Bazı Aspir (Carthamus tinctorius L.) Çeşitlerinde Farklı Tuz Konsantrasyonlarının Çimlenme ve Çıkış Üzerine Etkisi

Year 2022, Volume: 9 Issue: 3, 696 - 704, 23.07.2022

Mustafa Kurtuluş Erkan Boydak

https://doi.org/10.30910/turkjans.1121337

Abstract

Bu çalışma; aspir çeşitlerinin çimlenme ve çıkış dönemlerinde tuz (NaCl) stresine karşı tepkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Denemede Asol, Balcı, Dinçer, Linas ve Olas çeşitleri materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada aspir tohumlarına çimlenme ve çıkış döneminde saf su (kontrol) ile 3 farklı NaCl (100 mM, 200 mM ve 300 mM) dozu uygulanmıştır. Çimlenme denemesi, petri kaplarında tesadüf parselleri faktöriyel deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak iklim dolabında karanlıkta (25 °C) yürütülmüştür. Çıkış denemesi ise torf (3/4), perlit (1/4) karışımı ile doldurulan kaplarda yürütülmüştür.
Sonuç olarak; aspir çeşitlerinin çimlenme oranı %69-100, hassaslık indeksi 1.00-1.67, çıkış oranı %5.00-97.50, fide uzunluğu 13.4-115.9 mm, yaş fide ağırlığı 0.077-0.476 g, yaş kök ağırlığı 0.11-0.061 g, tuza tolerans yüzdesi %11.4-28.6 arasında tespit edilmiştir. Ayrıca ortalama çimlenme süresi (gün), çimlenme indeksi, ortalama çıkış süresi (gün), kök uzunluğu (mm), kuru fide ağırlığı (g), kuru kök ağırlığı (g), ve çıkış indeksi özellikleri de incelenmiştir. Deneme sonucunda; tuz dozlarının artmasıyla birlikte çimlenme süresi, (gün) hassaslık indeksi ve ortalama çıkış süresi (gün) değerleri önemli ölçüde artmıştır. Çimlenme indeksi, çıkış oranı (%), fide uzunluğu (mm), kök uzunluğu (mm), yaş fide ağırlığı (g), yaş kök ağırlığı (g), kuru fide ağırlığı (g), kuru kök ağırlığı (g), tuza tolerans yüzdesi (%), ve çıkış indeksi gibi değerler azalmıştır.

Keywords

Aspir, Çimlenme, Çıkış, Tuz dozları

Supporting Institution

Bingöl Üniversitesi BÜBAP birimi

Project Number

BAP-ZF-.2018.00.008 no’lu proje

Thanks

yüksek lisans tezinden üretilen bu çalışmayı desteklediği için BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ BAP birimine teşekkür ederiz.

The Effect of Different Salt Concentrations on Germination and Emergence of Some Safflower (Carthamus tinctorius L.) Variety

Abstract

This study was carried out to determine the response of some safflower varieties to salt stress during germination and emergence it was conducted in 2018. Asol, Balcı, Dinçer, Linas and Olas varieties were used as material. In the study; 3 different doses of NaCl pure water (control), 100 mM, 200 mM and 300 mM) was applied to safflower seed during germination and emergenge. Germination experiment was carried out in climate cabinet (25 °C) in the petri dishes according to the arrangement of factorial experiments in random plots with 4 replictions. Emergence experiments were carried out in the climate cabinet (25 °C) in the plastic cups field with peat (3/4), pearlite (1/4) mixture.
As a result; germination rate of safflower varieties 69-100%, sensitivity index 1.00-1.67, emergence rate 5.00-97.50, seedling lenght 13.4-115.9 mm, fresh seedling weight 0.077-0.476 g fresh root weight 0.110-0.161 g and salt tolerance percentage is determined between 11.4-28.6. Also In the experiment, mean germination time (day), germination index, mean emergence time (day), root length (mm), dry seedling weight (g), dry root weight (g), and emergence index properties examined. Depending on the increase in salt concentrations, germination time, (day) sensitivity index and emergence time (day) values increased significantly. and germination index, emergence rate, seedling length, (mm) root lenght, (mm) fresh seedling weight, (g) fresh root weight, (g) dry seedling weight, (g) dry root weight, (g) salt tolerance percentage (%) and emergence index values decreased significantly.

Keywords

Safflower, Germination, Emergence, Salt doses.

Project Number

BAP-ZF-.2018.00.008 no’lu proje

References

• Arslan, Y., Katar, D., Güler, S., Subaşı, A., Subaşı, İ., & Bülbül, A. (2012). Çimlenme ve Erken Fide Gelişimi Döneminde (Carthamus tinctorius L.) Çeşitlerinin Tuza Toleransının Belirlenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Derg., 26(2), 6-11.
• Aydın, İ., & Atıcı, Ö. (2015). Tuz Stresinin Bazı Kültür Bitkilerinde Çimlenme ve Fide Gelişimi Üzerine Etkileri. Muş Alparslan Üniv., Fen Bilimleri Derg., 3(2), 1-11. doi : 10.18586/msufbd.98402
• Bilgili, D., Atak, M., & Mavi, K. (2018). Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinde NaCl Stresinin Çimlenme ve Fide Gelişimine Etkisi. Journal of Agricultural Faculty of Mustafa Kemal University 23(1), 85-96.
• Çulha, Ş., & Çakırlar, H. (2011). Effect of Salt Stress Induced by NaCl on Safflower (Carthamus tinctorius L.) Cultivars at Early Seedling Stages. Hacettepe Journal of Biology an Chemstry 9(1), 61-64.
• Danicic, MM., Maksimovic, IV., & Putnik-Delic, MI. (2016). Physiological and Chemical Characteristics of Safflower (Carthamus tinctorius L.) Grown in the Presence of Low Salt Concentrations. Matica Srpska journal Science. Novi Sad 130, 85-91. doi: 10.2298/ZMSPN1630085D
• Delilah, W., Micheal, C., Valerie, A., & Bruce, E. (1988). Salinity Effects on Yeild and Oil Quality of High-Linoleate and High-Oleate Cultivars of Safflower (Carthamus tinctorius L.) Journal of Agricultural and Food Chemistry 36 (2), 37-42.
• Ellis, RH., & Roberts EH. (1980). Towards a Rational Basis For Seed Testing Seed Quality. In: Hebblethwaitei P, ed. Seed Production. Butterworths, London, 605- 635.
• Elkoca, E. (1997). Fasulye (Phaseolus vulgaris L.)'de tuza dayanıklılık üzerine bir çalışma. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, 75 sy.
• Elkoca, E., Kantar, F., & Güvenç, İ. (2003). Değişik NaCl Konsantrasyonlarının Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Genotiplerinin Çimlenme ve Fide Gelişmesine Etkileri. Atatürk Üniv., Ziraat Fak., Derg., 34(1), 1-8.
• Elouaer, MA., & Hannachi, C. (2012). Seed priming to improve germination and seedling growth of safflower (Carthamus tinctorius L.) under salt stress. Euro Asian Journal of BioSciences Eurasia Journal Biosci 8(3), 30-36. DOI:10.5053/ejobios.2012.6.0.9
• Ekmekçi, E., Apan, M., & Kara, T. (2005). Tuzluluğun Bitki Gelişimine Etkisi. Ondokuz Mayıs Üniv., Ziraat Fak., Derg., Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü 20(3), 118-125.
• Er, C., & Başalma, D., (2008). Tarla Bitkileri. T.C. Anadolu Üniv., Açık Öğretim Fak., 125(5), 198-208.
• Emekli, NY., & Topakçı, M. (2009). M Hassas Uygulamalı Tarım Teknolojilerinin Sulama Alanında kullanımı. Gaziosmanpaşa Üniv., Ziraat Fak., Derg., 26(2), 6-11.
• Hussain, MI., & Al Dakheel, AJ. (2018). Effect of Salinity Stress on Phenotypic Plasticity, Yield Stability, And Signature of Stable İsotopes of Carbon And Nitrogen in Safflower. Environmental science pollution resarch international 25(24), 85-94. https://doi.org/10.1007/s11356-018-2442-z
• İnan, D. (2014). İzmir Bornova Koşullarında Yazlık ve Kışlık Bazı Aspir Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Karşılaştırılması. Ege Üniv., Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İzmir, 97 s.
• Kaçar, B., Katkat, AV., & Öztürk, Ş. (2010). Bitki fizyolojisi. 4. Basım, Fen Bilimleri Nobel Yayın No, 848, İstanbul,520 s.
• Kandil, AA., Sharief, AE., & Kasım, MA. (2016). Germination characters as affected by seed priming of some safflower cultivars under salinity stress. International Journal of Agronomy and Agricultural Research 9(2), 65-80.
• Karaca Öner, E., & Kırlı, A. (2019). Ayçiçeğinde (Helianthus annus L.) Tuz ve Giberillik Asitin Çimlenme Üzerine Etkisinin Belirlenmesi. Black Sea Journal of Agriculture 3(1), 1-5.
• Kaya, MD., Okçu, G., Atak, M., Çıkılı, Y., & Kolsarıcı, Ö. (2006). Seed treatments to overcome salt and drought strees during germination in sunflower (Helianthus annuus L.). European Journal of Agronomy 24 (3), 291-295. https://doi.org/10.1016/j.eja.2005.08.001
• Kaya, MD., İpek, A., & Öztürk, A. (2003). Effects of Diferent Soil Salinity Levels on Germination and Seedling Growth of Safflower. (Carthamus tinctorius L.) Turkish Journal of Agriculture and Forestry 27 (2), 221-227.
• Kaya, MD., Akdoğan, G., Kulan, EG., Dağhan, H., & Sari, A. (2019). Salinity tolerance Classification of Sunflower (Helianthus annuus L.) and Safflower (Carthamus tinctorius L.) by Cluster and Principal Component Analysis. Applied Ecology and Environmental Reserch 17(2), 3849-3857. DOI: http://dx.doi.org/10.15666/aeer/1702_38493857
• Karimi, N., Soheilikhah, Z., Ghasmpour, HR., & Zebarjadi, A. (2011). Effect of salinity stress on germination early seedling frowth of different Safflower (Carthamus tinctorius L.). Journal of Ecobiotechnology 3(10), 7-13.
• Keleş, B. (2019). İn Vitro Kültür Koşulları ve Tuzluluk (Nacl) Stresi Altında Çimlendirilen Aspir (Carthamus Tinctorius L.) Bitkisinde Meydana Gelen Morfolojik, Fizyolojik ve Biyokimyasal Değişimler. Batman Üniv., Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Batman, 37 s.
• Maguıre, J.D. (1962). Speed of Germination Aid in Selection ve Evaluation for Seedling Emergence ve Vigor. Crop Science 2,176-177.
• Mohammadi, ER., Eradatmand Asli, D., Jevad Vajedi, S., & Fakharian Kashani, Z. (2013). The effect of seed pretreatment by salicylhydroxamic acid on germination indices of safflower under salinity stress. İnternational Journal of Biosciences 3(6), 181-189. http://dx.doi.org/10.12692/ijb/3.6.181-189
• Özen, HÇ., & Onay, A., (2007). Bitki Fizyolojisi. 59 Fen Bilimleri, Nobel Yayın No, 1220, İstanbul, 288-290 s.
• Siddiqi, EJ., & Ashraf, M., (2008). Can Leaf Water Relation Parameters Be Used As Selection Criteria For Salt Tolerance in Safflower. (Carthamus tinctorius L.) Pakistan Journal of Botany 40(1), 221-228.
• Siddiqi, EJ., Ahraf, M., & Akram, NA. (2007). Variation in Seed Germination and Seedling Growth in some Diverse Lines of Safflower. (Carhamus tinctorius L.) Pakistan Journal of Botany 39(6), 1937-1944.
• Taiz, L., & Zeiger, E. (2008). Bitki Fizyolojisi. 3. Cilt, Çeviren editör İsmail Türkan. Palme Yayıncılık, Ankara, pp. 611-615.
• Yıldırım E., & Güvenç, İ. (2006). Salt tolerance of pepper cultivars during germination and seedling growth Turkish Journal of Agriculture and Forestry 30: 347-353.