Günümüz Türkçülüğünün İslamla İmtihanı: Türk-İslam Sentezi ve Aydınlar Ocağı

Yıl 2017, Sayı: 26, 119 - 139, 21.06.2017

Ali Çağlar , Mustafa Uluçakar

Öz

Bu çalışmanın ana amacı, çok yönlü bir meşrulaştırma gücüne sahip İslam inancının, Türk-İslam Sentezi kurgusu aracılığıyla; Türk, Türklük ve Türk ulus kimliği üzerindeki etkilerini tartışmaktır. Bu amaca ulaşmak için ilk önce, Türkiye'deki çoğulculuk tartışmalarına göz atılmıştır. Daha sonra da, Türk sağının geleneksel iki kanadını, sola karşı birleştirmek iddiasıyla ortaya çıkan Türk-İslam Sentezi düşüncesi ile bu düşüncenin yaratıcısı ve kurucusu Aydınlar Ocağı’nın Türk siyasal hayatındaki etkileri tartışılmıştır. Çalışmada, “Türk-İslam Sentezi” düşüncesinin, iddia edilenin aksine, Türk sağının geleneksel iki kanadını birleştirmek ve/ya Müslümanlığı millet düşüncesi içine sığdırmak amacına değil de bir kültür ve üst kimlik ile ırkı ya da etnisiteyi ifade eden Türk, Kürt kavramlarını İslam potasında eritmeye hizmet ettiği ve bir hegemonya projesi olarak Türk toplumunun dünyaya bakışını, dönemindekinden daha fazla etkilemeye başladığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aydınlar Ocağı, Türkçülük, Türk-İslam Sentezi, Siyasal İslam, Muhafazakâr Demokrasi

Kaynakça

• Alkan, A. T. (1991). Türkiye'de Sağın Tarihine Buruk Bir Derkenar. Türkiye Günlüğü, No: 16.
• Arvasi, S. A. (1980). Türk-İslâm Ülküsü. İstanbul: Türk Kültür Yayını.
• Ataman, M. (2007). Özal ve İslam Dünyası: İnanç ve Pragmatizm. Kim Bu Özal, Siyaset İktisat, Zihniyet, (İ. Sezal ve İ. Dağı, Ed.), içinde (ss. 351-384). İstanbul: Boyut Yayıncılık.
• Avcı, İ. (2014, 11 Mayıs). Demokratik İslam Kongresi Sonuç Bildirgesinde ‘Ümmet’ Vurgusu. Zaman Gazetesi.
• Belgil, V. (1986, 11 Eylül). Kültürümüz Üzerine Söyleşi. Cumhuriyet Gazetesi.
• Berkes, N. (1973). Türkiye’de Çağdaşlaşma, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Bora, T. (2007). Türk Sağının Üç Hali, İstanbul: Birikim Yay.
• Bulaç, A. (2014, 12 Mayıs). Demokratik İslam Kongresi. Zaman Gazetesi.
• Copeaux, E. (1998). Türk Tarih Tezinden Türk- İslam Sentezine (A. Berktay, Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
• Coşkun, A. (2006). Tarihi Unutmamak, Günceli Yakalamak. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.
• Donuk, A. (1988). Türk Devlet Anlayışının Tarihi Devamlılığı - Türk Münevverlerin Müşterek Fikir ve İman Zemini. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.
• DPT (1983). Milli Kültür: Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara: DPT.
• Dursun, Ç. (2004). Türk-İslam Sentezi İdeolojisi ve Öznesi. Doğu Batı, Yıl: 7, (25), Kasım, Aralık, Ocak 2004.
• Dursun, Ç. (2006, 28 Mayıs). Türk-İslam Sentezi İdeolojisinin Failini Tanımak. Radikal Gazetesi. 01.09.2014 tarihinde http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=r2&haberno=5895?ref=benimshopum.com adresinden erişildi.
• Edibali, A. (1991). Birlik Davamız, İstanbul: Bayrak Yay.
• Erdoğan, R. T. (2004). Uluslararası Muhafazakârlık ve Demokrasi Sempozyumu Açılış Konuşması. Uluslararası Muhafazakârlık ve Demokrasi Sempozyumu, içinde. İstanbul: AK Parti Yay.
• Gülener, S. (2007). Türk Siyaseti’nde Merkez-Çevre İlişkilerinin Seyri ve 27 Mayıs 1960 Darbesi. Bilgi Dergisi, 14, 36-66.
• Güvenç, B., Şaylan, G., Tekeli, İ., Turan, Ş. (1991), Türk İslam Sentezi. İstanbul: Sarmal Yay.
• Güzel, M. (2003). Necip Fazıl Kısakürek. Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce -Muhafazakârlık -, (A. Çiğdem, Ed.). Cilt: 5, İstanbul: İletişim Yay.
• Hermann, R. (2007). Siyasal İslam’ın Üç Boyutu. 01.09.2013 tarihinde http://yusufmirza.blogcu.com/turkiye-de-siyasal-islamin-uc-boyutu-rainerhermann-akede/5823569 adresinden erişildi.
• Kabaklı, A. (1970). Müslüman Türkiye. İstanbul: Toker Yay.
• Kafesoğlu, İ. (1984). Türkiye’yi Bugünkü Şartlara Getiren Tarihi Gelişme - Ülkemizi 12 Eylül’e Getiren Sebepler ve Türkiye Üzerindeki Oyunlar. İstanbul: Aydınlar Ocağı Yayınları.
• Kafesoğlu, İ. (1985). Türk İslam Sentezi. İstanbul: Aydınlar Ocağı Yayınları.
• Kafesoğlu, İ. (1999). Türk-İslâm Sentezi. İstanbul: Ötüken Yay.
• Kalın, İ. (2007a). Türkiye’nin Çoğulculuk Meselesi. Dergah Edebiyat Sanat Kültür Dergisi, Cilt XVII, (204): 12-17, Şubat 2007.
• Kalın, İ. (2007b). İslam ve Batı, İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM).
• Kaplan, S. (2005). “Religious Nationalism: A Textbook Case from Turkey", Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East (2005) 25(3): 665-676.
• Linz, J. J. and Alfred Stepan (1978). The Breakdown of Democratic Regimes: Crisis, Breakdown and Reequlibration. London: The John Hopkins Press Ltd.
• Özakıncı, C. (2007). Türkiye’nin Siyasi İntiharı Yeni Osmanlı Tuzağı, Din Üzerinden Emperyalist Oyunlar (9. bs.). İstanbul: Otopsi Yay.
• Özcan, F. Y. (2011). Bir Aydın Hareketi Olarak Aydınlar Ocağı ve Türk Siyasetine Etkileri. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Özdemir, C. (2004). Dr. Süleyman Yalçın ile Söyleşi, CNNTÜRK Televizyonu, 28.01.2004.Pamuk, O. (1999). Öteki Renkler. İstanbul: İletişim Yay.
• Safi, İ. (2005). Türkiye'de Muhafazakarlığın Düşünsel-Siyasal Temelleri ve Muhafazakar Demokrat Kimlik Arayışları, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi SBE.
• Taşkın, Y. (2003). Muhafazakâr Bir Proje Olarak Türk-İslâm Sentezi. Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce -Muhafazakârlık-, (A. Çiğdem ed.). Cilt: 5, İstanbul: İletişim Yay.
• Tevetoğlu, F. (1963). Faşist Yok Komünist Var. Ankara: Komünizmle Mücadele Yayınları.
• Timur, T. (1986). Osmanlı Kimliği. İstanbul: Hilal Yay.
• TÜRKSAM, (2014). 90’ların Türkiye’sinden 20 Ocak 1990 Bakü Katliamına Bakmak. 16.11.2014 tarihinde http://www.turksam.org/tr/makale-detay/862-90-larin-turkiye-sinden-%C5%9320-ocak-1990-baku-katliami-na-bakmak adresinden erişildi.
• Tüysüz, E. (2012). 1990 sonrası MHP, CHP ve AKP’nin Avrupa Birliği Politikalarının Karşılaştırması. 07.09.2015 tarihinde http://www.tasam.org/Files/Icerik/File /1990_sonrasi_mhp_chp_ve_akpnin_avrupa_birligi_politikalarinin_karsilastirmasi_14f1aab6-f8c0-40a1-9b11-0f78a4574406.pdf adresinden erişildi.
• Yalçın, S. (2012). Prof. Dr. Süleyman Yalçın: Devrin Edebiyatçıları Önce Öğretmenlerim, Sonra Hastalarım Oldu. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, Mart-Nisan-Mayıs 2011-2012, (22): 96-99.
• Yavrucuk, S. (2014). Hocalı Katliamı, Demirel ve Özal. 16.11.2014 tarihinde http://kicgine.blogcu.com/hocali-katlimi-demirel-ve-ozal/1117522 adresinden erişildi.
• Yıldız, A. (2012). Niyazı Berkes Ve Türkiye’de Çağdaşlaşmanın Gelişimi. Sosyoloji Konferansları, No: 46 (2012-2) / 1-33.
• Zeybek, N. K. (2014). Özal’dan Erdoğan’a. 16.11.2014 tarihinde http://www.radikal.com.tr/yazarlar/namikkemal_zeybek/ozaldan_erdogana-832181 adresinden erişildi.
• 2000'e Doğru Dergisi, Sayı No: 25 Ocak 1987.