ÖMER SEYFETTİN’İN “MAHÇUPLUK İMTİHANI” ADLI TİYATRO ESERİNİN MİZAH UNSURLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Sayı: 40, 197 - 204, 16.12.2020

Aydan Ener Su

Öz

Ziya Gökalp’in etkisiyle Milliyetçilik akımının ve Yeni Lisan akımının öncüleri arasında yer alan Ömer Seyfettin, Türklük’e ve Türk milliyetçiliğine değer veren ve dilin öneminin farkına varmış olan yazarlarımızdandır. Edebî hayata şiirle giriş yapmış, otuz altı yıllık kısacık ömrüne rağmen hemen her edebî türde eser vermiş, edebiyatımızda sağlam bir yer edinmiş olan Ömer Seyfettin, hikâyelerinde klasik Maupassant yapısını, olay öyküsü anlayışını devam ettirmiştir. Yazar, yazı hayatının en verimli dönemi olarak nitelendirilen ömrünün son yıllarında tiyatro türünde de eser yazmıştır. Mahçupluk İmtihanı adlı komedisi de bu dönemde yazılmış eserlerinden biridir. Özellikle hikâyelerinde olayların etkisini artırmak için mizahtan yararlanarak eserini oluşturma tekniğini kullanan yazar, ömrünün son günlerinde komedi türünde yazdığı tiyatro eseri ile de bu etkiyi sağlamak istemiştir. Bu çalışmada Ömer Seyfettin’in komedi türündeki Mahçupluk İmtihanı adlı tiyatro eseri mizah unsurları bağlamında değerlendirilmiş ve yazarın eserindeki komikliği hangi unsurlarla, nasıl sağladığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ömer Seyfettin, Gülmece, Mizah

An Evaluation of Ömer Seyfettin’s Play “Mahçupluk İmtihanı (An Exam of Embarassment) ” within the Context of Humor Elements

Öz

Ömer Seyfettin, who is among the pioneers of the nationalism and new language movement under the influence of Ziya Gökalp, appreciates Turkishness and Turkish nationalism and is aware of the significance of language. Ömer Seyfettin, who entered the literary life with poetry, produced works in almost every literary genre despite his short life of thirty-six years, and gained a solid place in our literature, continued the classical Maupassant structure and the understanding of event story in his stories. In the last years of his life, which is described as the most productive period of his career, he also wrote plays. His comedy “Mahçupluk İmtihanı (An Exam of Embarassment) is one them. The author, who uses the technique of creating his work by using humor to increase the effect of events, especially in his stories, wanted to achieve this effect with his play in the comedy genre in the last days of his life. In this study, this play has been evaluated within the context of humor and the elements of humor in this play have been determined

Anahtar Kelimeler

play, Mahçupluk, Humor, Theatre

Kaynakça

• ALANGU, Tahir (2020). Ömer Seyfettin Ülkücü Bir Yazarın Romanı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• ARGUNŞAH. Hülya. Ömer Seyfettin Hikâyeler 2. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• BERGSON, Henri (2011). Gülme Komiğin Anlamı Üzerine Deneme. (Çev. Yaşar Avunç). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• OZANSOY, Halit Fahri (2016). Edebiyatçılar Geçiyor. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• ÖZÜNLÜ, Ünsal. (1999). Gülmecenin Dilleri. Ankara: Doruk Yayınları.
• PARLATIR, İsmail. (1992). “Genç Kalemler Hareketi İçinde Ömer Seyfettin”. Doğumunun Yüzüncü Yılında Ömer Seyfettin. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• POLAT, Nazım Hikmet. (2020). Ömer Seyfettin Bütün Hikâyeleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• SEYFETTİN, Ömer (1977). Mahçupluk İmtihanı. İstanbul: İnkılâp ve Aka Basımevi.