Yazlık Olarak Ekilen Yem Bezelyesi Çeşitlerinde Ot Verim ve Kalite Performanslarının Belirlenmesi

Year 2021, Volume: 8 Issue: 2, 411 - 419, 23.04.2021

Süleyman Temel , Bilal Keskin , Ramazan Tosun , Selma Çakmakçı

https://doi.org/10.30910/turkjans.873532

Cited By: 6

Abstract

Bölge ekolojisine uygun çeşit ve ekim dönemlerinin belirlenmesi birim alandan yüksek ot verim ve kalite performanslarının alınabilmesi açısından önemlilik arz etmektedir. Bu amaçla mikroklima özelliğe sahip Iğdır’da 4 farklı yem bezelyesi çeşidi (Özkaynak, Kirazlı, Gap Pembesi ve Taşkent) yazlık olarak 15’er gün aralıklarla 3 farklı dönemde (Mart başı, Mart sonu ve Nisan ortası) ekilerek ot verim ve kalite performansları karşılaştırıldı. Araştırma 2018 ve 2019 yıllarında tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kuruldu. Çalışma sonucunda incelenen parametreler üzerine çeşitlerin ve ekim zamanlarının (çiçeklenmeye başlama zamanı, bitki boyu, yaş ot verimi, kuru madde oranı ve ham protein verimi) etkisi önemli bulundu. Çeşitler açısından Özkaynak diğer çeşitlerden daha yüksek bir verim (yüksek yaş ot, kuru ot ve ham protein verimi) performans gösterdi. Ayrıca en yüksek ham protein oranı Özkaynak ve Taşkent’te, en yüksek nispi yem değeri ile en düşük NDF ve ADF oranı ise Özkaynak ve Gap Pembesi çeşitlerinde belirlendi. Ekim zamanı açısından ise en yüksek bitki boyu, yaş ot ve ham protein verimi ilk iki ekim döneminde tespit edildi. Sonuç olarak, bölgede yüksek verim ve kaliteye sahip ot üretimi için Özkaynak çeşidinin uygun olduğuna ve yazlık ekimlerin de ilk fırsatta yapılması gerektiği sonucuna varıldı.

Keywords

Ekim dönemleri,, Ot verim özellikleri,, Yem bezelyesi çeşitleri,, Yem kalitesi,

Supporting Institution

Iğdır Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Project Number

2017-FBE-A07

Thanks

Bu çalışma Iğdır Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir. Bizler BAP Birimine finansman desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.

References

• Acar, Z., Tan, M., Ayan, İ., Önal Aşçı, Ö., Mut, H., Başaran, U., Gülümser, E., Can, M. ve Kaymak, G. 2020. Türkiye’de Yem bitkileri tarımının durumu ve geliştirme olanakları. Türkiye Ziraat Mühendisleri IX. Teknik Kongresi, 13-17 Ocak 2020, Ankara, s. 529-553.
• Açıkgöz, E. 2001. Yem Bitkileri. III. Baskı, U.Ü. Güçlendirme Vakfı Yay. No: 182, Bursa, 584 s.
• Açıkgöz, E. ve Çakmakçı, S. 1986. Bursa koşullarında adi fiğ ve tahıl karışımlarının ot verimi ve kalitesi üzerinde araştırmalar. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5: 67-73.
• Açıkgöz, E., Üstün, A., Gül, İ., Anlarsal, E., Tekeli, A. S. , Nizam, İ., Avcıoğlu, R., Geren, H., Çakmakçı, S., Aydınoğlu, B., Yücel, C., Avcı, M., Acar, Z., Ayan, İ., Uzun, A., Bilgili, U., Sincik, M. ve Yavuz, M., 2007. Yem bezelyesi (Pisum sativum L.)’nde genotip x çevre ilişkileri ve kuru madde ile tohum veriminde stabilite analizleri. Türkiye 7.Tarla Bitkileri Kongresi, Erzurum, s. 79-82.
• Alatürk, F., Çınar, Ç. ve Gökkuş, A. 2021. Farklı sıra aralıklarının bazı yem bezelyesi çeşitlerinin verim ve kalitesi üzerine etkileri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 8(1): 53-57.
• Alçiçek, A., Kılıç, A., Ayhan, V. ve Özdoğan, M. 2010. Türkiye’de kaba yem üretimi ve sorunlari. Ziraat Mühendisleri Odası Dergisi, 10 s.
• Anonim, 2020. Başbakanlık DMİ Genel Müdürlüğü Meteroloji Bültenleri, Ankara.
• AOAC, 1997. Official Methods of Analysis. Association of Official Analytical Chemists. 16. ed. 3. revision. Arlington, VA, USA, p. 125.
• Ateş, E. ve Tekeli, A.S. 2017. Farklı taban gübresi uygulamalarının yem bezelyesi (Pisum arvense L.)’nin ot verimi ve kalitesine etkisi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 20(Özel Sayı):13-16.
• Bilgili, U., Uzun, A., Sincik, M., Yavuz, M., Açıkgöz, E., Üstün, A., Gül, İ., Anlarsal, E., Tekeli, A.S., Nizam, İ., Avcıoğlu, R., Geren, H., Çakmakçı, S., Aydınoğlu, B., Yücel, C., Avcı, M., Acar, Z. ve Ayan, İ. 2007. Farklı yaprak tiplerindeki yemlik bezelye hatlarının verim ve bazı verim özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye 7.Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran 2007, Erzurum, s. 83-86.
• Demirci, G. ve Ünver, S. 1997. Ankara Koşullarında Bezelyede (Pisum sativum L.) Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Verim Öğelerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Geren, H. ve Alan, Ö. 2012. Farklı ekim zamanlarının iki bezelye (Pisum sativum L.) çeşidinde ot verimi ve diğer bazı özellikler üzerine etkileri. Anadolu Dergisi, 22(2): 37-47.
• Kacar, B. 2012. Toprak Analizleri. Nobel Akademik Yayıncılık, Yayın No: 484, Ankara.
• Kadıoğlu, S. ve Tan, M. 2018. Erzurum şartlarında bazı yem bezelyesi hat ve çeşitlerinin tohum verimleri ile bazı özelliklerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 49(2): 143-149.
• Kavut, Y.T., Çelen, A. E., Çıbık, Ş.E. ve Urtekin, M. A. 2016. Ege Bölgesi koşullarında farklı sıra arası mesafelerinde yetiştirilen bazı yem bezelyesi (Pisum arvense L.) çeşitlerinin verim ve diğer bazı özellikleri üzerine bir araştırma. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (Özel sayı-2): 225-229.
• Konuk, A. ve Tamkoç, A. 2018. Yem bezelyesinde kışlık ve yazlık ekimin bazı tarımsal özellikler üzerine etkisi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 7(1): 39-50.
• Mukherjee, D., Sharma, B.R. ve Mani, J.K. 2013. Influence of different sowing dates and cultivars on growth, yield and disease ıncidence in garden pea (Pisum sativum) under mid hill stuation. Indian Journal of Agricultural Sciences, 83: 918-923.
• Okuyucu, F., Okuyucu, B.R. ve Baltacıöz, T. 1994. Bornova koşullarında beş farklı yem bezelyesinin verim ve diğer özellikleri üzerine bir araştırma. 1. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan 1994, İzmir, s. 36-38.
• Ömeroğlu, E. 2016. Isparta Koşullarında Bazı Yem Bezelyesi (Pisum arvense L.) Çeşitlerinin Ot ve Tohum Verimleri İle Bazı Verim Ögelerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Özkan, U. ve Demirbağ, N.Ş. 2016. Türkiye’de Kaliteli kaba yem kaynaklarını mevcut durumu. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 9(1): 23-27.
• Pulvento, C., Riccardi, M., Lavini, A., D’Andria, R., Lafelice, G. ve Marconi, E. 2010. Field trial evaluation of two Chenopodium quinoa genotypes grown under rain-fed conditions in a typical Mediterranean environment in South Italy. Journal of Agronomy and Crop Science, 196: 407-411.
• Sarıkaya, M.F. 2019. Eskişehir Ovasında Ekim Zamanı ve Bitki Sıklığının Yem Bezelyesinin Ot Verimi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Sayar, M.S. 2007. Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Bazı Yem Bezelyesi (Pisum arvense L.) Hat ve Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğelerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Seydoşoğlu, S. 2013. Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı yem bezelyesi (Pisum sativum L.) genotiplerinin verim ve verim unsurları. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13: 121-131.
• Sheaffer, C.C. ve Moncada, K.M. 2012. Introduction to Agronomy-Food, Crops and Environment. 2nd ed. 704 p. Delmar, Clifton Park, NY.
• Sheaffer, C.C., Peterson, M.A., Mccalin, M., Volene, J.J., Cherney, J.H., Johnson, K.D., Woodward, W.T. ve Viands, D.R. 1995. Acide Detergent Fiber, Neutral Detergent Fiber Concentration and Relative Feed Value. North American Alfalfa Improvemnt Conference. Minneapolis.
• Tan, M. 2018. Baklagil ve Buğdaygil Yem Bitkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 190, Erzurum, 286 s.
• Tan, M., Koç, A., Dumlu Gül, Z., Elkoca, E. ve Gül, I. 2013. Determination of dry matter yield and yield component of local forage pea (Pisum sativum ssp. arvense L.) ecotypes. Tarım Bilimleri Dergisi, 19: 289-296.
• Tekeli, A.S. ve Ateş, E. 2003. Yield and ıts components in field pea (Pisum arvense L.) lines. Journal of Central European Agriculture, 4(4): 313-317.
• Tekeli, A.S. ve Ateş, E. 2007. Farklı biçim dönemlerinin yem bezelyesi (Pisum arvense L.)-buğday (Triticum aestivum L.) karışımının yem verimi ve kalitesi ile tetani oranına etkileri. 7. Tarla Bitkileri Kongresi 25-27 Haziran 2007, Erzurum, s. 106-109.
• Temel, S. ve Şahin, K. 2011. Iğdır ilinde yem bitkilerinin mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 21(1): 64-72.
• Temel, S. ve Şimşek, U. 2011. Iğdır ovası toprakların çoraklaşma süreci ve çözüm önerileri. Alınteri, 21 (B): 53-59.
• Timurağaoğlu, K.A., Genç, A. ve Altınok, S. 2004. Ankara koşullarında yem bezelyesi hatlarında yem ve tane verimleri. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(4): 457-461.
• Ton, A. 2013. Çukurova Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Bazı Bezelye (Pisum sativum ssp. sativum L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğelerine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• TÜİK, 2021. Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr. (Alınma Tarihi: 22.01.2021).
• Uzun, A., Gün, H. ve Açıkgöz, E. 2012. Farklı gelişme dönemlerinde biçilen bazı yem bezelyesi çeşitlerinin ot, tohum ve ham protein verimlerinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1): 27-38.
• Van Soest, P.J., Robertson, J.D. ve Lewis, B.A. 1991. Methods for diatery fibre, neutral detergent fibre and non-starch polysaccharides in relation to animals nutrition. Journal of Dairy Science, 74: 3583-3597.
• Yazıcı, E. 2020. Ağrı-Eleşkirt Koşullarında Yem Bezelyesi (Pisum sativum ssp. arvense L.) Çeşitlerinin ve Yazlık Ekim Zamanlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Iğdır Üniversitesi, Iğdır.