21. Yüzyılda Millî Aklın Rehberliğinde Türk Eğitiminin Bazı Meseleleri ve Çözüm Yolları

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 21, 27.07.2017

Süleyman Hayri Bolay

Öz

Eğitimimiz, Batı’ya yönelmeden
önce, kendine göre bir sistem  içinde
idi. O sistemin yetersizliği ortaya çıkınca, yönümüzü Batı’ya döndük; o
zamandan beri de hep nakilde, hep taklitte kaldığımız ve hep reform krizine
girdiğimiz için, bize özgü bir eğitim sistemine sahip olamadık. Elimizdeki
işletmeye çalıştığımız modelleri, kâh Fransız, kâh Alman, kâh İngiliz ve
Amerikan yamasıyla yamadık; Ruslara özendik, Japonya’ya heveslendik. Devletin
toptan Batılılaşma siyaseti, devletle milleti karşı karşıya getirmiş, bu da
ayrı bir toplumsal kimlik bunalımını ortaya çıkarmıştır. Böylece bizi bin
senedir bir arada yaşatan inanç birliği, gelenekler, örf ve adetler ve manevî
değerlerimiz, değersizleşerek eski işlevlerini yerine getiremez olmuştur. Her
ülkenin tarihî, coğrafî ve kültürel şartlarına göre kendilerine özgü felsefî ve
dolayısıyla eğitim sistemleri anlayışları var: Genel olarak Fransız felsefesi
rasyonalist, Alman felsefesi idealist, İngiliz felsefesi deneyci, Amerikan
felsefesi faydacı karakterli olarak. Bu millet kültür ve medeniyet değiştirerek
Batılı mı olacak, yoksa kendi kültürüne, kendi tarihine ve değerlerine sahip
çıkarak ve kendisi kalarak, kim olduğunu ve neden burada olması gerektiğini
bilerek mi gelişip ilerleyecek? Tam manasıyla Batı’ya yönelenlere bir bakın;
yüz yıla yakındır ne yapmışlar? Bir de kendileri kalarak, binlerce şekilden
oluşan yazılarını terk etmeyerek çağdaşlaşan Japonya’ya, Çin’e ve yazısını
değiştirmemiş Yunanistan’a, İsrail’e ve Rusya’ya bakın. Bu milletler gibi bizim
de sabit ayaklarımız binlerce yıllık tarih, kültür ve medeniyetlerimizde, hareketli
ayaklarımız ise bütün dünyada bütün kâinatta olmalıdır.

Anahtar Kelimeler

türk eğitim, milli, rehber, mesele, çözüm

Kaynakça

• Bolay, S. H. (2005). Osmanlılarda Düşünce Hayatı ve Felsefe. Ankara: Akçağ. Bolay, S. H. (2006). Felsefe Dünyasında Gezintiler. Ankara: Nobel. Bolay, S. H. (2007). Türk Düşüncesinde Gezintiler. Ankara: Nobel. Eckermann, J. P. (1947). Son Yıllarında Goethe ile Konuşmalar (Çeviren: Lütfi Ay). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Ersoy, M. Â., (1987). Safahat. İstanbul: Doğuş Kültür Hizmetleri. İhsanoğlu, E. (1987). Modernleşme Süreci İçinde Osmanlı Devletinde ilmi ve Mesleki Cemiyetleşme Hareketlerine Genel Bir Bakış. Osmanlı İlmi ve Mesleki Cemiyetleri. I. Milli Türk Bilim Tarihi Sempozyumu içinde (1-42)., Hazırlayan: Ekmeleddin İhsanoğlu, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. Kaplan, M. (1998). Büyük Türkiye rüyası. İstanbul: Dergâh Yayınları. Robert, J. J. (1968). Un Plan Pour L’Université, Paris: Librairie Plon. Tuna, K. (1993). Batılı Bilginin Eleştirisi Üzerine. İstanbul: Edebiyat Fakültesi. Yediyıldız, B. (2008). Uluslararası Giresun ve Doğu Karadeniz Sosyal Bilimler Sempozyumu, 9-11 Ekim 2008). Adnan Ziyalar. Gençliğin Ruhî ve Manevî Problemler içindeki tebliği, İstanbul, 1987). Avrupa Konseyi, 1-5 Şubat 1993 tarihli toplantısı 12/4 572 sayılı kararı, Din Eğilimi Raporu, s. 189, Ank. 1995). Spinoza, trad.par Ch.Appuhn, G.Flamarion, Paris, 1964.