OTEL İŞLETMELERİNDE İŞ TATMİNİ VE DUYGUSAL BAĞLILIĞIN YAŞAM DOYUMUNA ETKİSİ

Year 2020, Volume: 2 Issue: 1, 31 - 45, 30.06.2020

Süreyya Şener Erdinç Ballı

Abstract

İnsanlar yaşamlarının büyük bir bölümünü iş yerlerinde geçirseler de yaşam, kişinin işte ve iş dışında geçirdiği zamanın bütünüdür. Yapılan araştırmalar iş hayatında edinilen çeşitli duygulanımların iş dışı hayatı etkilediğini ve iş dışında edinilen duygulanımların da kişinin iş hayatına yansıdığını göstermektedir. Bu çalışmada otel çalışanların iş tatminlerinin ve duygusal bağlılıklarının yaşam doyumları üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışma kapsamında toplam 362 otel çalışanına “Yaşam Doyumu Ölçeği” (YDÖ), “Duygusal Bağlılık Ölçeği” (DBÖ) ve “İş Tatmini Ölçeği” (İTÖ)’nden oluşan bir anket uygulanmıştır. Toplanan verilere yapılan analizler sonucunda, çalışanların iş tatminlerinin ve duygusal bağlılıklarının yaşam doyumları üzerinde pozitif yönlü bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Çalışanların iş tatminlerini ve örgütsel bağlılıklarını arttırmaya yönelik politika ve uygulamalar ile çalışanların yaşam doyumları arttırılabilir.

Keywords

Yaşam Doyumu, İş Tatmini, Duygusal Bağlılık, Otel İşletmeleri

References

• Acar Arasan, B.N. (2010). Akademisyenlerde yaşam doyumu, iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Adams, G. A., King, L. A., & King, D. W. (1996). Relationships of job and family involvement, family social support, and work–family conflict with job and life satisfaction. Journal of Applied Psychology, 81(4), 411–420.
• Allen, N.J. & Meyer, J.P., (1990). Organizational commitment: evidence of career stage effects. Journal of Business Research, 26 (1), 46-91.
• Akgündüz, Y. (2013). Konaklama işletmelerinde iş doyumu, yaşam doyumu ve öz yeterlilik arasındaki ilişkinin analizi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 180-204.
• Akman, Y., Kelecioğlu, H., ve Bilge, F. (2006). Öğretim elemanlarının iş doyumlarını etkileyen faktörlere ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 11-20.
• Annak, B. (2005). Sosyal destek, sosyal ağ, yaşam kalitesi ve yaşam doyumu: Duygu-durum ve anksiyete bozukluğu tanısı alan kişiler ve düzenli hemodiyaliz tedavisi gören hastalar açısından bir karşılaştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Aktaz, L. (2019). Konaklama sektöründe çalışan Türk ve yabancı uyruklu iş görenlerin iş tatmini bakımından farkları: KKTC/ Girne. Yüksek Lisans Tezi. Çağ Üniversitesi. Mersin. Aşan, Ö. ve Erenler E. (2008). İş tatmini ve yaşam tatmini ilişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 203-216.
• Ay, M., ve Avşaroğlu, S. (2010). Muhasebe çalışanlarının mesleki tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi (7)1, 1170-1189. Başaran, İ. (1992). Yönetimde insan ilişkileri: Yönetsel davranış. Ankara: Gül Yayınları.
• Bilir, P. (2005). Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nün Örgüt İklimi ve Çalışanların Katılımla İlgili Algılamaları. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Brandt, J., Krawczyk, M. R & Kalinowski, M. J. (2008). Personal and work-related predictors of organizational commitment and life satisfaction of Slovak women in higher education. College Teaching Methods & Styles Journal, 4(2), 7-14.
• Carroll, S. J., & Tosi, H. L. (1977). Organizational behavior. St. Clair Press, Chicago.
• Chida Y. & Steptoe A. (2008). Positive psychological well-being and mortality: a quantitative review of prospective observational studies. Psychosom Med. 70(7):741-756.
• Christopher, J. C. (1999). Situating psychological well-being: Exploring the cultural roots of its theory and research. Journal of Counseling & Development, 77(2), 141-153.
• Clausen, T., Burr, H. & Borg, V. (2014). Do psychosocial job demands and job resources predict long-term sickness absence? An analysis of register-based outcomes using pooled data on 39,408 individuals in four occupational groups. Int Arch Occup Environ Health 87:909–917.
• Çeçen, A. R. (2008). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordamada bireysel bütünlük (tutarlılık) duygusu, aile bütünlük duygusu ve benlik saygısı. Eğitimde Kuram ve Uygulama. 4(1),19-30.
• Çevik, N. K., ve Korkmaz, O. (2014). Türkiye’de yaşam doyumu ve iş doyumu arasındaki ilişkinin iki değişkenli sıralı probit model analizi. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 126-145.
• Çivitçi, A. (2009). Relationship between irrational beliefs and life satisfaction in early adolescents. Eurasian Journal of Educational Research, 37, 91-109.
• Danner, D. D., Snowdon, D. A., & Friesen W. V. (2001). Positive emotions in early life and longevity: Findings from the nun study. J Pers Soc Psychol, 80, 804–13.
• Demir, İ. (2011). Determination of relationship between functions of identity and life satısfac¬tion among young people. Electronic Journal of Social Sciences, 10(38), 99-113.
• Diener, E. (1994). Assessing subjective well-being: Progress and opportunities. Soc Indicators Res, 31, 103–57.
• Diener, E., & Chan, M. Y. (2011). Happy people live longer: Subjective well-being contributes to health and longevity. Appl Psychol Health Well Being, 1–43.
• Diener, E., Emmons, R, Larsen, R., & Griffin, S. (1985). The Satisfaction with Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49, 1105-1117.
• Diener, E. ve Suh, E., 1997. Measuring quality of life: Economic, social and subjective indicators. Social Indicators Research, 40, 189–216.
• Dikmen, A. A. (1995). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 115-140.
• Dilek, C. (2010). Üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Dogan, T., & Eryılmaz, A. (2012). Work-related basic need satisfaction and subjective well-being among academicians. Ege Academic Review, (12)3, 383- 389.
• Doğan, A., Deniz, M. E.. Odabaş, H., Özyeşil, Z.. & Özgirgin, N. (2012). Job and life satis¬faction of the medical staff in rehabilitation centers. Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation, 58, 16-21.
• Donovan N, Halpern D. (2002). Life satisfaction. the state of knowledge and ımplications for government.UK Prime Minister’s Strategy Unit. http://www.strategy.gov.uk/output/page699.asp adresinden 11.03.2019 tarihinde edinilmiştir.
• Duckworth, A., Quinn, P., & Seligman, M. (2009). Positive predictors of teacher effectiveness. Journal of Positive Psychology, 4, 540–547.
• Erdamar,G. & Demirel, H.(2016).Job and life satisfaction of teachers and the conflicts:they experience at work and at home. Journal of Education and Training Studies,. 4, 6, 164-175.
• Erdogan, B., Bauer, T., Truxillo, D., & Mansfield, L. (2012). Whistle whileyou work: A review of the life satisfaction literature. Journal of Management, 38, 1038–1083.
• Gül, T. (2017). İşgörenlerde iş ve yaşam doyum ilişkisi: konaklama işletmeleri üzerine, Kuşadası örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 5/4; 262-281
• Gül, Ş. ve Konu, M. (2018). Yaşam temelli probleme dayalı öğretim uygulamalarının öğrenci başarısına etkisi. Yaşadıkça Eğitim, 32(1), 45-68.
• Gürsoy, Ü. (2009). Üniversite öğrencilerinin Gestalt temas biçimleri ile yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Hair, J. F. J., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W. C. (1998). Multivariate Data Analysis with Readings, Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ,
• Heller, D., Judge, T.A., & Watson, D. (2002). The confounding role of personality and trait affectivity in the relationship between job and life satisfaction. Journal of Organizational Behavior, 23, 815–835.
• Hoyraz Kuş, H. (2015). İlköğretim Okullarında Çalışmakta Olan Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık İle Yaşam Doyum Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. E.B.E. Pamukkale Üniversitesi.
• Huebner, E. S. (2004). Research on assessment of life satisfaction of children and adolescents. Soc Indic Res, 66, 3–33.
• Iris, B. & Barrett, G. V. (1972). Some relations between job and life satisfaction and job ımportance. Journal of Applied Psychology, 56, 301-304.
• Jones, M. (2006). Which is a better predictor of job performance: Job satisfaction or life satisfaction? Journal of Behavioral and Applied Management, 8, 20–42.
• Karakuş, H., (2011). Hemşirelerin iş tatmin düzeyleri: Sivas İli örneği. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2; 46-57.
• Keser, A. (2005). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi: Otomotiv sektöründe bir uygulama. Çalışma ve Toplum Ekonomi ve Hukuk Dergisi, 7(7): 77-9.
• Kouthouris, C., & Alexandris, K., (2005). Can service quality predict satisfaction and behavioral intentions in the sport tourism industry? An application of the SRVQUAL model in an outdoors setting, Journal of Sport Tourism, 10, 101-111.
• Lambert, E. (2010). The relationship of organizational citizenship behavior with job satisfaction, turnover intent, life satisfaction, and burnout among correctional staff. Criminal Justice Studies: A Critical Journal of Crime, Law, and Society, 23, 361–380.
• Lambert, E., Hogan, N., Paoline, E., & Baker, D. (2005). The good life: The impact of job satisfaction and occupational stressors on correctional staff life satisfaction – An exploratory study. Journal of Crime and Justice, 18, 1–26.
• Lambert, E. G., Kim, B., Kelley, T. & Hogan, N. L. (2013). The association of affective and continuance commitment with correctional staff life satisfaction. The Social Science Journal, 50(2), 195–203.
• Locke, E. A. (1969). What is job satisfaction. Organizational Behavior and Human Performance, 309-336.
• London, M., Crandall, R. & Seals G. V. (1977). The Contribution of Job and Leisure Satisfaction to Quality of Life. Journal of Applied Psychology, 62 (3), 328-334.
• Lyubomirsky, S., King, L., & Diener, E. (2005). The benefits of frequent positive affect: Does happiness lead to success? Psychological Bulletin, 6, 803–855.
• Korkmaz, C. (2017). Örgütsel bağlılık, örgütsel adalet ve yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Giresun Üniversitesi.
• Marsh, H. W., Balla, J. R., & McDonald, R.P.(1988). Goodness of fit ındexes ın confirmatory factor analysis: The effect of sample size. Psychological Bulletin, 103, 391- 410.
• Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1 (1), 61-89.
• Meyer, J. P. & Herscovitch, L. (2001). Commitment in the workplace toward a general model. Human Resource Management Review, 11, 299- 326.
• Murphy, S., Duxbury, L., & Higgins, C. (2006). The individual and organizational consequences of stress, anxiety, and depression in the workplace:Acase study. Canadian Journal of Community Mental Health, 25, 143–157.
• Near, J. P., Rice, R.W. & Hunt, R.G. (1987). Job satisfaction and life satisfaction: A profile analysis. Social Indicators Research, 19, 383-401.
• Near, J. P. , Smith, C. A., Rice R. W. & Hunt, R. G. (1984). A comparison of work and nonwork predictors of life satisfaction. Academy of Management Journal, 27 (1), 184-190.
• Özer, M., & Karabulut, Ö. Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri, 6 (2).72-74.
• Özhasar,Y. (2019). Konaklama işletmelerinde kriz yönetimi uygulamaları: İstanbul Fatih ilçesi örneği. Yüksek Lisans Tezi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Qu, H., & Zhao, X. (2012). Employees' work–family conflict moderating life and job satisfaction. Journal of Business Research, 65(1), 22–28.
• Polatçı, S., Ardıç, K. ve Koç, M. (2014). Farklı bir bakış açısından iş ve yaşam doyumu algılanan örgütsel destek ve örgütsel bağlılığın etkileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), s.267-287.
• Recepoğlu, E. ve Ülker-Tümlü, G. (2015). Üniversite akademik personelinin mesleki ve yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. K.Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(4), 1851-1868.
• Rice, R. W. - Near, J. - Hunt, R. G. (1980). The Job Satisfaction- Life Satisfaction Relationship: A Review of Empirical Research. Basic and Applied Social Psychology, 1(1), 37-64.
• Rice, R. W. , Near, J. P. & Hunt, R.G. (1979). Unique variance in job and life satisfaction associated with wok related and extra work related variables. Human Relations, 32, 605-623.
• Rode JC. (2004). Job satisfaction and life satisfaction revisited: a longitudinal test of an integrated model. Human Relations; 57:1205–30.
• Shin, D., & Johnson, D. (1978). Avowed happiness as an overall assessment of the quality of life. Social Indicators Research, 5(1), 475–492.
• Serin, N. G., & Özbulak, B. (2006). Okul idarecilerinin duygusal zekâ beceri düzeyleri ile yaşam doyumunu yöneticilik deneyimleri ve cinsiyet açısından incelenmesi. Uluslararası Duygusal Zekâ ve İletişim Sempozyum Bildiri Kitabı, ss.23-30. Ege Üniversitesi: İzmir
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics. Boston: Allyn and Bacon.
• Telef, B. B. (2011). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri, iş doyumları, yaşam doyumları ve tükenmişliklerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 10(1), 91-108.
• Tütüncü, Ö. ve Çiçek, O. (2000). İş doyumunun ölçülmesi: İzmir İl sınırlarında faaliyet gösteren seyahat acentaları üzerine bir inceleme. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi,11(2), 124-128.
• Ugboro, I.O. & Obeng, K., 2000. Top management leadership, employee empowerment, job satisfaction, and customer satisfaction in TQM organizations: an empirical study. Journal of Quality Management 5, 247–272.
• UYGUÇ, N., Y. Arbak, E. Duygulu ve Çıraklar N.H. (1998). İş ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin üç temel varsayım altında incelenmesi, D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 13(II); 193-204.
• Ünal, A. (2015). İş Doyumu, Yaşam Doyumu Ve Yaşam Anlamı Değişkenlerinin İlkokul Ve Ortaokul Öğretmenlerinin Mesleki Bağlılıkları Üzerine Etkisi. Tez. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ondokuzmayıs Üniversitesi
• Vara, Ş. (1999). Yoğun bakım hemşirelerinde iş doyumu ve genel yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisan tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Von Bonsdorff, M., Huuhtanen, P., Tuomi, K., & Seitsamo, J. (2010). Predictors of employees’ early retirement intentions: An 11-year longitudinal study. Occupational Medicine, 60, 90–100.
• Wiener, Y. (1982). Commitment in organisation: A normative view. Academy of management Review, 7, 418-428.
• Yılmaz, G., Keser, A., & Yorgun, S. (2010). Konaklama işletmelerinde çalışan sendika üyelerinin iş ve yaşam doyumunu belirlemeye yönelik bir alan araştırması. Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 6 (1), 87-107.
• Yılmaz, E., & Altınok, V. (2009). Okul yöneticilerinin yalnızlık ve yaşam doyum düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 451-469.