Eysenck Kişilik Özelliklerinin Kariyer Yapma İsteği Üzerine Etkisi: Turizm Eğitimi Alan Öğrenciler Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 32 - 49, 01.01.2021

Şafak Ünüvar Şeyda Sarı Merve Dağhan

Öz

Bu araştırmanın amacı lisans düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilerin kişilik özelliklerinin kariyer yapma isteği üzerine etkisini
incelemektir. Bu doğrultuda Eysenck Kişilik Anketi Gözden Geçirilmiş/Kısaltılmış Formu (EKA-GGK) (Francis ve diğerleri,
1992) ile Temeloğlu ve Aksu’nun (2016) turizmde kariyer yapma isteği ölçeği kullanılmıştır. Çalışma kapsamında, amaca göre
örnekleme yöntemi ile Selçuk Üniversitesi Turizm Fakültesi’nde mezuniyet aşamasına yaklaşmış ve kariyer yapma isteği yoğun olan
öğrencilerden sadece 3. ve 4. sınıfta okuyan öğrenciye anket uygulanmıştır. 185 öğrenciden elde edilen verilere göre, Eysenck kişilik
özellikleri geneli ve alt boyutları ile kariyer yapma isteğinin bazı demografik değişkenlere göre anlamlı farklılık tespit edilmiştir.
Ayrıca Eysenck kişilik özellikleri geneli ve alt boyutlarının kariyer yapma isteği üzerine etkisine yönelik yapılan çoklu doğrusal
regresyon analizi sonuçlarına göre ise istatistiksel olarak anlamlı bir sonuç çıkmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Eysenck Kişilik Kuramı, Kişilik Özelikleri Kariyer Yapma İsteği, Turizm Eğitimi

Kaynakça

• Adıgüzel, O. (2008), Türkiye’de Gençlerin Kariyer Planlamasını Etkileyen Faktörler ve Üniversite Hazırlık Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Ahmetoğulları, K., & Güneş, M. (2017). Öğrencilerin kişilik özelliklerinin mesleğin geleceğine bakış açılarına etkisi: Hilvan Myo örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21), 24-39.
• Akduman, G., G., & Cantürk, G. (2010). The way of behaving scala againist thr children who were sexual abuse: acceptability and reliability study (university student sampling). J For Med, 24(2): 22-29.
• Aslan, Z., Ünüvar Ş., & Başoda, A. (2012). Turizm eğitimi alan öğrencilerin kişilik özelliklerinin belirlenmesi ve turizm sektörüne uyumu açısından değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 23(2), 203-219.
• Avcı, N. (2011). Turizm eğitimi alan lisans öğrencilerinin iş değerleri: Çeşme Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu örneği, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(35),7-18.
• Bayraktaroğlu, S. (2008). İnsan Kaynakları Yönetimi, 3. Baskı, Adapazarı: Sakarya Yayınları. Bernard, H. R. (2000). Social Research Methods. London: Sage Publications.
• Bird A. (1994). Careers as repositories of knowledge: A new perspective on boundaryless careers, Journal of Organizational Behavior, 4(15),325-344.
• Brislin R., Lonner W., & Thorndike R. (1973) Cross-cultural research methods. New York: Wiley. Burger, M. J. (2006). Kişilik. Kaknüs yayınları, Alemdar İstanbul: Ofset.
• Çavuş, Ş., & Kaya, A. (2015). Turizm lisans eğitimi alan öğrencilerin kariyer planları ve turizm sektörüne yönelik tutumu, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(5),101-117.
• Çelik, M. (2017). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Kişilik Özellikleri ve Mesleki Kaygı Düzeyleri Arasındaki ilişkinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
• Demir, Ü. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Eğitsel Yazılım Ekran Tasarımı Seçimlerinde Kişiliğin Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ercan, İ., Kan, İ .(2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30 (3) 211-216
• Erdal, B. (2009). Müzik tercihi ve kişilik ilişkisi, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 35(2),188-196.
• Eysenck, B.G., Eysenck H.J., & Barrett P (1985). A revised version of the psychoticism scale. Pers Individ Dif, 6: 21–29.
• Eysenck, H.J., & Eysenck, B.G. (1978). Manual of the eysenck personality questionnaire. (Junior and Adult). London.Hodder & Stoughton Farmer.
• Fleet, V. (1991) Contemporary management, 2. Edition, Boston: Houghton Mifflin Company. Francis L J., Brown L. B., & Philipchalk R. (1992) The development of an abbreviated form of the Revised Eysenck Personality Questionnaire (EPQR-A): its use among students in England, Canada, the USA and Australia. Pers Individ Dif, 13, 443-449.
• Gezen, T., & Köroğlu, Ö. (2014). Turizm eğitimi alan öğrencilerin kariyer seçimine etki eden kariyer çabalarının belirlenmesine yönelik bir araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (2), 213-234.
• Goodworth, C. (1988). The Secrets Of Succesful Leadership And People Management. London: Heinemann Pub. Ltd.
• İnanç, B. Y., & Yerlikaya, E. E. (2008), Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kar, M., Zorkirişci, E., & Yıldırım, M. (2004), Turizmin ekonomiye katkısı üzerine ampirik nir değerlendirme, Akdeniz Üniversitesi I.I.B.F. Dergisi (8), 87-112.
• Karabacak, G. (2010). İşgören Kişilik Özelliklerinin İş Stresi Üzerine Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Karancı, N.A., Dirik, G., & Yorulmaz, O. (2007). Eysenk kişilik anketi-gözden geçirilmiş kısaltmış formu’nun (EKA-GGK) Türkiye’de geçerlik ve güvenilirlik çalışması, Türk Psikiyatri Dergisi,18(3),254-261.
• Katz, Y.J., & Francis LJ (2000). Hebrew revised eysenck personality questionnaire: Short form (EPQR-S) and abbreviated form (EPQR-A). Soc Behav Pers, 28, 555-560.
• Koç, F.P., & Bayraktar, O. (2019). Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları Üzerinde Kişilik Özelliklerinin Etkisi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(35),19-39.
• Lewis, C.A, Francis L.J, Shevlin, M. (2002). Confirmatory factor analysis of the French translation of the abbreviated form of the revised eysenck personality questionnaire (EPQR-A). Europe J Psychol Assess, 18, 7985.
• Öksüz, T. (2011). Bipolar Bozukluğu Olan Bireylerde Kişilik Özellikler ile Stresle Başa Çıkma Tutumları İlişkisinin İncelenmesi ve Bipolar Bozukluğu Olmayan Bireyler ile Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Oktar, S. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Özgecilik, Kişilik Özellikleri ve Sosyal Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Olcay, A., Düzgün, M. (2015). Turizm sektörünün istihdam niteliğinin öğrencilerin kariyer planları üzerinde etkisi, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 12(3),49-72.
• Özen, Y. (2011). Kişisel sorumluluk bağlamında kariyer seçimini etkileyen sosyal psikolojik faktörler, Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi,2(3),81-96.
• Özmenler, K., N. (1995). Antisosyal Kişilik Bozukluklarında Suç Örüntüsüne Göre, Psikososyal Özelliklerin İncelenmesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Ankara.
• Pehlivan, R. (2008). Lisans Düzeyinde Turizm Eğitimi Almakta Olan Öğrencilerin Sektör ile İlgili Tutumlarının Mezuniyet Sonrası Kariyer Seçimine Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Pelit, E., Demirdağ, Ş. A., Gökçe, Y., & Kılıç, İ. (2016). Turizm öğrencilerinin sektöre yönelik tutumlarının kariyer yapma isteklerine Etkisi: Staj yapan öğrenciler örneği, 3rd International Congress on Social Sciences, China to Adriatic, 265-284.
• Richardson, S. (2009). Undergraduates perceptions of tourism and hospitality as a careed choice, International Journal of Hospitality Management (28), 382-388.
• Robson, C. (2002). Real wold reserch. Oxford: Blackwell.
• Seçer, B., & Çınar, E. (2011). Bireycilik ve yeni kariyer yönelimleri, Yönetim ve Ekonomi, 18 (2), 49-62.
• Şengel, Ü., Pamukçu, H., & Zengin, B. (2015). Bölüm tercihi ile kişilik arasındaki ilişki: Kastamonu Üniversitesi Turizm Fakültesi Örneği, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7, 122-134.
• Şimşek, M. Ş., Çelik A., Soysal A., & Çelik A. (2004), Kariyer Yönetimi, Gazi Kitabevi, Ankara: Gazi. Somer, O., Korkmaz, M., & Tatar, A. (2004). Kuramdan uygulamaya beş faktör kişilik modeli ve beş faktör kişilik envanteri, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Taş, M., & Özpek, Ö. (2019). Hans Eysenck’in kişilik kuramı kapsamında Andy Warhol’un kişilik tanımı, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 6(6), 495-515.
• Tatlılıoğlu, K. (2014). Üniversite öğrencilerinin beş faktör kişilik kuramı’na göre kişilik özellikleri alt boyutlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi, 7(17),939-971.
• Temeloğlu, E., & Aksu, M. (2016). Turizm eğitimi alan öğrencilerin kişilik özelliklerinin turizmde kariyer yapma istekleri üzerindeki etkisi: Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1512-521.
• Tosunoğlu, F., & Gökyürek, B. (2012). Takım sporu ile uğraşan ortaöğretim öğrencilerinin cinsiyete göre kişilik özelliklerinin incelenmesi üzerine bir çalışma, Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1-4),33-44.
• Tunç, E., Aliyev R (2015). Lisansüstü öğrencilerinin kişilik özelliklerinin incelenmesi, Gaziantep University Journal of Social Sciences,14 (4), 949-963.
• Tunca, E.M. (2016). Denetimli Serbestlik Programı’ndan Yararlanan Kişilerin Kişilik Özelliklerinin Davranış İnhibisyon Sistemi/Davranış Aktivasyon Sistemi Ölçeği ve Eysenck Kişilik Envanteri-Gözden Geçirilmiş Kısa Formu Üzerinden Araştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Türkay, O., & Solmaz, S.A. (2011), Liderlik yeteneği ve kariyer değerlerinin turizmde kariyer yapma isteği üzerine etkileri, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 46-71.
• Ulucan, H., & Bahadır, Z. (2011). Haltercilerin kişilik özelliklerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 175-183.
• Ünlüönen, K., & Tayfun, A (2009), Turizmin Türkiye Ekonomisindeki Yeri, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 27(8), 1-17.
• Yazgan, İ.B., & Yerlikaya E. E. (2014). Kişilik Kuramları. (8. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Yazıcı, H. (1997). KTÜ öğrencilerinin kişilik özelliklerinin Eysenck kişilik kuramına dayalı olarak belirlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Yıldırım, I.B., & Toker, B. (2016). Lisans düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilerin yılmazlık, umutsuzluk durumları ve sektörel tutumlarının kariyer seçimleri üzerine etkileri, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi,14(1),76-89.