Çevreye,
insanlara, hayvanlara ve bitkilere en fazla zararı olan ağır metallerden birisi
kadmiyum (Cd)’dur. Cd’nin bitkilerde meydana getirdiği fizyolojik, morfolojik
ve biyokimyasal hasarları belirlemek için yapılan çalışmalar son zamanlarda
artış göstermiştir. Bu çalışmada Cd’nin tane sorguma farklı dozlarda
uygulanmasıyla bitkinin morfolojik özelliklerinde meydana gelen etkilerin
belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada; Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma
Enstitüsü’nden temin edilen üç farklı tane sorgum çeşidi (Akdarı, Beydarı ve
Öğretmenoğlu) bitkisel materyal olarak kullanılmıştır. Uygulanan kadmiyum (Cd)
dozları (25, 50, 75, 100, 125 ppm) şeklindedir. Çalışma, 2017 yılında
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma Seralarında 3
tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. İncelenen özellikler; bitki boyu, bitki
gövde çapı, bin tane ağırlığı, salkım uzunluğu, gövde oranı, yaprak oranı ve
salkım oranı olmuştur. Değerlendirme sonucunda Cd dozlarının artmasıyla
birlikte, bitki boyunun, bitki gövde çapının, bin tane ağırlığının, salkım
uzunluğunun ve salkım oranının düzenli bir şekilde azaldığı gözlemlenirken,
gövde oranının ise Cd (kadmiyum) dozlarının artmasına paralel olarak arttığı
belirlenmiştir. Çalışma sonucunda insanlar ve bitkiler için son derece toksik
olduğu bilinen Cd elementinin çalışmada kullanılan tane
sorgum çeşitlerinin (Akdarı, Beydarı ve Öğretmenoğlu) kadmiyum dozlarından 25
ppm ve üzerindeki seviyelerde olumsuz etkilendiği görülmüştür. Toprak pH’ sının da göz önünde
bulundurulduğunda hafif alkali topraklar için 25 ppm ve daha yüksek dozlarda
sorgum bitkisinin morfolojik yönden olumsuz etkilendiği ve verim amaçlı
yetiştiricilik için uygun olmadığı düşünülmektedir
Bu çalışma, Bingöl Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi BAP-ZF.2017.00.008 No’lu Projesi ile desteklenmiş ve Hava Şeyma YILMAZ’ın doktora tezinden hazırlanmıştır.
Cadmium is one of the most
harmful heavy metals to the environment, human, animals and plants. Recently,
studies to determine the physiological, morphological and biochemical damages
of cadmium in plants have increased. In this study, it is aimed to determine the
effects of the cadmium on the morphological characteristics of the plant by
applying different doses to the grain sorghum. In this research; three
different varieties (Akdari, Beydari and Öğretmenoglu) of
sorghum from Batı Akdeniz Agricultural Research Institute were used. The dose
of cadmium applied is 25, 50, 75, 100 and 125
ppm. Experiments
were carried out at research greenhouses of Kahramanmaras Sutcu Imam University
in 2017 with 3 replications. Features examined; plant heights, diameters,
cluster lengths, grain weight, leaf-cluster-stem ratios. Current findings revealed
that increasing cadmium doses decreased plant height, diameter, cluster length,
grain weight and cluster ratios. In addition, it was observed that the leaf
rate was not affected by the dose increase on the average. As a result of the
study, it was observed that Cd, which is known to be highly toxic for humans
and plants, The grain sorghum varieties used in
this research (Akdarı,
Beydarı and Öğretmenoğlu) were found to be negatively affected by cadmium doses
at levels of 25 ppm and above. When the soil pH is considered, it is considered
that sorghum plant at 25 ppm and higher doses are negatively affected
morphologically and it is not suitable for yield purposes for light alkaline
soils.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | July 23, 2019 |
Submission Date | May 27, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 |