S. AHMET ARVASÎ’NİN MİLLET VE MİLLİYETÇİLİK ANLAYIŞI

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 3, 1 - 32, 29.12.2022

Cengiz Çuhadar , Hamdi Özden

Öz

Milletler, inkâr edilmeleri mümkün olmayan tarihî, objektif ve sosyolojik bir gerçek olarak varlıklarını devam ettirmektedirler. Milliyetçilik ise; milletlerin, sosyal, kültürel, ekonomik ve politik olarak bağımsızlık şuuru içinde kendi milletini mutlu kılma ve varlığını devam ettirme isteğidir. Millî devletler ve milliyetçilik düşüncesine sahip köklü milletler, tek kutuplu, ekonomik, siyasi ve kültürel olarak bütünleşmeci bir proje olan küreselleşmenin karşısındaki en büyük engeldir. Bilimsel olmaktan uzak ideolojik yaklaşımlar, millî devletlerin ve milliyetçiliklerin ortadan kalkacağını iddia etmektedirler. Milliyetçilik sosyal bir olgu, fıtri bir duygu olarak varlığını her dönemde devam ettiren bir ruh, yaşanılan hayata yön veren bir kuvvet, inkârı mümkün olamayan bir gerçektir. Bu çalışmamız, çeşitli alanlarda eserler vermiş, eğitimci, sosyolog, fikir ve dava adamı S. Ahmet Arvasî’nin millet ve milliyetçilik hakkındaki görüşlerinin araştırılmasından oluşmaktadır. Öncelikle millet, milliyetçilik ve Türk milliyetçiliği anlayışı üzerinde durulmuştur. Arvasî, yaşadığı toplumun, İslam ve insanlık âleminin yaşadığı sıkıntıları, emperyalizmin oynadığı oyunları çok iyi teşhis etmiş, çözüm önerileri sunarak gelecek nesillere yol göstermiştir. Ortaya koyduğumuz bu makale, Türk düşünce hayatında müstesna bir yeri olan Ahmet Arvasî’yi ve fikirlerini tanıtmakla birlikte, Türk milletinin, İslam ve insanlık âleminin içinde bulunduğu birçok dinî, sosyal ve fikrî probleme çözüm önerileri getirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Arvasî, Millet, Milliyetçilik, Türk Milliyetçiliği

Kaynakça

• Akçura, Y. (1987). Türk Yılı 1928. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Arsal, S. M. (1975). Milliyet Duygusunun Sosyolojik Esasları. İstanbul: Ötüken Yayınları
• Arvasî, S. A. (1994). Diyalektiğimiz ve Estetiğimiz. İstanbul: Burak Yayınları.
• Arvasî, S. A. (2009). Doğu Anadolu Gerçeği. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasî, S. A. (2009a). İnsan ve İnsan Ötesi. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasî, S. A. (2008). Hasbihal. Cilt 6, 7. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasî, S. A. (1965). İleri Türk Milliyetçiliğinin İlkeleri. İstanbul: Doğan Güneş Yayınevi.
• Arvasî, S. A. (2015). Türk İslam Ülküsü I, II, III. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Aynî, M. A. (2011). Milliyetçilik. İstanbul: Kurtuba Kitap.
• Bozgöz, F. (2006) “Arap Milliyetçiliği”, Doğu Batı Düşünce Dergisi, C:2. İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• Devellioğlu, F. (2002). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. 9. Baskı, Ankara: Aydın Kitapevi Yayınları.
• Ergin, M. (2013). Orhun Abideleri. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Ertan, T. F.- Örs, O. (2018). “Milliyetçiliğin Müphemliği: Milliyetçilik Nedir?”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 62, Bahar.
• Gökalp, Z. (1996). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Kamer Yayınları.
• Heyd, U. (2010). Türk Milliyetçiliğinin Kökenleri. İstanbul: İlim Kültür Sanat Yayınları.
• Hobsbawm, E. J. (1993). Milletler ve Milliyetçilik. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hüdavendigar, O. (2012). Aydınların Gözüyle S. Ahmet Arvasî. İstanbul: Uyanış Yayınları.
• İbn Haldun. (1991). Mukaddime I. İstanbul: MEB Yayınları.
• İbn Hanbel, A. (1993). Müsnedu’l-İmam Ahmed İbn Hanbel, I-L (Tahkik: Şuayb el Arnavut). Beyrut.
• İbn Hanbel, A. (ts.). Müsned, I-VI. Mısır.
• İbn Mace. (ts). Sünenu İbn Mace, I-II. Kahire.
• İnan, A. (1988). Medeni Bilgiler ve M. Kemal Atatürk’ün El Yazıları, Ankara: Türk-Tarih Kurumu Yayınları.
• İşler, E. (2015). Türkçe Arapça Sözlük, Ankara: Fecr Yayınları.
• İzzet, M. (1969). Milliyet Nazariyeleri ve Millî Hayat. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Kafesoğlu, İ. (1970). Türk Milliyetçiliğinin Meseleleri. İstanbul: MEB. Yayınları.
• Kaplan, M. (1997). Nesillerin Ruhu. İstanbul: Dergâh Yay.
• Kuper, A. (1988). İlkel Toplumun İcadı (Çev. İ. Türkmen). İstanbul: İnsan Yayınları.
• Niyazi, M. (2011). Millet ve Milliyetçilik. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Renan, E. (2016). Ulus Nedir (Çev. G. Yavaş). İstanbul: Pinhan Yayınları.
• Şentürk, R. (2020). İslam Ansiklopedisi, C:30. Ankara: DİB Yayınları.
• Turan, O. (1994). Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/, 07.10.2022.
• Türkdoğan, O. (1999). Niçin Milletleşme. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Wach, J. (1995). Din Sosyolojisi. İstanbul: M.Ü. İFAV Yayınları.
• Weber, M. (2006). Sosyoloji Yazıları, ( Çev. T. Parla). İstanbul: İletişim Yayınları.