Öğretmen Görüşlerine Göre Viyana'da Türkçe Öğretiminin Sorunları ve Çözüm Önerileri

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 204 - 228, 29.06.2022

Feyza Firdevs Aldemir , Talat Aytan

https://doi.org/10.54979/turkegitimdergisi.1122796

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada Avusturya/Viyana'da yaşayan Türk çocukların Türkçe dil becerileri, söz varlıkları ve dil bilgisi durumları ile Viyana'da Türkçe öğretiminin niteliklerini tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırmada yöntem olarak olgubilim (fenomenoloji) kullanılmıştır. Araştırma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme kullanılarak, STK'larda görev yapan ve derslerini Türkçe işleyen 9 öğretmenden oluşturulmuştur. Veri toplama aracı olarak “yapılandırılmış görüşme” kullanılmıştır. Toplanan veriler içerik analizi ile incelenmiş, oluşturulan temalar betimsel analiz yapılarak yorumlanmıştır. Katılımcılardan elde edilen verilere göre Viyana'da yaşayan Türk çocukların Türkçe dil becerilerinde yazma becerisi, en sıkıntılı beceri olarak tespit edilmiştir. Konuşma becerisinde en çok “kod aktarımı”na rastlanmıştır. Konuşmada yöresel ağız ve Almanca aksan da sık karşılaşılan sorunlardandır. Dinleme becerisinde ise çocukların, genelde dinlediklerini anlamadıkları dile getirilmektedir. Okuma becerisinde çocuklar genelde okumaya yeni geçmiş gibi yavaş ve heceleyerek okumaktadır. Dil becerilerinde ortak görülen durum “yerel dilin etkisi”dir. Çocukların sınırlı söz varlığı, dil becerilerini de olumsuz etkilemektedir. Özellikle mecaz ifadeler, deyim ve atasözleri söz varlıklarında çok az yer bulmakta ve anlaşılmamaktadır. Dil bilgisi konusunda genel olarak yapılan hatalar, yerel dilin etkisinden kaynaklanmaktadır. Almanca harflerle ve Almanca dil bilgisine göre cümle kurma bunlara en bariz örnektir. Katılımcılardan alınan verilere göre bu sıkıntıların ardındaki nedenler; Avusturya/Viyana'da ana dili ve Türkçe eğitiminin nitelikleri; aile, çevre, eğitmen ve STK'ların bu durum karşısındaki tavır ve tutumları olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avusturya, Dil Becerileri, Dil Bilgisi, Söz Varlığı

Kaynakça

• Albayrak, T. & Erdoğan, E. (2020). Almanya’da Yaşayan 3. Kuşak Türklerde Sık Kullanılan Kod Aktarım Türleri-Bir Söylem Analizi. Alman Dili ve Kültürü Araştırmaları Dergisi, 2(1), 39-56.
• Altıntaş, Ö. F. (2011). Dil, Anadili ve Kültür/ Prof. Dr. Hayati Develi İle Söyleşi. Perspektif Dergisi: İslam Toplumu Millî Görüş Aylık Yayın Organı, 17(93), 5-38.
• Aytan, T., Ayşe B. & Güllü U. (2018). Avrupalı Türkler Ana Dili Eğitimi Çalıştayları Üzerine Bir Değerlendirme. Türkçe Konuşurların Akademik Dergisi, 5(2), 16-34.
• Aytemiz, A. (2000). Almanya’da Türkçe. Avrupa’da Yaşayan Türk Çocuklarının Anadili Sorunları Toplantısı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 85-100. (Aktaran: Tekeli, F. (2021). İki Dilli Türk Çocuklarına Kelime Öğretimi. İki Dilli Türk Çocuklarına Türkçe Öğretimi. A. Karabulut, M. Tunagur (Eds.), İstanbul: Akademisyen Kitabevi: 105-122).
• Baş, B. (2010). Söz Varlığının Oluşumu ve Gelişiminde Çocuk Edebiyatının Rolü. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 27,137-159.
• Bauer, W. T. (2008). Zuwanderung Nach Österreich. Österreichische Gesellschaft für Politikberatung und Politikentwicklung – ÖGPP. Wien.
• Below, A. (2011). Zweisprachigkeit “Bilinguismus”. Lokale Bildungsmaßnahme in Saarbrücken.
• Bican, G. & Necati, D. (2018). Danimarka'da Türkçe-Danca Konuşan Öğrencilerin Dil Baskınlığının İki Dillilik Temelinde İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 43 (194), 131-155.
• BKA. (2015). 4. Bericht der Republik Österreich gemäß Artikel 15 Abs. 1 der Europäischen Charta der Regional oder Minderheitensprachen. Bundeskanzleramt Österreich, Wien. 9-205.
• BMB. (2015-16). Gesetzliche Grundlagen schulischer Maßnahmen für SchülerInnen mit anderen Erstsprachen als Deutsch Gesetze und Verordnungen. Bildungsministerium für Bildung und Frauen. Informationsblätter zum Thema Migration und Schule Nr. 1/2015-16.
• Bölükbaş, K., Hançer, F. B. & Golynskaia, A. (2019). İki Dillilik: Tanımı ve Türleri Üzerine Kuramsal Tartışmalar. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 7(2), 98-113.
• Büyükbayrak, M. (2015). Muttersprachlicher Unterricht in der Sekundarstufe I – Warum nimmt die Nachfrage ab? Bachelorarbeit. Pädagogische Hochschule Wien.
• Büyüköztürk, Ş. ve diğerleri. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. 21. bs. Ankara: Pegem Akademi.
• Canale, M. & Merril, S. (1980). Theoretical Bases of Communicative Approaches to SecondLanguage Teaching and Testing. Applied Linguistics, 1(1), 1-47.
• Cummins, J. (2001). Blingual Children's Mother tongue: Why is it important for education? Sprogforum, 7 (19), 15-20.
• Çakır, M. (2002). Almanya'daki Çok Kültürlü Ortamlarda Türkçenin Anadili Olarak Kullanımı. Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 39-57.
• Çakır, M. (2016). Avusturya Türk Toplumunun Güncel Sorunları. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(9), 21-36.
• Çolak, K. & Lokman, G. (2018). İki Dİlli Ortamlarda Anadilin Eğitim ve Öğretime Katkısı: Avusturya Örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(64), 583-618.
• Değirmencioğlu, S. (2009). Anadilinin Gelişimsel ve Toplumsal İşlevleri. Anadilde Eğitim Sempozymu: 105-128.
• Demirci, S. (2019). Zweisprachigkeit und Bildungserfolg von Kindern und Jugendlichen mit türkischem Migrationhintergrund. Bachelorarbeit, Pädagogische Hochschule Wien.
• Ediskun, H. (1999). Türk Dilbilgisi. İstanbyl: Remzi Kitabevi.
• Extra, G. & Yağmur K. (2013). Dil Zengini Avrupa: Avrupa'da Çokdilli Politika ve Uygulama Eğilimleri. Cambridge Universitesi Yayınevi: 1-259.
• Fleck, E. Der muttersprachliche unterricht: Schulrechtliche und schulorganisatorische Rahmenbedingungen. Referat für Migration und Schule, Bundesministerium für Unterricht, Kunst und Kultur.
• Genç, S. (2011). Sprachökonomie im Bilingualismus (Deutsch-Türkisch) und Ihre mögliche Erscheinungen im Sprachgebrauch. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gschwend, R. (2014). Zuhören und Hörverstehen-Aspekte, Ziele und Kompetenzen. Konzeptionen des Mündlichen-Wissemschaftliche Perspekiven und Didaktische Konsequenzen. ed. Elke Grundler, Carmen Spiegel. Bern: Hep-verlag: 143-157.
• Günay, F. (2020). Code-Switching während der Hausübungssituation“. Diplomarbeit. Universität Wien. Philologisch-Kulturwissenschaftliche Fakultät.
• Güzel, A. (2014). İki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretimi (Almanya örneği). 3. bs. Ankara: Akçağ yayınları.
• Halilovic, T. (2015). Der Einfluß der Zweitsprache Deutsch auf die Erstsprache Türkisch bei türkischen Migrantenkindern und -jugendlichen in Österreich. Masterarbeit, Universität Wien. Philologisch-Kulturwissenschaftliche Fakultät.
• Karaağaç, G. (2011). Bireysel İki Dillilik ve Toplumsal İki Dillilik. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, CI(717), 222-228.
• Karakaya, Ş. (2007). Dil Gelişimi ve Dil Politikası. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karatay, H. (2007). Kelime Öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141-153.
• Kıran, Z. (1996). Dilbilim akımları. 2. bs. Ankara: Onur yayınları.
• Meskhi, Anna. 2002. Systemic Approach in Teaching Grammar to Adult Learners. International Conference of Bilkent University School of English Language.
• Namaldi, G. (2020). “Ein Sturz ins Tulpenbeet-die bilinguale Alphabetisierung von Kindern mit Türkisch als Familiensprachhe an Wiener Volksschulen anhand des FÖRMIG-Anlyseinstruments”. Diplomarbeit. Universität Wien.
• Okyay, D. & Aksak Gönül, A. (2020). Almanya’daki İki Dilli Türk Çocuklarının Yazılı Anlatımlarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi 2. Öğrenci Sempozyumu, Ankara. (Aktaran: Tekeli, Feride. 2021. İki Dilli Türk Çocuklarına Kelime Öğretimi. İki Dilli Türk Çocuklarına Türkçe Öğretimi. ed. Ahmet Karabulut, Muhammed Tunagur. İstanbul: Akademisyen Kitabevi: 105-122).
• Onan, B. (2016). Söz Varlığı Termnolojisi Üzerine Bir Analiz Çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 210, 11-29.
• Oruç, Ş. (2016). Türkçe`de Ana Dil ve Ana dili. Journal of Turkish Language and Literature, 2(1), 311-322.
• Öksüz, Ö. (2012). Dilin Önemi ve Anadili Olarak Avrupa’da Türkçe, Hayat Online, 69. Sayı, Haziran 2012, {http://www.hayatonline.eu/69-sayi-haziran-2012/dilin-onemi-veanadili-olarak-avrupa%E2%80%99da-turkce/}, Erişim Tarihi: 11.11.2017. (Aktaran: Çolak, K. ve Gözcü, L. (2018). İki dilli ortamlarda anadilin eğitim ve öğretime katkısı: Avusturya örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(64), 583-618.).
• Özbay, F. (2020). Eine migrationspädagogische und DaZ-didaktische Analyse der sprachbezogenen Bildungspläne der Bundesregierung Österreichs “Kurz I”. Diplomarbeit. Universität Wien.
• Özkırımlı, A. (1994). Dil ve Anlatım. 1. bs. Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Özturgut, Z. (2018). Deutsch-Türkisch Bilinguale Sprachförderung am Beispiel des Romans “Mihrimah. Aşk-ı Şahane” von Naşide Gökbudak. Diplomarbeit. Universität Wien. Philologisch-Kulturwissenschaftliche Fakultät.
• Pilten, G. (2019). Dinleme Eğitimi. Türkçe Öğretimi: Öğretmen Adayları ve Öğretmenler için. ed. Hayati Akyol, Ayfer Şahin. Ankara: Pegem Akademi: 81-101.
• Porzig, W. (1985). Dil Denen Mucize I: Dil Biliminin Konuları, Metotları ve Ulaştığı Sonuçlar. 1. bs. çev: Vural Ülkü. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Porzig, W. (1986). Dil Denen Mucize II: Dil Biliminin Konuları, Metotları ve Ulaştığı Sonuçlar. 1. bs. çev: Vural Ülkü. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Schmid, B. (2012). Sprachliche Förderung von Schülerinnen und Schüler mit Migrationshintergrund in der Sekundarstufe. Diplomarbeit. Universiät Wien.
• Stubler, C. [27.08.2021]. Mehrsprachigkeit in Österreich – Chance oder Barriere?. https://wp.sung.sk/wp-content/uploads/2020/07/SZfG_2018_2_Stubler83-95.pdf.
• Şahin, A. (2019). Konuşma Eğitimi. Türkçe Öğretimi: Öğretmen Adayları ve Öğretmenler için. ed. Hayati Akyol, Ayfer Şahin. Ankara: Pegem Akademi: 103-128.
• Subklew, E. (2001). Muttersprachlicher Unterricht und Integration (Von der Türkenschule zum Fach Türkisch). İnauguraldissertation.Johann-Wolfgang-Goethe Universität zu Frankfurt am Main.
• Tatar, K. İ. & Çelebi, C. (2015). İngiltere’de Anadil Olarak Türkçe Dersi Alan Öğrencilerin Türkçe Kelime Dağarcığı. The Studies of Ottoman Domain, 5(8), 1-41.
• TDK. Güncel Türkçe Sözlük. [14.02.2021]. Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr.
• Yalçın, M. Y. (2014). İki Dillilik Olgusu Ve Almanya’daki Türklerin İki Dilli Eğitim Sorunu. Electronic Turkish Studies, 9(3), 1641-1651.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 10. bs. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, C. (2012). Yurt Dışında Yaşayan Türk Çocuklarına Türkçe Öğretimi (Almanya Örneği). Ankara: Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı.
• Yılmaz, M. Y. &Demirel, G. (2015). İki Dillilik ve Türleri Üzerine. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 3, 1693-1701.
• Zloušić, I. (2010). Muttersprachenunterricht an Wiener Volksschulen: Kultur- und sozialanthropologische Beleuchtung eines marginalisierten Berufsfeldes”. Diplomarbeit. Universität Wien.