From Army Hour Talks on The Radio to Conversations with Experts on YouTube: New Faces and Forms of Militarism in Türkiye

Year 2025, Issue: 47, 105 - 127, 23.06.2025

Mustafa Ali Minarlı

https://doi.org/10.17829/turcom.1605535

Abstract

The first quarter of the 21st century can be identified as a period marked by significant transformations like militarism. Representations and ideological framings of advanced warfare technologies used in both symmetrical and asymmetrical conflicts by state and non-state actors have led to radical shifts. This study problematizes the growing interest in high-tech military equipment as a form of political socialization, mediated by social media within a militaristic framework. It begins by outlining the conceptual characteristics of militarism to test the hypothesis that militarism changes its character across different communication areas. The analysis then focuses on how militarism evolves in line with technoscientific and communicative developments. Türkiye is chosen as the case study due to its illustrative examples of this new form of socialization. The transformation is investigated through a comparison between two media platforms from different periods: the radio program “Army Hour Talks” from the 1950s and the current YouTube series “Conversations with Experts”. These programs are examined using content analysis. The study finds that militarism in Türkiye has evolved from a normative, top-down structure led by military elites into a more civilian-led, multidimensional discourse. This new configuration engages broader audiences and transforms military technologies into subjects of public demand and interest.

Keywords

Political Communication, Political Socialization, Digitalization, Technology, Militarism

Radyoda Ordu Saati Konuşmalarından YouTube’da Uzmanlarla Sohbetlere: Türkiye’de Militarizmin Yeni Yüz ve Biçimleri

Abstract

21. yüzyılın ilk çeyreği militarizmin doğasını dramatik şekilde dönüştüren işaretlerin gözlendiği bir dönem olarak belirtilebilir. Devlet ve devlet dışı aktörlerin simetrik ve asimetrik çatışmalarında kullanılan gelişkin savaş aletlerinin medyadaki temsilleri ve ideolojileştirilme biçimleri radikal dönüşümlere neden olmaktadır. Bu doğrultuda çalışmada yüksek teknolojili savaş araçlarına yönelik ilginin sosyal medya aracılığıyla militarizm ekseninde bir siyasal toplumsallaşma biçimi haline gelmesi sorunlaştırılmaktadır. Çalışma militarizmin farklı iletişim ortamları dolayımıyla karakter değiştirdiği varsayımını sınamak amacıyla militarizmin kavramsal özelliklerini serimlemektedir. Ardından militarizmin teknobilimsel ve iletişimsel gelişmeler doğrultusunda değişimine değinmektedir. Bu bağlamda Türkiye ilgili toplumsallaşma biçimini yansıtan örnekleri barındırması dolayısıyla araştırmanın odağını oluşturmaktadır. Söz konusu durum militarizmin 50’li yıllardaki sesi radyo ve günümüzdeki sesi YouTube yayıncılığı üzerinden soruşturulmaktadır. Radyoda “Ordu Saati Konuşmaları” ve YouTube’da “Uzmanlarla Sohbetler” isimli programlar incelenmektedir. Programlar içerik analizi yöntemiyle çözümlenmektedir. Sonuç olarak Türkiye’de militarizmin askeri elit nezaretindeki tek yönlü, sınırlı sayıda insana hitap eden normatif karakterinin uzmanlığa sahip sivillerce yürütülen, çok yönlü, geniş kitleleri dahil eden ve teknolojik savaş araçlarını toplumsal talep haline getiren bir yapıya evrildiği gözlenmektedir.

Keywords

Siyasal İletişim, Siyasal Toplumsallaşma, Dijitalleşme, Teknoloji, Militarizm

References

• Abraham, Y. (2024, Nisan 5). 'Lavanta': İsrail’in Gazze’ye yağdırdığı bombaları yönlendiren yapay zeka makinesi. Terrabayt. https://terrabayt.com/yasam/lavanta-israilin-gazzeye-yagdirdigi-bombalari-yonlendiren-yapay-zeka-makinesi/
• Akın, M. H. (2009). Siyasal toplumsallaşma sürecinde gençlik: Teorik ve uygulamalı bir çalışma (Yayın No. 234768) [Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Baudrillard, J. (1995). Gulf war did not take place (P. Patton, Çev.). Indiana University Press.
• Belge, M. (2012). Militarist modernleşme Almanya Japonya ve Türkiye. İletişim Yayınları.
• Buzan, B., Wæver, O., & de Wilde, J. (1998). Security: A new framework for analysis. Lynne Riener Publishers.
• Braidotti, R. (2014). İnsan sonrası (Ö. Karakaş, Çev.). Kolektif Kitap.
• Capri, A. (2024). Techno-nationalism: How it's reshaping trade, geopolitics and society. Wiley Books.
• CNN. [@CNN]. (2017, Nisan 13). Trump on #MOAB: “Another successful job. We’re very, very proud of our military...” [Post]. X. https://x.com/cnn/status/852595308190093312
• CMD. [@Cmd_Exee]. (2024, Haziran 13). Iskalamasına rağmen yanıcı mühimmat işi bitiriyor [Post]. X. https://x.com/cmd_exee/status/1801199175654146410
• Collin, P. H. (2004). Dictionary of politics and government (P. Holmes, Ed., 3. baskı). Bloomsbury Publishing Plc.
• Çelik, E. E. (2012). Tele-teknolojik ortamda hakikat ve eylem olanakları. Ethos: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 5(2), 90–112.
• Erkan-ı Umumiye Personel Başkanlığı Moral Şubesi Yayınları. (1957). Ordu saati konuşmaları (15). Erkan-ı Umumiye Basımevi.
• Esen, B. & Baysal, B. (2022). Eleştirel güvenlik ve Türkiye: Uluslararası ilişkilerde alternatif yaklaşım. İletişim Yayınları.
• Freedman, L. (2022). Savaşın geleceği (Y. Alagon, Çev.). Say Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 2017)
• Giddens, A. (2004). Modernliğin sonuçları (E. Kuşdil, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Habermas, J. (2013). İdeoloji olarak teknik ve bilim (M. Tüzel, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Harvey, D. (2010). Postmodernliğin durumu: Kültürel değişimin kökenleri (S. Savran, Çev.). Metis Yayınları.
• Hayro. [@hayrodayi]. (2024a, Haziran 12). +18 (kan, vahşet, ölüm, parçalanma vb. Bu günlerde Rus ordusuna en büyük zaiyatı veren Ruslar oluyor... [Post]. X. https://x.com/hayrodayi/status/1800821029981536706
• Hayro. [@hayrodayi]. (2024b, Haziran 19). Patlamayan dronu bızıklayan Rus asker havaya uçuyor [Post]. X. https://x.com/hayrodayi/status/1803303197492002937
• Hayro. [@hayrodayi]. (2024c, Haziran 20). Dron [Post]. X. https://x.com/hayrodayi/status/1803695900184691154
• Hayro. [@hayrodayi]. (2024d, Haziran 21). Saklanamazsın Ruski [Post]. X. https://x.com/hayrodayi/status/1804207299818336628
• Hayro. [@hayrodayi]. (2024e, Haziran 22). Rus askeri merhamet dilerken Ukrayna dron pilotu “Düşmana merhamet vatana ihanettir” diyor [Post]. X. https://x.com/hayrodayi/status/1804525033294848221
• Jenkins, H. (2006). Convergence culture: Where old and new media collide. New York University Press.
• Kardeş, E. (2019). Yönsüzleşmiş savaşlar. Pinhan Yayıncılık.
• Keane, J. (2024). 21. yüzyılın meta savaşları: Medya gösterileri, soykırım, toplumsal kayıtsızlık ve direniş (Ö. Alagöz, Çev.). Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, 46, 144-168. https://doi.org/10.17829/turcom.1607543
• Kosova, B. [@Brk_Kosova]. (2024, Mayıs 13). Ukrayna 79. Hava Saldırı Tugayına bağlı Perun grubu Dronlar ile Rus askerlerini vuruyor... [Post]. X. https://x.com/brk_kosova/status/1789858487889014980
• Kurt, K. (t.y.). Kaner Kurt [YouTube kanalı]. YouTube. Erişim tarihi: 20.06.2024, https://www.youtube.com/@KanerKurt
• Malesevic, S. (2023). Örgütlü vahşetin yükselişi: şiddetin tarihsel sosyolojisi (M. Pekdemir, Çev.). Fol Yayınları.
• Marcuse, H. (1997). Tek boyutlu insan (A. Yardımlı, Çev.). İdea Yayınları.
• Marcuse, H. (1998). Some social implications of modern technology. D. Kellner (Ed.), Technology, war and fascism içinde (ss. 41–65). Routledge.
• McLuhan, M. & Powers, B. (2020). Global köy (B. Ö. Düzgören, Çev.). Scala Yayıncılık.
• Mbembe, A. (2019). Necropolitics (S. Corcoran, Çev.). Duke University Press.
• Merriam-Webster. (t.y.). Militarism. Merriam-Webster sözlüğü içinde. Erişim tarihi: 18.04.2024, https://www.merriam-webster.com/dictionary/militarism
• Minarlı, A. & Albayrak, M. A. (2021). YouTube ve militarizm: Türkiye’den örnekler. A. Güven (Ed.), YouTube Türkiye’de kültür siyaset ve tüketim-2 içinde (ss. 61–102). Kriter Yayınevi.
• Plummer, B. R. (2023, Ekim 5). Putin makes nuclear-powered Burevestnik missile test claim. BBC News. https://www.bbc.com/news/world-europe-67021695
• Paker, E. B. & Akça, İ. (Ed.). (2010). Türkiye'de ordu, devlet ve güvenlik siyaseti. Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Parker, G. (2023). Askeri devrim: Batı’nın yükselişinde askeri yenilikler 1500-1800 (T. Zorlu, Çev.). Küre Yayınları.
• Postman, N. (2006). Teknopoli: Yeni dünya düzeni (M. E. Yılmaz, Çev.). Paradigma Yayıncılık.
• Sachs, W. (Ed.). (2010). The development dictionary: A guide to knowledge as power (2. baskı). Zed Books.
• Sencer, E. (2018). Ordu ve millet: 1930'larda Almanya ve Türkiye'de askeri kültür. İletişim Yayınları.
• Stahl, R. (2010). Militainment Inc: War, media and popular culture. Routledge.
• Şahin, H. (2021). Türkiye’de asker, toplum ve siyaset. Beyoğlu Kitabevi.
• Türk Dil Kurumu. (t.y.). Militarizm. Güncel Türkçe sözlük içinde. Erişim tarihi: 17.04.2024, https://sozluk.gov.tr/
• Türkmenoğlu, A. T. (2017). Siyasal toplumsallaşma ve medya: Üniversite öğrencileri üzerine teorik ve uygulamalı bir çalışma (Yayın No. 492183) [Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Ukraine Weapons Tracker. [@UAWeapons]. (2023a, Ekim 5). A Russian 2S3 Akatsiya 152mm self-propelled howitzer along with a KAMAZ supply truck were destroyed by a GMLRS... [Post]. X. https://x.com/UAWeapons/status/1709861744779153919
• Ukraine Weapons Tracker. [@UAWeapons]. (2023b, Ekim 4). The destruction of at least one Russian UR-77 mine clearing charge launcher by a GMLRS strike of the... [Post]. X. https://x.com/UAWeapons/status/1709652270546104451
• Ünsaldı, L. (2008). Türkiye'de asker ve siyaset (O. Türkay, Çev.). Kitap Yayınevi.
• Vagts, A. (1959). A history of militarism: Civilian and military. Meridian Books.
• Varoufakis, Y. (2024). Technofeudalism: What killed capitalism. Vintage Books.
• Virilio, P. (1998). Hız ve politika (M. Cansever, Çev.). Metis Yayınları.
• Virilio, P. (2003). Enformasyon bombası (K. Şahin, Çev.). Metis Yayınları.
• Yaprak, Ş. (1957). Sosyal hayat içerisinde harb ve sulh. Ordu saati konuşmaları (15) içinde (ss.1–3). Erkan-ı Umumiye Basımevi.