Bazı Yeni Elma Çeşitlerinde Çiçek Tozu Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Year 2022, , 682 - 688, 23.07.2022

Selma Boyacı , Mehmet Sütyemez , Yasin Ay

https://doi.org/10.30910/turkjans.1106871

Abstract

Bu çalışma, Golden Reinders, Rose Glow, Pink Lady, Jeromine ve Ruby Gala gibi yeni elma çeşitlerinde çiçek tozu canlılık ve çimlenme oranları ile çiçek tozu üretim miktarları belirlenerek tozlayıcılık yeteneklerinin tespiti amacıyla yürütülmüştür. Çeşitlerin çiçek tozu canlılıkları ‘TTC’, ‘FDA’ ve ‘IKI’ testleri ile, çiçek tozu çimlenme oranları ise ‘petride agar’ ve “asılı damla” yöntemleriyle, çiçek tozu üretim miktarları da “Hemasitometrik Yöntem” kullanılarak belirlenmiştir. Yapılan 3 canlılık testinde de en yüksek çiçek tozu canlılık düzeyi Golden Reinders çeşidinden (% 85,68), en düşük değer Pink Lady çeşidinden (% 50,15) elde edilmiştir. Çiçek tozu çimlenme oranları bakımından, petride agar yöntemi ile belirlenen çimlendirme testlerinde; çeşitlere ait çiçek tozlarının en yüksek canlılık düzeyi % 63,50 ile Golden Reinders çeşidinde % 20 sakkaroz dozunda elde edilirken, asılı damla yöntemi ile belirlenen çimlendirme testlerinde; çeşitlere ait çiçek tozlarının en yüksek çimlenme düzeyi % 63,79 ile Rose glow çeşidinde % 20 sakkaroz dozunda bulunmuştur. Çiçek tozu üretim miktarında, en yüksek değer Golden Reinders çeşidinde tespit edilmiştir. Çalışma sonunda, bu çeşitlerle kurulan meyve bahçelerinde diğer şartların uygun olması halinde, döllenme biyolojisi bakımından meyve tutumunda bir problemin olmayacağı kanaatine varılmıştır.

Keywords

Elma, Çiçek tozu, Tozlanma ve döllenme

Supporting Institution

KIRŞEHİR AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ

Project Number

ZRT.A4.20.017

Thanks

Bu çalışma; Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından “ZRT.A4.20.017” No’lu proje ile desteklenmiştir.

References

• Ağaoğlu, Y.S. Çelik, H. Çelik, H. Fidan, Y. Gülşen, Y. Günay, A. Halloran, N. Köksal, İ. ve Yanmaz, R. 2019. Genel Bahçe Bitkileri, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:1645.
• Anvari, S.E. 1977. Untersuchungen über das pollenschlauchwachstum und die entwicklung der samenanlagen in beziehung zum fruchtansatz bei sauerkirschen (Prunus cerasus L.) Diss. Univ. Hohenheim, 105.
• Aşkın, M.A., Öztürk, G., Sarısu, H.C. ve Karakuş, A. 2006. Bazı yeni elma çeşitlerinde uygun tozlayıcı çeşidin ve kendine verimlilik durumunun belirlenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 1(1):64-73.
• Bolat, İ. ve Alumur, Ü.G. 1997. Çoruh vadisinde yetiştirilen elma çeşitlerinin döllenme biyolojilerinin incelenmesi, Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu 2-5 Eylül, Yalova, s: 91-98.
• Bolat, İ. ve Pırlak, L. 1999. Bazı sert çekirdekli meyve türlerinde çiçek tozu canlılık, çimlenme gücü ve çim borusu gelişiminin belirlenmesi, Turkish Journal of Agriculture and Forestry 23:383-388.
• Bükücü, B., Özcan, A. ve Sütyemez, M. 2018. Bazı alıç genotiplerinde çiçek tozu kalite özelliklerinin belirlenmesi. Alatarım 17 (1): 27 - 32.
• Çetin, M. ve Soylu, A. 2006. Standart ayva çeşitlerinin döllenme biyolojisi üzerinde araştırmalar, Bahçe 35(1-2):83-95.
• Dalkiliç, Z. ve Mestav, H.O. 2011. In vitro pollen quantity, viability and germination tests in quince. African Journal of Biotechnology, 10(73), 16516-16520.
• Dantas, A.C.M. Peixoto, M.L. Nodari, R.O. ve Guerra, M.P. 2005. Germination of pollen and the development of pollen tubes in apple (Malus spp), Revista Brasileira Fruticultura Jaboticibal SP 27(3):356-359.
• Eti, S. 1990. Çiçek tozu miktarını belirlemede kullanılan pratik bir yöntem. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 5(4): 49-58.
• Eti, S. 1991. Bazı meyve tür ve çeşitlerinde değişik in vitro testler yardımıyla çiçek tozu canlılık ve çimlenme yeteneklerinin belirlenmesi, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 6(1):69-80.
• Eti, S., Kaşka, N., Küden, A. ve Ilgın, M. 1998. Bazı yazlık elma çeşitlerinin döllenme biyolojileri üzerinde araştırmalar, Turkish Journal of Agriculture and Forestry 22:111-116.
• Heslop-Harrison, J. ve Heslop-Harrison, V. 1970. Evaluation on pollen viability of enzimatically induced fluorescense intracellular hydrolisis of fluorescein Diacetat, Stain Technology, 45, 115- 120.
• Jackson, J.E. 2003. Biology of apples and pears. Cambridge University Press, Cambridge.
• Kara, T. 2012. Bazı elma çeşitlerinde çiçek tozu canlılık düzeyi, çimlenme yeteneği ve çiçek tozu üretim miktarının saptanması. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Tekirdağ.
• Keleş, D., Korkmaz, A. ve Eti, S. 2002. Kayısı (Prunus armeniaca L.) ve yenidünya (Eriobotrya japonica Lindl.) çiçeklerinde üretilen polen miktarının ağırlık olarak saptanması. Alatarım 1(2):30-34.
• Norton, J.D. 1966. Testing of plum viability with tetrazolium salts, Proceedings of American Society for Horticulture Science s:132-134.
• Ozcan, A., Bukucu, B. ve Sutyemez, M. 2017. Determination of pollen quality and production in new walnut cultivars. Asian Journal of Agricultural Research 11(3): 93-97.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E. ve İsfendiyaroğlu, M., 2011. Ilıman İklim Meyve Türleri, Yumuşak Çekirdekli Meyveler. Cilt II, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 556, İzmir.
• Sağır, F.S., Karabıyık, Ş., Eti, S. ve Yılmaz, B. 2012. Seçilmiş bazı yerli Trabzon hurması (Diospyros kaki L.) tipleri için uygun tozlayıcı çeşit belirlenmesi. Derim, 29(2), 58-69.
• Sanşili, Ç. 2014. Bazı Elma Ve Kiraz Çeşitlerinde Polen Performanslarının Belirlenmesi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. 82s.
• Sayılıkan, G. 1995. Bazı yerli ve yabancı Trabzon Hurması çeşitlerinin döllenme biyolojisi üzerine araştırmalar. Yüksek lisans tezi. 143 s.
• Sütyemez, M. 1998. Kahramanmaraş bölgesinde ceviz (Juglans regia L.) seleksiyonu ve seçilmiş bazı tiplerin döllenme biyolojileri üzerine araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 201s.
• Sütyemez, M. ve Eti, S. 1999. Investigations on the fertilization biology of some sweet cherry varieties grown in Pozantı Ecological Conditions. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 23(3): 265-272.
• Sütyemez, M. 2000. Bazı kiraz çeşitlerinde GA3 uygulamalarının meyve tutum ve meyve kalitesi üzerine etkileri. Fen ve Mühendislik Dergisi 3(1): 43-50.
• Stösser, R., Hartmann, W. ve Anvari S. F., 1996. General aspects of pollination and fertilization of pome and stone fruit. II Workshop on Pollination Acta Horticulture 423. ISBN 9066059281. p. 15-22.