KIRIM TATAR TÜRKÇESİNDE KADINI İFADE EDEN SÖZCÜKLERE EKLENEN BİR MORFEM ÜZERİNE

Yıl 2022, Cilt: 2022 Sayı: 44, 81 - 85, 27.12.2022

Selin Bayrak

Öz

Kırım Tatar Türkçesi söz varlığında, kadını ifade eden bazı sözcüklerde benzer morfemler görülmektedir. Özellikle apçe, alapçe, qudapçe, yengepçe gibi akrabalık terimlerinde ve ocapçe gibi unvan isimlerinin sonlarında aynı morfem yer almaktadır. Öncelikle bu durum, bazı çalışmalarda küçültme eki ile açıklanmaya çalışılmıştır. Ancak Muzafarov’un Kırım Tatar Türkçesi-Türkiye Türkçesi-Rusça Sözlük’ünde yengepçe maddesini yazarken verdiği bir dipnot, sözcüklerde görülen morfemi açıklayabilecek niteliktedir. Bu veriden yola çıkılarak yapılan çalışma, Kırım Tatar Türkçesinde kadını ifade eden bazı sözcüklerde bulunan morfemi “abla” anlamına gelen apçe sözü ile ilişkilendirerek açıklamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kırım Tatar Türkçesi, Eski Türkçe, akrabalık terimleri, kadın.

Kaynakça

• Buran, A. ve Alkaya, E. (2014). Çağdaş Türk Yazı Dilleri 3 – Kuzeybatı/Kıpçak Grubu. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karahan, S. O. (2011). Dobruca Kırım Tatar Ağzı Sözlüğü 2 (E-O). Köstence-Romanya.
• Kasapoğlu Çengel, H. (2017). Kırgız Türkçesi Grameri -Ses ve Şekil Bilgisi-. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kerim, A. ve Kerim, L. (1996). Dictionar Tatar Turc Român: Tatarca Türkçe Romence Sözlük. Editura Kriterion.
• Li, Y. S. (2018). Türk Dillerinde Akrabalık Adları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Muzafarov R. ve Muzafarov N. (2018). Kırım Tatar Türkçesi Türkiye Türkçesi Rusça Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Müller, P. O., Ohnheiser, I., Olsen, S. ve Rainer, F. (2016). Word-Formation: An International Handbook of the Languages of Europe. Berlin, Boston: De Gruyter Mouton.
• Orucova, Ş. (2007). Türk Dillərində Xitab. Bakı: Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nəsimi Adına Dilçilik İnstitutu.
• Öner, M. (2013). Bugünkü Kıpçak Türkçesi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Sarıca, B. (2015). Ḳuda / Ġuda Sözcüğü Üzerine. Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 54, 85-101.
• Şanlı, T. (2018). Kırım Tatarcasının Biçimbilimsel Çözümlemesi ve Kırım-Tatarcası-Türkçe Biçimbilimsel Makina Çevirisi Sistemi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı. İstanbul.
• Yüksel, Z. (2012). Türk Lehçeleri Grameri- Kırım-Tatar Türkçesi. Ankara: Akçağ Yayınları.