Dört Temel Dil Becerisi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 200 - 216, 25.06.2021

Süleyman Aydeniz , Mustafa Haydaroğlu

Öz

Bu çalışmada dört temel dil becerisi alanında 2015-2019 yılları arasında yürütülen lisansüstü tezlerin çeşitli açılardan incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında ilgili tezler; temel dil becerisi alanlarına, yazıldığı yıla, yapıldığı üniversiteye, danışman unvanına, tartışma ve sonuç bölümlerinin birbirleriyle ilişkisine göre incelenmiştir. Çalışmada elde edilen veriler bibliyometrik teknikler ve nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılarak irdelenmiştir. Tezlere, Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanından kavram ve anabilim dalı düzeyinde tarama yapılarak ulaşılmıştır. Kavram taraması yapılırken “Türkçe, dört temel dil becerisi, okuma, yazma, dinleme ve konuşma “anahtar kelimeleri kullanılmıştır. Anabilim dalında tarama yapılırken kullanılan anahtar kelimeler ise “Türkçe, Türkçe Eğitimi, Türkçe Öğretimi Programı, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi, Türkçe Öğretmenliği”dir. Yapılan tarama sonucunda 198 yüksek lisans, 47 doktora tezine erişilmiştir. Elde edilen bulgulara göre dört temel dil becerisi alanında 58 üniversitenin lisansüstü tez çalışması yürüttüğü, bu üniversitelerin 13’ünün hem yüksek lisans hem de doktora tezi çalışmalarında yer aldığı belirlenmiştir. Gerek yüksek lisans gerekse doktora tezlerinde üniversite bazında en fazla çalışmayı Gazi Üniversitesinin (f=31) yürüttüğü tespit edilmiştir. Danışman bazında lisansüstü çalışmalarda en fazla “Doçent Doktor” unvanına sahip danışmanların çalışmaları yürüttüğü saptanmıştır. Beceri bazında lisansüstü tezler değerlendirildiğinde en fazla çalışmanın yazma ve okuma becerisi ile ilgili olduğu tespit edilmiştir Buna karşın en az çalışmanın yürütüldüğü beceri alanı ise dinleme becerisidir. Sonuç olarak hem yüksek lisans hem de doktora tezlerinde sayısal olarak bir artışın olduğu ancak dinleme ve konuşma temel dil becerilerinde yeterli düzeyde çalışma yapılmadığı saptanmıştır. Çalışma sonucunda öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dört temel dil becerisi, Türkçe eğitimi, Lisansüstü tezler

Kaynakça

• Akaydın, Ş., & Çeçen, M. A. (2015). Okuma becerisiyle ilgili makaleler üzerine bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 40(178).
• Aktaş, E., & Uzuner Yurt, S. (2015). Türkçe eğitimi alanındaki makale özetlerine yönelik bir içerik analizi. Turkish Studies (Elektronik), 10(7), 73-96.
• Altun, A. (2014). Medya okur yazarlığı eğitimine yönelik Türkçe yayınlar: bir bibliyografya denemesi. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD), 4(9), 5-15.
• Arıcı, A. F., & Taşkın, Y. (2019). Okuma becerisinin diğer dil becerileriyle ilişkisi. International Journal of Field Education, 5(2), 185–194.
• Aydemir, S., &Erdamar, G. (2018). Medya okuryazarlığı eğitimi alanında yapılan çalışmaların tematik, metodolojik ve istatistiksel yönelimleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(4), 1155-1166.
• Aydın, İ. S., Demircan, U., & İnnalı, H. Ö. (2015). Ortaokul öğrencilerinin dinleme izleme öz yeterlik algılarına yönelik ölçek geliştirme çalışması. International Journal of Languages’ Education and Teaching, (Special Issue), 1420–1435.
• Balcı, A. (2012). Türkiye'de çocuk edebiyatı üzerine hazırlanan lisansüstü tezler hakkında bir meta-analiz çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 195-206.
• Boyacı, S., & Demirkol, S. (2018). Türkçe eğitimi alanında yapılan doktora tezlerinin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(2), 512-531.
• Büyükikiz, K. K. (2014). Yabancılara Türkçe öğretimi alanında hazırlanan lisansüstü tezler üzerine bir inceleme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25).
• Ceran, D., Aydin, M., & Onarıcıoğlu, A. S. (2018). Okuma eğitimi üzerine yapılan tezlerde eğilimler: bir içerik analizi çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 2377-2392.
• Coşkun, E., Özçakmak, H., & Balcı, A. (2012). Türkçe eğitiminde eğilimler: 1981-2010 yılları arasında yapılan tezler üzerine bir meta-analiz çalışması. Türkçenin Eğitimi Öğretimi Üzerine Çalışmalar, 204-212.
• Day, R. A. (1996). Bilimsel bir makale nasıl yazılır ve yayımlanır. Çev.: (Gülay Aşkar Altay) Tübitak yayınları.
• Doğan, Y., & Özçakmak, H. (2014). (Baş harfler büyük) Dinleme becerisinin eğitimi üzerine yapılan lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(2), 90-99.
• Elbir, B., & Bağcı, C. (2013). Birinci ve ikinci kademe okuma eğitimi üzerine yapılan lisansüstü çalışmaların değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 229-247.
• Ergin, M., (1980) Türk dil bilgisi. Albayrak Matbaası.
• Erkan, İ., (2020). Dijital pazarlamanın dünü, bugünü, geleceği: bibliyometrik bir analiz. Akademik Hassasiyetler, 7(13), 149-168.
• Girmen, P., Kaya, M. F., & Bayrak, E. (2010). Türkçe eğitimi alanında yaşanan sorunların lisansüstü tezlere dayalı olarak belirlenmesi. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (20-22 Mayıs 2010). Elâzığ, 133-138.
• Göçer, A. (2018). Temel Dil Becerilerinin Birbirleriyle İlişkisi Ve Bireyin Anlam Evreninin Gelişimi Ve Gerçek Yaşam Becerileri Açısından Önemi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 7(4), 40–50.
• Gökçen, D., & Arslan, M (2019). Türkçe eğitimi araştırmalarına genel bir bakış: bibliyometri çalışması. Journal of Research in Turkic Languages, 1(1), 39-56.
• Göktaş, Y., Hasançebi, F., Varisoglu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M., & Sözbilir, M. (2012). Trends in educational research in Turkey: a content analysis. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 455.
• Gündoğdu, K., & Dönmez, B. (2016). 2000-2016 yılları arasında Türkçe öğretim programları alanında yayımlanan makale ve tezlerin analizi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5(4), 2109-2125.
• Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Nobel Yayın Dağıtım.
• Haçat, S. O., & Demir, F. B. (2019). Eğitim alanında okuryazarlık üzerine yapılan lisansüstü tezlerin analizi. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3(2), 116-145.
• Kan, O., & Uzun, G. (2014). Türkçe eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin bulgular, tartışma, sonuç bölümlerine ilişkin sözbilimsel yapı özellikleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(3), 1-19.
• Karadağ, R. (2014). Okuma ilgisi, tutumları ve alışkanlığı ilgili araştırmaların lisansüstü analizi: YÖK ve Pro Quest veri tabanları örneklemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35 (35), 1-17.
• Karagöz, B., & Şeref, İ. (2019). Okuma alanındaki araştırmaların bibliyometrik özellikler açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 781-799.
• Kurudayıoğlu, M. & Çetin, Ö. (2015). Temel beceriler ve Türkçe öğretimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 1-19.
• Özçakmak, H. (2017). Türkçe eğitimi lisansüstü araştırmalarında yeni yönelimler (2011-2015). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6(3), 1607-1618.
• Özdemir, S. (2018). Okumaya ilişkin lisansüstü araştırmaların eğilimleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1161-1178.
• Potur, Ö., & Yıldız, N. (2016). Konuşma becerisi alanında yapılan akademik çalışmaların eğilimleri. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, (18).
• Sarikaya, B. & Söylemez, Y. (2016). Türkçe eğitimi alanındaki konuşma becerisiyle ilgili yapılan lisansüstü çalışmaların değerlendirilmesi. II. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu. Ağrı.
• Sarikaya, B. (2020). Yazma kazanımlarının yaratıcı yazmaya uygunluğu 2015 ve 2018 Türkçe dersi öğretim programları örnekleri. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 42–55.
• Sevim, O., & Erem, N. H. Ö. (2012). Türkçe eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin başlıklarına ve özetlerine eleştirel bir bakış. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 1(3), 174-186.
• Sevim, O, & İşcan, A. (2012). Türkçenin eğitimi ve öğretimi alanında yapılan yüksek lisans tezlerinde geçen anahtar kelimelere dönük bir içerik analizi. Turkish Studies 7/1 Winter 2012, p.1863-1873.
• Sidekli, S., & Çetin, E. (2017). Okuduğunu anlama stratejilerinin okuduğunu anlamaya etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 285-303.
• Tok, M. ve Potur, Ö. (2015). Yazma eğitimi alanında yapılan akademik çalışmaların eğilimleri (2010-2014 yılları). Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(4), 1-25.
• Turan, L., Sevim, O., & Tunagür, M. (2018). Türkçe eğitimi alanında hazırlanan doktora tez özetlerine yönelik bir içerik analizi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2018(11), 29-44.
• Ünal, F. T., & Özer, F. (2014). Türkçe öğretiminde dinleme becerisi ile ilgili kaynakça çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 203-218.
• Varışoğlu, B., Şahin, A., & Göktaş, Y. (2013). Türkçe eğitimi araştırmalarında eğilimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1767-1781.
• Yağmur Şahin, E., Kana, F., & Varışoğlu, B. (2013). Türkçe eğitimi bölümlerinde yapılan lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. International Journal of Human Sciences, 10(2), 356-378.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, D., & Kaya, S. (2020). İlk okuma yazma ve Türkçe öğretimi ile ilgili tezlerin incelenmesi. Turkish Studies - Educational Sciences, 15(1), 443–456.