MOĞOLİSTAN KAZAKLARININ KAZAKİSTAN’A GÖÇ ETMESİ SONUCU UYUM SAĞLAMA SÜRECİNDE KARŞILAŞILAN DİLSEL SORUNLAR

Yıl 2021, Cilt: 2021 Sayı: 41, 181 - 192, 29.06.2021

Raima Auyeskhan

Öz

Kazakistan toprakları dışında Moğolistan, Çin, Özbekistan, Kırgızistan, Rusya ve Türkiye gibi ülkelerde az sayıda Kazaklar yaşamaktadırlar. 1991 yılında Kazakistan’ın bağımsızlığını ilan etmesi sonucu başka ülkelerdeki Kazakları geri çağırma, göç hareketi başlamıştır. Projeye bağlı veya bağımsız olarak bahsı geçen ülkelerde yaşayan Kazakların büyük kısmı Kazakistan’a göç etmeye başlamıştır. Moğolistan’da yaşayan Kazaklar’ın bir kısmı 1992 yılından itibaren Kazakistan’a göç etmeye başlamıştır. Moğolistan’da yaşamakta olan Kazaklar arasında Kazakistan’a göç hâlen devam etmektedir. Kazakistan’a göç edip gelen Kazakların topluma alışma, kaynaşma, aidiyet hissi gibi uyum sürecindeki önemli hususlarda sorunlarla karşılaştığını görmek mümkündür. Moğolistan’a geri göç eden Kazakların da olması alışma ve uyum sürecinin çok önemli olduğunu göstermektedir. Makalemizde Moğolistan Kazaklarının Kazakistan’a göç etme ve yerleşme, uyum sağlama sürecinde karşılaşılan dilsel sorunlar incelenecektir. Bu meseleler Moğolistan’da konuşulan Kazak dilini araştırmak, Kazakistan’da konuşulan genel Kazakça ile karşılaştırarak farklılıklar ve benzerlikleri ortaya koyarak incelenmiştir. Bununla birlikte Kazakistan’ın dil durumu, Kazakçanın yanı sıra Rusçanın hâkimiyeti, Moğolistan’dan göç edip gelen Kazakların yaşadığı sorunlar gibi konularda mülakat yöntemine başvurulmuştur.
Anahtar Sözcükler: Moğolistan Kazakları, Moğolistan Kazakçası, Genel Kazakça, Dil Sorunları, Ödünç Kelimeler, Ağız Özellikleri.

Anahtar Kelimeler

Moğolistan Kazakları, Moğolistan Kazakçası, Genel Kazakça, Dil Sorunları, Ödünç Kelimeler, Ağız Özellikleri.

Linguistic Problems Affecting Kazakhs of Mongolia During the Adaptation Process Following Their Migration from Mongolia to Kazakhstan

Öz

Beside of Kazakhstan, Kazakh people also live as a minority in Mongolia, China, Kirgizstan, Turkey, Uzbekistan and Russia etc. In 1991 Kazakhstan became independent from the USSR. Therefore, Kazakhs living in other countries started migrating to Kazakhstan since 1992. In this article we will discuss the issues of Mongolian Kazakhs, and in particular the linguistic problems arose during the adaptation process which, in some cases, caused ethnic Kazakhs to move back to Mongolia, demonstrating the relevance of the linguistic matters for social adaptation. In this research we tried to identify these linguistic problems through the comparison of Kazakh language spoken in Mongolia and Kazakhstan and by examining language situation and effect of Russian language in Kazakhstan. Beside of these methods we interviewed Kazakhs who migrated to Kazakhstan from Mongolia in different time beings.

Anahtar Kelimeler

Mongolian Kazakhs, Kazakh language spoken in Mongolia, Kazakh language spoken in Kazakhstan, Linguistic problems, Borrowed words, Dialects.

Kaynakça

• Bamişulı, B. (2006). Mongoliya Kazagının Tili: Aleumetttik Lİngvistikalık Kırı. Filologiya Gılımdarının Kandidatı Darejesin Alu Üşin Dayındalgan Dissertasiya, Almatı.
• Baurzhan, B. (2013). Language, Ethnic İdentity, And Adaptation Of Ethnic Migrants İn Post-Soviet Kazakhstan. 1st Annual İnternational Interdisciplinary Conference, Portugal.
• Bazilhan, B. (1991). Mongoliyadağı Kazaktardın Tili. Bayan-Ölgii: Baspa.
• Bonnenfant, I. K. (2012). Constructing The Homeland: Kazakhstan’s Discourse And Policies Surrounding İts Ehnic Return-Migration Policy. Central Asian Survey, 31(1), 31-44.
• Diener, A. (2005). Kazakhstan’s Kin State Diaspora: Settlement Planning and the Oralman Dilemma. Europe-Asia Studies, 57(2), 327-348.
• Diener, A. (2005). Problematic Integration Of Mongolian-Kazakh Return Migrants İn Kazakhstan. Eurasian Geography And Economics, 46(6), 465-478.
• Gül, B. (2006). Moğolistan’da Türkolojinin Gelişimi ve Moğolistan’da Yapılması Gerekli Türkoloji Çalışmaları Üzerine. I. Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, 25-26 Mayıs 2006 Mehmet Akif Ersoy Salonu Beytepe/Ankara içinde (203-217. ss.). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Gül, B.(2013). Moğolistan’daki Türk Halkları. Yeni Türkiye Dergisi (Türk Dünyası Özel Sayısı), 2(54), 2815-2820.