Abstract
Toplumsal bir olgu olarak din, içerisinde hayat bulduğu sosyal ve kültürel ortamla sürekli bir etkileşim hâlindedir. Bu etkileşim, kültürel hayatın farklı örneklerinde görülebilmektedir. Bu çalışmamızda, Türk Sinemasında din, dindarlık ve din adamı olgusu, kronolojik sinema dönemlendirmesiyle üç döneme ayrılarak değerlendirilecektir. Çalışmamızın birinci bölümünde, “İlk dönem Türk sinemasında” 1922–1960 din, dindarlık ve din adamı olgusu, “dışlanmış excluded ” bir yaklaşımla değerlendirilirken, ikinci bölümde, “Geleneksel Türk Sinemasında” 1960–1996 “daraltılmış consricted ” bakış açısıyla ele alınmıştır. Dışlanmış ve daraltılmış olarak ifade edilen bu iki dönemde de din, dindarlık ve din adamı olgusu “indirgemeci reductive ” bir zihniyetle kullanılmış obje” olarak değerlendirilme eğilimi göstermiştir. Üçüncü ve son bölümde, 1996 yılından günümüze “Yeni Türk Sineması” olarak adlandırılan dönemde ise din, dindarlık ve din adamı olgusu, gündelik hayat içerisinde kendisini tezahür ett irdiği sosyal bir gerçeklik olarak “kabullenilmiş adopted ” bir yaklaşımla değerlendirilmiştir. Buna göre din ve dini unsurlar, “kullanılmış obje” konumundan farklılaşarak “toplumsal’ın bir parçasına” dönüşmektedir
References
- ABİSEL, Nilgün, “Nasıl Yaşıyor Nasıl Düşünüyoruz?”, Türk Sinemasında Demokrasi Kavramının Gelişmesi, drl. ABİSEL- Onaran-Köker 1994 , Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, s. –87–101
- ABİSEL, Nilgün 1999 , Popüler Sinema ve Türler, İkinci Baskı
- İstanbul: Alan Yayıncılık, s., 13 ABİSEL, Nilgün 2005 , Türk Sineması Üzerine Yazılar, Birinci
- Baskı, Ankara: Phoneix Yayınevi, s. 22–23 ÇELİK, Celalett in 2006 , “Kentsel Dindarlık –Kentlilik Tecrübelerinde Farklılaşan Dindarlıklar”
- DORSAY, Atilla. 1989 , Sinemamızın Umut Yılları.İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- ESEN Şükran Kuyucak 2010 , Türk Sinemasının Kilometre Taşları, İkinci Basım, İstanbul: Agora Kitaplığı, s. 19–33
- GABBARD, Glen O. ve Gabbard, Krin 2001 . Psikiyatri ve Sinema. çev: ERADAM, Yusuf
- SATILMIŞOĞLU, Hasan İstanbul: Okuyan Us Yayıncılık. GÜNAY, Ünver 1999 , Erzurum ve Çevre Köylerinde Dini Hayat, İstanbul: Erzurum Kitaplığı, s. 259
- KARAKAYA, Handan, Türk Sinemasında Din Adamı Tiplemesi,, s. 160 KİRMAN, Mehmet Ali 2004 , Din Sosyolojisi Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Rağbet Yayınları, s. 231
- ONARAN, Alim Şerif 1981 , Muhsin Ertuğrul Sineması, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 197–206
- ÖZDALGA, Elisabeth, İslamcılığın Türkiye Seyri –Sosyolojik Bir Perspektif-, çev: TÜRKOĞLU, Gamze 2006 , İstanbul: İletişim Yayınları, s. 13–22
- ÖZON, Nijat 1995 , Karagözden Sinemaya Türk Sineması ve Sorunları, 2. Cilt, Ankara: Kitle Yayınları, s. 230-232
- TEZCAN Mahmut 1997 , Türk Kişiliği ve Kültür –Kişilik İlişkileri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, s.107
- YAĞIZ Nebat 2009 , Türk Sinemasında Karakter ve Tipler –Türk Sinemasının Türk Toplumuna
- Bakışı 1950–1975 Dönemi-, İstanbul: İşaret Yayınları, s. 27 Tezler
- AKSOY, Ahmet, Türk Sinemasında Dindar İnsan Tipolojisi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya 2010.
- CANDEMİR, Özden, Türk Sinemasında Dini Filmler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, 1986, s.19
- İRİ, Murat, Türk Sinemasında Ulusal Kimliğin İnşası 1923-1946 Dönemi , İ.Ü.S.B.E., Radyo Televizyon
- Sinema Ana Bilim Dalı, Danışman. Prof. Dr. Edibe Sözen, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2004, s. 211
- KARAHAN Ahmet Hamdi, Türk Toplumunda İmam İmajı: İstanbul Örneği, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı Din Sosyolojisi Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, istanbul, 2008, s. 172–173
- YENEN, İbrahim, 2011. Toplumsal Tezahürleri Bağlamında Türk Sinemasında Din Dindarlık ve Din
- Adamı Olgusu, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara Süreli Yayınlar DİLEK, Nursel, “Türkiye'nin Yeni Nesil İmamları”, Aksiyon Dergisi, Sayı:720, 22 Eylül 2008, S., 40
- ÇAKMAKÇI, Nuray, “İmamın Dört Hali”, Hürriyet Gazetesi, 13.12.2009
- GÜNAY, Ünver, “Köylülük ve Din”, Türk Yurdu Dergisi, Cilt 25, Sayı 217, Ankara, Eylül 2005, s., 49
- MAKTAV, Hilmi, “Cumhuriyet’in Sinemacısı Muhsin Ertuğrul”, Tarih ve Toplum Dergisi, Sayı:227, Kasım 2002, s., 52 İnternet
- COŞKUN, Mahmut Fazıl, “Dinci Bir Filmde Kimse Oynamak İstemiyor ” Röportaj. Sanem Altan , htt p://pazarvatan.gazetevatan.com/yazardetay.asp?yaid=75&hid=13451 25.01.2009
Abstract
Religion, as a social case, is in an ongoing interaction with the social and cultural environment in which it aroused. This interaction can be seen in the diff erent samples of the cultural life. In this study, the case of religion, religiousness and religious functionary in Turkish Cinema will be analyzed by dividing them into three terms using the chronological cinema order. In the fi rst part of our study, while the case of religion, religiousness and religious functionary in “The First Term Turkish Cinema 1922–1960 ” is analyzed in an excluded approach, it is discussed with a constricted point of view in the second part which is “Traditional Turkish Cinema 1960–1996 ”. The case of religion, religiousness and religious functionary, which was stated as excluded and constricted in these two terms, has shown the tendency to be analyzed as “abused object with a reductive mentality”. In the third and last part, from 1996 till today, the case of religion, religiousness and religious functionary in the term called “New Turkish Cinema” has been analyzed with an adopted approach appearing in daily life as a social reality. According to this, religion and religious factors turn into “a part of social” diff erentiating from “the abused object”.
References
- ABİSEL, Nilgün, “Nasıl Yaşıyor Nasıl Düşünüyoruz?”, Türk Sinemasında Demokrasi Kavramının Gelişmesi, drl. ABİSEL- Onaran-Köker 1994 , Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, s. –87–101
- ABİSEL, Nilgün 1999 , Popüler Sinema ve Türler, İkinci Baskı
- İstanbul: Alan Yayıncılık, s., 13 ABİSEL, Nilgün 2005 , Türk Sineması Üzerine Yazılar, Birinci
- Baskı, Ankara: Phoneix Yayınevi, s. 22–23 ÇELİK, Celalett in 2006 , “Kentsel Dindarlık –Kentlilik Tecrübelerinde Farklılaşan Dindarlıklar”
- DORSAY, Atilla. 1989 , Sinemamızın Umut Yılları.İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- ESEN Şükran Kuyucak 2010 , Türk Sinemasının Kilometre Taşları, İkinci Basım, İstanbul: Agora Kitaplığı, s. 19–33
- GABBARD, Glen O. ve Gabbard, Krin 2001 . Psikiyatri ve Sinema. çev: ERADAM, Yusuf
- SATILMIŞOĞLU, Hasan İstanbul: Okuyan Us Yayıncılık. GÜNAY, Ünver 1999 , Erzurum ve Çevre Köylerinde Dini Hayat, İstanbul: Erzurum Kitaplığı, s. 259
- KARAKAYA, Handan, Türk Sinemasında Din Adamı Tiplemesi,, s. 160 KİRMAN, Mehmet Ali 2004 , Din Sosyolojisi Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Rağbet Yayınları, s. 231
- ONARAN, Alim Şerif 1981 , Muhsin Ertuğrul Sineması, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 197–206
- ÖZDALGA, Elisabeth, İslamcılığın Türkiye Seyri –Sosyolojik Bir Perspektif-, çev: TÜRKOĞLU, Gamze 2006 , İstanbul: İletişim Yayınları, s. 13–22
- ÖZON, Nijat 1995 , Karagözden Sinemaya Türk Sineması ve Sorunları, 2. Cilt, Ankara: Kitle Yayınları, s. 230-232
- TEZCAN Mahmut 1997 , Türk Kişiliği ve Kültür –Kişilik İlişkileri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, s.107
- YAĞIZ Nebat 2009 , Türk Sinemasında Karakter ve Tipler –Türk Sinemasının Türk Toplumuna
- Bakışı 1950–1975 Dönemi-, İstanbul: İşaret Yayınları, s. 27 Tezler
- AKSOY, Ahmet, Türk Sinemasında Dindar İnsan Tipolojisi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya 2010.
- CANDEMİR, Özden, Türk Sinemasında Dini Filmler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, 1986, s.19
- İRİ, Murat, Türk Sinemasında Ulusal Kimliğin İnşası 1923-1946 Dönemi , İ.Ü.S.B.E., Radyo Televizyon
- Sinema Ana Bilim Dalı, Danışman. Prof. Dr. Edibe Sözen, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2004, s. 211
- KARAHAN Ahmet Hamdi, Türk Toplumunda İmam İmajı: İstanbul Örneği, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı Din Sosyolojisi Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, istanbul, 2008, s. 172–173
- YENEN, İbrahim, 2011. Toplumsal Tezahürleri Bağlamında Türk Sinemasında Din Dindarlık ve Din
- Adamı Olgusu, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara Süreli Yayınlar DİLEK, Nursel, “Türkiye'nin Yeni Nesil İmamları”, Aksiyon Dergisi, Sayı:720, 22 Eylül 2008, S., 40
- ÇAKMAKÇI, Nuray, “İmamın Dört Hali”, Hürriyet Gazetesi, 13.12.2009
- GÜNAY, Ünver, “Köylülük ve Din”, Türk Yurdu Dergisi, Cilt 25, Sayı 217, Ankara, Eylül 2005, s., 49
- MAKTAV, Hilmi, “Cumhuriyet’in Sinemacısı Muhsin Ertuğrul”, Tarih ve Toplum Dergisi, Sayı:227, Kasım 2002, s., 52 İnternet
- COŞKUN, Mahmut Fazıl, “Dinci Bir Filmde Kimse Oynamak İstemiyor ” Röportaj. Sanem Altan , htt p://pazarvatan.gazetevatan.com/yazardetay.asp?yaid=75&hid=13451 25.01.2009
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | July 25, 2022 |
| Published in Issue | Year 2014 Volume: 5 Issue: 28 |