ELÇİN EFENDİYEV'İN ÇOCUK HİKÂYELERİNİN ÇOCUĞA GÖRELİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, , 173 - 180, 20.06.2021

Mustafa Öğünç

https://doi.org/10.30563/turklad.772141

Öz

20. yüzyıl Azerbaycan edebiyatının önde gelen şahsiyetlerinden biri olan Elçin Efendiyev, 1943 yılında Bakü’de dünyaya gelmiştir. Bu dönem, Sovyet yönetiminin baskısı altında geçen, edebî eserlerin yönetimin istekleri doğrultusunda yazıldığı “sosyalist realizm” akımının son derece etkili olduğu bir dönemdir. Elçin Efendiyev, farklı türde yazdığı eserlerin yanında çocukları da unutmamıştır. Çocuklar için hikâyeler ve tekerlemeler yazarak onların eğitimine ve gelişimine katkı sağlama yoluna gitmiştir.
Bu çalışmada, öncelikle Elçin Efendiyev’in hayatı ve edebî şahsiyeti üzerinde durulacak, ardından Efendiyev’in çocuklar için yazmış olduğu hikâyeler metin odaklı hikâye tahlili yöntemiyle incelenecek ve çocuğa görelik açısından değerlendirilecektir. Çalışmanın evrenini yazarın Azerbaycan’da “Çinar-Çap (Çınar Yayınevi)” tarafından yayınlanan on ciltlik Elçin – Seçilmiş Eserleri adlı derlemenin birinci cildinde yer alan on dokuz çocuk hikâyesi oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan edebiyatı, Elçin Efendiyev, Hikaye, Çocuğa görelik, Çocuk Edebiyatı

The evaluation of elçin efendiyev’s children stories in terms of "relativity to the child"

Öz

Elçin Efendiyev, who is one of the leading figures of 20th century Azerbaijani literature, was born in Baku in 1943. This period is a period under the pressure of the Soviet administration, in which the literary works were written in line with the demands of the management, when the "socialist realism" movement was extremely influential. Elçin Efendiyev did not forget the children either, besides his works of different types. He went on contributing to their education and development by writing stories and nursery rhymes for children.
In this study, firstly the life and literary personality of Elçin Efendiyev will be emphasized, then the stories written by Efendiyev for children will be analyzed with the method of "text oriented story analysis" and will be evaluated in terms of " child-appropriateness". Nineteen child stories, which are in the first volume of compilation of the ten volumes compilation titled Elçin – Seçilmiş Eserleri published by the author ''Çinar-Çap (Çınar Publishing House)'' in Azerbaijan, constitute the universe of the study.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijan Literature, Elçin Efendiyev, Story, Child-Appropriateness, Children

Kaynakça

• Alper, Ç. (2012), Elçin efendiyev’in hayatı, sanatı ve hikâyeleri. Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir: Ege Üniversitesi
• Azәrbaycanın görkәmli şәxsiyyәtlәri: Elçin (2003). Bakü: MMC Nəşriyyat.
• Dilidüzgün, S. (1996). Çağdaş çocuk yazını – yazın eğitimine atılan ilk adım-. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Elçin Seçilmiş Әsәrlәri (2005). Bakü: Çinar-Çap. 377-402.
• Güleryüz, H. (2006). Yaratıcı çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi.
• Nas, R. (2004). Örneklerle çocuk edebiyatı. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Oğuzkan, F. (1994). İyi bir çocuk kitabı dil, anlatım, konu bakımından nasıl olmalıdır?, M. R. Şirin (Yay. Haz.), 99 soruda Çocuk Edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Oğuzkan, F. (2001). Çocuk edebiyatı, Ankara: Anı Yayınları
• Sağlam, S. (2020). Türkmenistan çocuk edebiyatı. Ankara: Bengü Yayınları
• Şirin, M. R. (1998). 99 soruda çocuk edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Şirin, M. R. (2007). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Yalçın, A.; Aytaş, G. (2008). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları