NaCl Tuz Stresini Giderilmesinde Farklı Dozlarda Portakal Biochar Materyalinin Etkisi: Yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) Uygulamaları

Year 2025, Volume: 12 Issue: 1, 62 - 73

Erkan Boydak , Sultan Aslan , Ali Rıza Demirkıran

Abstract

Bu çalışma farklı oranlarda NaCI tuzu ve Portakal ağacına ait Biochar materyali kullanılarak, NC-7 yerfıstığının gelişimi üzerine olan etkisini araştırmak için Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde açık hava şartlarında saksı denemesi şeklinde yapılmıştır. 5 farklı biochar dozu (0 kg/da 250 kg/da 500 kg/da 750 kg/da ve 1000 kg/da) ve 4 farklı NaCI dozu (0 mM, 50 mM, 100 mM ve 150 mM) kullanılmıştır. Sonuçta; dal sayısı, fide kuru ağırlığı, kök uzunluğu, kök yaş ağırlığını önemli ölçüde etkilerken, bitki boyu, fide yaş ağırlığı, yaprak alanı, K (%) ve Na (mg/kg) üzerine etkisi ise önemsiz bulunmuştur. Farklı dozlarda portakal biochar kullanılması, fide yaş ağırlığı, yaprak alanı, kök uzunluğu, kök yaş ağırlığı, K (%), Na (mg/kg) etkisini önemli ölçüde etkilerken, bitki boyu, dal sayısı ve fide kuru ağırlığını ise önemli ölçüde etkilememiştir. Fide uzunluğu 10,91-12,13 cm, dal sayısı 2,22-3,81 adet/bitki, fide yaş ağırlığı 4,81- 9,05 g, yaprak alanı 36,11-46,72 fide kuru ağırlığı 5,15- 6,64 g, kök uzunluğu 27,00-39,72 cm, kök yaş ağırlığı 0.97-2,81 g, K (%) oranı %0,777-1,256 ve Na (mg/kg) oranı 344,60-670,80 mg/kg arasında değişim göstermiştir.

Keywords

Peanut (Arachis hypogaea L.), Biochar, salt stress, NaCI.

Effect of Different Doses of Orange Biochar Material on Relieving NaCl Salt Stress: Peanut (Arachis hypogaea L.) Applications

Abstract

This study was carried out as a pot experiment under open air conditions at Bingöl University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops to investigate the effect of different rates of NaCI and biochar material of orange tree on the growth of NC-7 groundnut. 5 different biochar doses (0 kg/da 250 kg/da 500 kg/da 750 kg/da and 1000 kg/da) and 4 different NaCI doses (0 mM, 50 mM, 100 mM and 150 mM) were used. As a result, number of branches, seedling dry weight, root length and root wet weight were significantly affected, while plant height, seedling wet weight, leaf area, K (%) and Na (mg/kg) effects were found insignificant. The use of orange biochar at different doses significantly affected seedling wet weight, leaf area, root length, root wet weight, K (%), Na (mg/kg), while plant height, number of branches and seedling dry weight were not significantly affected. Seedling length 10.91-12.13 cm, number of branches 2.22-3.81, seedling wet weight 4.81-9.05 g, leaf area 36.11-46.72, seedling dry weight 5.15-6.64 g, root length 27.00-39.72 cm, root wet weight 0.97-2.81 g, K (%) ratio 0.777-1.256 and Na (mg/kg) ratio 344.60-670.80 mg/kg.

Keywords

Peanut (Arachis hypogaea L.), Biochar, salt stress, NaCI.

References

• Akgül, G. (2017). Biyokömür Üretimi ve Kullanım Alanları. S.Ü. Müh. Bilim ve Tekn. Derg. 9364(2147), 1–23.
• Anonim (2023). https://bingol.csb.gov.tr/cografi-durumu-i-1393.
• Avcı, S. (2019). Bazı ekmeklik Buğday Çeşitlerinde Oksijenlendirilmiş suyun etkisinin Belirlenmesi. Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı.
• Aydinşakır, K., Büyüktaş, D., Dinç, N. and Karaca, C. (2015). Impact of Salinity Stress on Growing, Seedling Development and Water Consumption of Peanut (Arachis Hypogaea Cv. NC-7). Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 28(2).
• Balcı, A. ve Boydak, E. (2021). Farklı Kolza (Brassica Napus L.) Genotiplerinde NaCI Konsantrasyonlarının Çimlenme ve Çıkış Üzerine Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 4(5), 1011–20. doi: 10.18016/ksutarimdoga.vi. 768704.
• Boydak, E. (2020). Doğu Geçit Bölgesinde Yetiştirilen Bazı Yerfıstığı (Arachis Hypogaea L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 51(3), 239–42. doi: 10.17097/ataunizfd. 678628.
• Boydak, E., Karaaslan, D. and Türkoğlu H. (2010). The Effect of Different Nitrogen and Irrigation Levels on Fatty Acid Composition of Peanut Oils. Turkish Journal of Field Crops 15(1), 29–33. doi: 10.17557/tjfc.59903.
• Bulut, F. (2007). Bakla (Vicia Faba L.)’da Tuzluluğun Fide Gelişimine ve Bazı Minerallerin Alımına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Biyoloji Anabilim Dalı 583–583. doi: 10.1007/978-3-540-71095-0-11031.
• Celik, S., and Boydak, E. (2019). Determination Of Several Plant Characteristics Affecting Yield Per Decare In Peanut Using Different Regression Models. Journal of Multidisciplinary Engineering Science Studies (JMESS) ISSN: 2458-925X, 5(3), 2540–44.
• Çelik, Ş., Akgül A. ve Boydak E. (2000). Harran Ovasında Denenen Yerfıstığı Çeşitlerinin Tohum ve Yağ Bileşimi Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. (2), 121-127.
• Da Silva Mendes, J., Fernandes, J. D., Garófalo Chaves, L. H., Carvallo Guerra, H. O., Tito,G, A., and Chaves, Iêde de B. (2021). Chemical and Physical Changes of Soil Amended with Biochar (Biochar ile Değiştirilen Toprağın Kimyasal ve Fiziksel Değişimleri). Water, Air, and Soil Plüton 232(8). doi: 10.1007/s11270-021-05289-8.
• Demirkıran, A. R., Özbay, N. ve Demir, Y. (2012). Leonardit ve İnorganik Gübrelemenin Domates Bitkisinin Gelişimi Üzerine Etkileri. Tr. Doğa ve Fen Derg. Tr. J. Nature Sci. 1 (2) 110–14.
• Egamberdieva, D., Ma, H., Alaylar, B., Zoghi, Z., Kistaubayeva, A., Wirth, S., & Bellingrath-Kimura, S. D. (2021). Biochar amendments improve licorice (Glycyrrhiza uralensis Fisch.) growth and nutrient uptake under salt stress. Plants, 10(10), 2135.
• Elmasoğlu, C., Kumra,l F. E., Şimşek, B. and Akpınar, Ç. (2022). Tarımsal Atıklardan Elde Edilen Biyokömürün Toprak Kalitesi Üzerine Etkisi. Kadirli Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi 2(2), 328-338.
• Farhangi-Abriz, S., & Torabian, S. (2018). Biochar increased plant growth-promoting hormones and helped to alleviates salt stress in common bean seedlings. Journal of Plant Growth Regulation, 37, 591-601.
• Gürsoy, M. ve Kolsarıcı, Ö. (2017). Ankara Koşullarında Leonarditle Kaplanmış Toprakta Yazlık Kolza (Brassica Napus Ssp. Oleifera L.)’ya Uygulanan Farklı Humik Asit Dozlarının Verim ve Verim Ögelerine Etkilerinin Belirlenmesi. The Effects of Different Humic Acid Dose on the Yield and Yie. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, Araştırma Makalesi/Research Article 20, 186–91.
• Gürocak, E. N. (2022). Organik Materyal Olarak Leonarditin Nohut Bitkisinin Gelişimi Üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı.
• Kiyas, Ü. (2020). Farklı Leonardit ve Tuz Seviyelerinin Fasulyenin (Phaseolus vulgaris L.) Fide Gelişimi Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bingöl. 1-51.
• Kökten, K., Kaplan, M., Şeydoşoğlu, S., Özdemir, S. ve Boydak, E. (2014). Farklı Yerfıstığı (Arachis Hypogaea) Çeşitlerinin Kuru Otlarına Ait Hayvan Besleme Değerlerinin Belirlenmesi (Determination of Animal Nutrition Values of Dry Biomass of Different Peanut (Arachis Hypogaea) Varieties). Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1(2), 156–60.
• Kurtuluş, M. ve Boydak, E. (2022). Farklı Tuz Konsantrasyonlarının Bazı Aspir (Carthamus Tinctorius L.) Çeşitlerinin Çimlenme ve Çıkışı. Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 9(3): 696–704. https://doi.org/10.30910/turkjans.1121337.
• Oral, E., Tunçtürk, R., Tunçtürk, M. ve Kulaz, H. (2020). Silisyum Ön Uygulamalarının Fasulyede (Phaseolus Vulgaris L.) Tuzluluğa Dayanıklık Üzerine Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 3(6), 1616–25. doi: 10.18016/ksutarimdoga.vi. 702302.
• Önder, S. ve Uçar, Ö. (2021). Tuz Stresinin Fasulye (Phaseolus Vulgaris L.) Üzerindeki Etkileri ve Tuza Toleransı Artırmak İçin Yapılan Uygulamalar. 3rd Internatıonal Conference On Food, Agrıculture And Veterınary 19-20 June, Izmir-Turkey (September).
• Özbay, N. (2012). Humik Madde Uygulamalarının Durgun Su Kültüründe Yetiştirilen Turşuluk Hıyarda Bitki Gelişimi ve Verim Üzerine Etkileri. Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Türk Doğa ve Fen Dergisi. Tr. J. Nature Sci. 1 (2), 58-62.
• Özcan, H., Turan, M. A., Koç, Ö., Çıkılı, Y. ve Taban, S. (2000). Tuz Stresinde Bazı Nohut (Cicer aietinum L. cvs.) Çeşitlerinin Gelişimi ve Prolin, Sodyum, Klor, Fosfor ve Potasyum Konsantrasyonlarındaki Değişimler. Turk J. Agric. For. 24 /6, 649- 654.
• Öztürk, A. (2022). Leonardit ve Meşe Kömürü Uygulamalarının Bingöl Guldar Domates Fidelerine Etkileri. Yüksek lisans Tezi, Bingöl üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı.
• Özyavuz, M. (2017). Biyokömür (Bıochar) Uygulamalarının Patlıcan Bitkisi ve Toprağın Kimyasal Özellikleri Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Soothar, M. K., Mounkaila Hamani, A. K., Kumar Sootahar, M., Sun, J., Yang, G., Bhatti, S. M., & Traore, A. (2021). Assessment of acidic biochar on the growth, physiology and nutrients uptake of maize (Zea mays L.) seedlings under salinity stress. Sustainability, 13(6), 3150.
• Sürücü, A., Boydak, E., Demirkıran, A. R., and Yetim, S. (2013). The Effect of Irrigation and Nitrogen on Mineral Composition of Peanut (Arachis Hypogaea L.) Leaves. (Yer Fıstığı (Arachis Hypogaea L.) Yapraklarının Mineral Bileşimi Üzerine Sulama ve Azotun Etkisi.). Journal of Food, Agriculture and Environment 11(3–4), 824–27.
• Tarakçıoğlu, C., Özenç, D. B., Yılmaz, F. I., Kulaç, S. ve Aygün, S. (2019). Fındık Kabuğundan Üretilen Biyokömürün Toprağın Besin Maddesi Kapsamı Üzerine Etkisi. Anadolu Journal of Agricultural Sciences 34,107–17. doi: 10.7161/omuanajas. 433030.
• Turhan, A. (2020). Fasulyede (Phaseolus Vulgaris L.) Farklı Tuz Dozlarının Çimlenme, Tane Verimi ve Verim Özellikleri Üzerine Etkileri. Erciyes Tarım ve Hayvan Bilimleri Dergisi 12–17.
• Uçar, Ö., Soysal, S. ve Erman, M. (2020). Farklı Leonardit Dozlarının Nohut (Cicer Arietinum L.)’un Verim ve Bazı Verim Özelliklerine Etkileri. European Journal of Science and Technology (20), 917–21. doi: 10.31590/ejosat. 822906.
• Xu, G., Zhang, Y., Sun, J., & Shao, H. (2016). Negative interactive effects between biochar and phosphorus fertilization on phosphorus availability and plant yield in saline sodic soil. Science of the Total Environment, 568, 910-915.
• Yılmaz, S. (2015). Kömür Külünün Toprakların Kimyasal Özelliklerine ve Bitki Gelişimine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı.
• Yolcı, M. S., Tunçtürk, R. and Tunçtürk, M. (2021). Effect of Salt Stress on Some Growth and Physiological Parameters of Peanut (Arachis Hypogea L.). Yuzuncu Yil University Journal of Agricultural Sciences 31(1), 228–36. doi: 10.29133/yyutbd. 768736.
• Zambi, H. (2019). Farklı NaCl Konsantrasyonlarının Bazı Bezelye (Pisum Sativum) Çeşit ve Genotiplerinin Bitki Gelişimine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı 1–67.