Üreticilerin Kırsaldan Göç Etme Düşünceleri ve Buğday Üretimi Üzerine Olası Etkisi

Year 2023, Volume: 10 Issue: 4, 865 - 875, 13.10.2023

Rahmi Taşcı , Sinem Tarhan , Erkan Söylemez , Belma Özercan , Tuğçe Hamarat , Sevinç Karabak , Merve Bolat , Turğut Orman , Gökhan Kılıç

https://doi.org/10.30910/turkjans.1292520

Abstract

Bu çalışmada; Türkiye’nin Orta Anadolu ve Batı Geçit Bölgelerinde bulunan Ankara, Kayseri, Yozgat, Çankırı, Kırıkkale, Eskişehir ve Afyonkarahisar illerinde buğday üretimi yapan tarım işletmelerinin; çiftçiliği sürdürme, buğday üretimine devam etme ve kırsaldan göç etme düşünceleri incelenmiştir. Buğday Türkiye’nin sosyal, kültürel, ekonomik ve sanayi yapısına doğrudan etki eden bir bitki olmasının yanında buğday ve buğdayın işlenmesiyle yapılan ekmek, makarna, bisküvi ve bulgur, ülke insanlarının en vazgeçilmez besinleri arasında yer almaktadır. Tarımsal mekanizasyonun gelişmesi ile birlikte buğday üretiminde insan işgücüne olan ihtiyaç günden güne daha da azalmaktadır. Bu nedenle; toprak hazırlığı, ekim, gübreleme, ilaçlama ve hasat süreçlerinde makinalaşmanın sağladığı kolaylıklar ile üreticilerin buğday üretimini sürdürürken, tarlasının bulunduğu fiziksel alanda ikamet etmesinin bağlayıcılığı da azalmaktadır. Bağlayıcılığın azalması ve ekonomik ve sosyal faktörlerin de etkisi ile üreticilerin köyden kente göç etme isteği güçlenmektedir. Bu çalışma; Ankara, Kayseri, Yozgat, Çankırı, Kırıkkale, Eskişehir ve Afyonkarahisar illerinde 2022 yılında hasat sonrası 564 buğday üreticisi ile anket yoluyla alınan veriler ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda; üreticilerin %70,9’unun bu yıldan sonra da kesinlikle çiftçiliğe devam edeceği ve %69,5’inin ise kesinlikle buğday üretimini sürdüreceği belirlenirken, kırsaldan göç etme düşüncesi olan üreticilerin oranı ise %2,3 olarak bulunmuştur. Araştırma yapılan illerde buğday üreticilerinin arasında göç etme fikrinde olanların; halen köyde hayvancılık faaliyetinin bulunmadığı ve genellikle göç edecekleri ilçe ve illerden buğday üretimini sürdürme niyetinde oldukları belirlenmiştir. Bu verilerle birlikte; Orta Anadolu ve Batı Geçit Bölgelerinde buğday üreticilerinin yakın ilçe ve illere yapacakları göçün, bu bölgedeki buğday üretimini önemli bir boyutta etkilemeyeceği sonucuna varılmıştır.

Keywords

Buğday üreticileri, kırsaldan göç, Orta Anadolu, Batı Geçit Bölgesi

Supporting Institution

Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Project Number

TAGEM/TEPAD/Ü/22/A8/P1/5215

Thanks

Bu çalışmada; Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından desteklenen TAGEM/TEPAD/Ü/22/A8/P1/5215 numaralı “TAGEM Tarafından Geliştirilen Buğday Çeşitlerinin Üretici Memnuniyeti Açısından Değerlendirilmesi ve Takibi” isimli projeden elde edilen verilerden yararlanılmıştır.

References

• Ahsan, M. M. ve Duman, D. 2022. Kırsal Yerleşimlerde Gençlerin Göç Etme Eğilimleri ve Etkileri: Bitlis İli Adilcevaz İlçesi Örneği. Journal of Academic Value Studies, 8 (3): 231-243.
• Aytekin, A. 2019. Yeni kırsallık kavramı ve kırsal değişme: Kırıkkale ili kırsalı örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı Beşeri ve İktisadi Coğrafya Bilim Dalı, Yüksek lisans tezi, Elazığ.
• Bilgiçli, N. ve Soylu, S. 2016. Buğday ve un kalitesinin sektörel açıdan değerlendirilmesi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 5 (2): 58-67.
• Demir, N. 2019. Kırsal göç olgusunun sosyo-ekonomik etkileri. SETSCI Conference Proceedings 4 (8): 296-299.
• Ekici, S. ve Tuncel, G. 2015. Göç ve insan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1): 9-22.
• Güngör, G., Konyalı, S., ve Turan, D. Ç. 2016. Trakya Bölgesinde kırsal kesimin sosyo-ekonomik profili: şehirli çiftçiler. XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27 Mayıs, Isparta.
• Gürbüz, M. ve Karabulut, M. 2008. Kırsal göçler ile sosyo-ekonomik özellikler arasındaki ilişkilerin analizi. Türk Coğrafya Dergisi, (50): 37-60.
• Güreşci, E. ve Yurttaş, Z. 2008. Kırsal göçün nedenleri ve tarıma etkileri üzerine bir araştırma: erzurum ili ispir ilçesi kırık bucağı örneği. Tarım Ekonomisi, 14 (2): 47-54. Güreşci, E. 2009. Kırsal göç ve tarım politikası arasındaki ilişki. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22): 51-67. Güreşçi, E. 2011. Türkiye'de köyden kente göç ve düşündürdükleri. Sosyoekonomi, 15 (15).
• Karabak, S. ve Kan, M. 2021. Total economic value of wheat landraces. Wheat landraces, 121-146.
• Kızılaslan, N. ve Arslan, F. 2022. Kırsaldan kente göç hareketlerinin nüfusun cinsiyet ve eğitim faktörlerine etkisi (Amasya ili örneği). Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 11 (3): 147-158.
• Kutlar, İ. 2014. Türkiye’de kırdan kente göçün tarımsal üretime etkileri. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3-5 Eylül, Samsun.
• Mızrak, G. 2021. Yağışın düşük olduğu yörelerde buğday tarımı. ISBN: 978-605-70524-3-8. Ankara, 133 s. Özdemir, L. ve Polat, O. 2018. Sürdürülebilir kırsal kalkınma ve göçün önlenmesi için tarımsal eğitim önerisi: Bir pilot araştırma. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1): 62-79.
• Sevinç, G., Davran, M. K. ve Sevinç, M. R. 2018. Türkiye’de kırdan kente göç ve göçün aile üzerindeki etkileri. İktisadi İdari Ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 3 (6): 70-82.
• TMSD (Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği), 2022. https://www.makarna.org.tr/ (ERİŞİM: 02.03.2023)
• TOB, 2023. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, İddialar ve Gerçekler 2023, https://www.tarimorman.gov.tr/Belgeler/IddialarveGercekler.pdf
• TÜİK, 2022a. İllerin aldığı, verdiği göç, net göç ve net göç hızı, 1980-2022, https://www.tuik.gov.tr/ (Erişim Tarihi 28.03.2023)
• TÜİK, 2022b. İl ve cinsiyete göre il/ilçe merkezi, belde/köy nüfusu ve nüfus yoğunluğu, 2007-2022, https://www.tuik.gov.tr\ (ERİŞİM:28.03.2023)
• TÜİK, 2022c. Bitkisel üretim istatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/ (ERİŞİM:24.02.2023)
• TÜİK, 2023. Tahıl Denge Tablosu 2021-2022, https://www.tuik.gov.tr\ (ERİŞİM: 03.04.2023)
• USDA, 2023. https://apps.fas.usda.gov/ (ERİŞİM: 30.03.2023).
• Yalçın GE, Kara FÖ 2016. Kırsal Göç ve Tarımsal Üretime Etkileri. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 20(2): 154-158
• Yılmaz, M. 2019. Türkiye’de kırsal nüfusun azalması ve doğurduğu sonuçlar (özellikle hayvancılığa etkileri). Uluslararası Türk–Rus Dünyası Akademik Araştırmalar Kongresi, Ankara.
• Zencirci, N. 2015. Anadolu’da buğday hasadının sosyo kültürü ve diyalektolojisi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (3): 265-276.