk çalışmalardan biri olan bu araştırmanın, henüz kurumsallaşma ve gelişme aşamasında olan akademilerle ilgili olası ihtiyaç, eksiklik ve beklentilerin belirlenmesine, bu kurumların tanınmasına ve iyileştirilmesine katkı sağlaması beklenmektedir. Nitel yöntemlerden durum çalışması desenine uygun tasarlanan araştırmanın çalışma grubunu, Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesindeki farklı akademilerden amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme tekniğiyle seçilen 10 eğitim görevlisi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu geliştirilmiş, form aracılığıyla katılımcılara sorular yönlendirilmiş ve çalışma katılımcı görüşleriyle sınırlandırılmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler üzerinde içerik analizi yapılmış ve yedi temaya ulaşılmıştır. Bu temalar: ihtiyaç, dersler, öğrenme durumu, sınama durumu, fiziki imkânlar, paydaşlar ve beklentiler olarak belirlenmiştir. Araştırma bulgularında katılımcıların Diyanet Akademisi’nin gerekliliğine yönelik olumlu tutum sahibi oldukları, eğitim programlarını genel olarak yeterli buldukları, genellikle öğretmen merkezli öğretim yöntemlerini, klasik öğretim materyallerini ve geleneksel ölçme değerlendirme araçlarını kullandıkları, fiziki imkânları yeterli gördükleri, eğitim paydaşlarına olumlu yaklaştıkları, karşılaştıkları sorunlar ve akademinin geliştirilmesine yönelik beklenti içerisinde oldukları tespit edilmiştir. Sonuç olarak temalara ilişkin bulgular literatürle karşılaştırılarak tartışılmış, değerlendirilmiş ve konuya dair birtakım öneriler geliştirilmiştir.

Keywords

Din Eğitimi, Diyanet İşleri Başkanlığı, Diyanet Akademisi, Eğitim Görevlileri, Mesleki Eğitim

References

• Akkuş, A. (2017). D.İ.B hizmet içi din eğitimi faaliyetlerinin analizi. Orak (Ed.), VI. Ulusal Din Görevlileri Sempozyumu içinde (ss. 63-73). Erman Ofset Yayıncılık.
• Akyürek, S. (2019). Din öğretimi, model-strateji-yöntem ve teknikler (8. bs). Nobel Akademik Yayınları.
• Alkan, C. (2005). Eğitim teknolojisi (7. bs). Anı Yayıncılık.
• Arı, S. (2021). Birey veya meslek grupları için toplumsal statü bağlamında amaç yönelimli mesleki farkındalık eğitiminin önemi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 10(29), 405-427.
• Arslan, M. (2004). Diyanet hizmetlerinde görev alacak elemanların yetiştirilmesi için hazırlanacak programın hizmet alacak hedef kitleye göre yapılandırılmasının önemi. Türkiye’de yüksek din eğitiminin sorunları, yeniden yapılanması ve geleceği sempozyumu bildiriler- müzakereler içinde (ss. 285-298). Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Baskı Merkezi.
• Aydın, M. Z. (2008). Verimli ve kaliteli din hizmeti nasıl olmalıdır? M. Bulut (Ed.), 1. Din hizmetleri sempozyumu içinde (3-4 Kasım 2007) (ss. 25-32). Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Aydın, M. Z. (2009). Din Öğretiminde yöntemler (4. bs). Nobel Yayın Dağıtım.
• Aytaç, T. (1999). Okul merkezli yönetim. Eğitim ve Bilim, 23(111), 69-75.
• Bilgin, B. (1988). Eğitim Bilimi ve din eğitimi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Bilgin, B., & Selçuk, M. (1997). Din öğretimi özel öğretim yöntemleri (3. bs). Gün Yayıncılık.
• Binbaşıoğlu, C. (1974). Öğretim metodu ve uygulama. Binbaşıoğlu Yayınevi.
• Binbaşıoğlu, C. (1983). Genel öğretim bilgisi (3. bs). Binbaşıoğlu Yayınevi.
• Bulut, M. (2003). Din Görevlisi yetiştirme sorunu ve diyanet işleri başkanlığına eleman yetiştiren kurum olarak imam-hatip okulları (Tarihi Süreç içinde gelişmeler). İçinde II. Din şurası tebliğ ve müzakereleri (23—27 Kasım 1998) (ll) (ss. 542-565). Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Buyrukçu, R. (1995). Din görevlisinin mesleğini temsil gücü. TDV Yayınları.
• Buyrukçu, R. (2006). Türkiye’de din görevlisi yetiştirme problemi ve çözüm önerileri. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 47(2), 99-126.
• Büyükkaragöz, S., & Çivi, C. (1999). Genel öğretim metotları öğretimde planlama uygulama (10. bs). Beta Basım Yayın.
• Ceylan, T. (2024). Dkab ve imam-hatip meslek dersleri öğretmenlerinin öğretmen bilişim ağı (ÖBA) ile ilgili görüşleri. Bilimname, 51, 515-557.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (Ed., S. B. Demir; 3. bs). Eğiten Kitap Yayınlar.
• Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Ed., M. Bütün & S. B. Demir; 4. bs). Siyasal Kitabevi.
• Çapcıoğlu, F., & Kızılabdullah, Y. (2020). Uygulama öğretmeni ve öğrencilerinin ankara üniversitesi ilahiyat fakültesi öğretmenlik uygulaması sürecine yönelik görüşleri. Dini Araştırmalar, 23/58 (Din Eğitimi: Prof. Dr. Beyza Bilgin Özel Sayısı), 15-78.
• Çilenti, K. (1975). Eğitim teknolojisi (Kavramlar araç ve yöntemler merkezler). Kadıoğlu Matbaası.
• Dale, E. (1959). Audio-visual methods in teaching. The A Holt-Dryden Book Press.
• Dam, H., & Ertürk, İ. (2019). Diyanet İșleri Bașkanlığı tashih-i huruf eğitim programının içerik ve etkililiğinin değerlendirilmesi. Diyanet İlmi Dergi, 55(2), 467-494.
• Dam, H., & Ertürk, İ. (2020). Diyanet İşleri Başkanlığı mesleğe hazırlık eğitim programının içerik ve etkililiğinin değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 48, 97-137.
• Demirel, Ö. (2000). Planlamadan uygulamaya öğretme sanatı (2. bs). Pegem A Yayıncılık.
• Devlet Memurları Kanunu, Pub. L. No. 657, 12056 Resmi Gazete (1965). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat? MevzuatNo=657&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• DİB, (2024a). Aday din görevlileri mesleki eğitim programı (Müezzin-Kayyım). DİB Diyanet Akademisi Başkanlığı.
• DİB, (2023). Diyanet akademisi faaliyet raporu 2023. DİB Diyanet Akademisi Başkanlığı.
• DİB, (2024b). Aday din görevlileri mesleki eğitim programı (4-6 yaş kur’an kursu öğreticisi). DİB Diyanet Akademisi Başkanlığı.
• DİB, (2024c). Aday din görevlileri mesleki eğitim programı (imam-hatip). DİB Diyanet Akademisi Başkanlığı.
• DİB, (2024d). Diyanet akademisi tanıtım. https://diyanetakademi.diyanet.gov.tr/sayfa/53/tanitim
• DİB, (2024e). Diyanet akademisi tanıtım kataloğu. DİB Diyanet Akademisi Başkanlığı.
• Diyanet İşleri Başkanlığı Hizmet İçi Eğitim Yönetmeliği, 93 Yönetmelik (2012). https://hukukmusavirligi.diyanet.gov.tr/Documents/Diyanet%20%C4%B0%C5%9Fleri%20Ba%C5%9Fkanl%C4%B1%C 4%9F%C4%B1%20Hizmeti%C3%A7i%20E%C4%9Fitim%20Y%C3%B6netmeli%C4%9Fi.pdf
• Diyanet Akademisi Aday Din Görevlileri İstihkak Yönetmeliği, Pub. L. No. 32207, Resmi Gazete (2023). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/05/20230531.pdf
• Diyanet Akademisi Görev ve Çalışma Yönetmeliği, Pub. L. No. 32207, Resmi Gazete (2023). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=40209&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
• Diyanet Akademisi Mesleki Eğitim Yönetmeliği, Pub. L. No. 32207, Resmi Gazete (2023). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=40211&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
• Diyanet İşleri Başkanlığı Aday Memurların Yetiştirilmelerine Dair Yönetmelik, 94 Yönetmelik (2012). https://hukukmusavirligi.diyanet.gov.tr/Documents/Diyanet%20%C4%B0%C5%9Fleri%20Ba%C5%9Fkanl%C4%B1%C 4%9F%C4%B1%20Aday%20Memurlar%C4%B1n%20Yeti%C5%9Ftirilmelerine%20Dair%20Y%C3%B6netmelik.pdf
• Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, Pub. L. No. 633, 12038 Resmi Gazete (1965). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=633&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Devlet Memurları Kanunu’nda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Pub. L. No. 31788, 7383 Resmi Gazete (2022). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/03/20220324-5.htm
• Doğan, A. (2013). Din hizmetleri bağlamında din görevlilerinin almış olduğu hizmet içi eğitim üzerine bir araştırma. Toplum Bilimleri Dergisi, 7(13), 251-276.
• Ecer, M. (2024). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik uygulaması dersine ilişkin beklentileri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 160-177.
• Erden, M. (2001). Öğretmenlik mesleğine giriş. Alkım Yayınları.
• Ertürk, S. (1975). Eğitimde program geliştirme (2.). Cihan Matbaası.
• Gürtaş, A. (2003). Diyanet İşleri Başkanlığı eğitim merkezleri ve hizmet içi eğitim faaliyetleri. II. Din şurası tebliğ ve müzakereleri içinde (23—27 Kasım 1998) (ll) (ss. 566-571). Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• İşman, A. (2005). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme (2. bs). Sempati Pegem A Yayınları.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar ilkeler teknikler (33. bs). Nobel Akademik Yayınları.
• Kayadibi, F. (2003). Diyanet İşleri Başkanlığı Personelinin eğitim ve bilgi seviyesinin yükseltilmesi. II. Din şurası tebliğ ve müzakereleri içinde (23—27 kasım 1998) (ıl) (ss. 426-432). Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Kayapınar, H. (2009). Diyanet İşleri Başkanlığı hizmet içi eğitim hizmetleri. IV. Din Şûrası tebliğ ve müzakereleri içinde (ss. 775-797). Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Kaymakcan, R., Meydan, H., Telli, A., & Çevherli, K. (2013). Paydaşlarına göre ilahiyat lisans tamamlama (İLİTAM) programının değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26), 71-110.
• Kocaman, K., & Koyuncu, M. (2024). İlk dönem mezunu aday kur’an kursu öğreticilerine göre diyanet akademisi. Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 539-590.
• Korukcu, A. (2011). İlahiyat Fakültesi son sınıf öğrencilerinin yaygın din eğitimine bakışları. Değerler Eğitimi Dergisi, 9(21), 55-97.
• Kumar, R. (2011). Araştırma yöntemleri (Ö. Çokluk, Ed.; 3. bs). Edge Akademi Yayınları.
• Kurt, İ., & Zengin, Z. S. (2023). DİB ihtisas eğitim programının (2018) stufflebeam cıpp modeline göre değerlendirilmesi. Journal of Analytic Divinity, 7(2), 255-280.
• Küçükahmet, L. (1986). Öğretim ilke ve yöntemleri (2. bs). Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Öcal, M. (1990). Din eğitimi ve öğretiminde metodlar. TDV Yayınları.
• Özdemir, S. (2004). İstihdam alanlarına göre ilahiyat fakültelerinin yeniden yapılandırılması: din hizmetleri bölümü önerisi. Türkiye’de Yüksek din eğitiminin sorunları, yeniden yapılanması ve geleceği sempozyumu bildiriler- müzakereler içinde (ss. 537-558). Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Baskı Merkezi.
• Özdemir, Ş., & Arıcı, İ. (2011). Din görevlilerinin hazırlayıcı eğitim kursuna yönelik görüşleri. Dini Araştırmalar, 14(39), 87-103.
• Seyhan, A. E. (2011). Din hizmetlerinde verimlilik ve kalite açısından hizmet içi eğitimin rolü ve önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 231-248.
• Sönmez, V. (2007). Program geliştirmede öğretmen el kitabı (13. bs). Anı Yayıncılık.
• Sözer, Y. (2017). Mesleki açık öğretim lisesi öğrencilerinin örgün eğitim dışında olma nedenlerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 493-507.
• Taş, K. (2002). Türk halkının gözüyle diyanet. İz Yayıncılık.
• Turgut, M. F. (1977). Eğitimde Ölçme ve değerlendirme metodları. Nüve Matbaası.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. bs). Seçkin Yayıncılık.
• Yılgın, M. (2009). Diyanet İşleri Başkanlığı hizmet içi din eğitimi. 4. Din şurası tebliğ ve müzakereleri içinde (ss. 771- 784). DİB Diyanet Akademisi Başkanlığı.
• Yiğit, Y. (2024). Din öğretimi özelinde eğitimde ölçme ve değerlendirme. Nobel Akademik Yayıncılık.