İdil Bulgar Kitâbelerinde geçen “baltùr” sözcüğü üzerine

Year 2014, , 15 - 24, 01.04.2014

İbrahim Arıkan

https://doi.org/10.1501/Trkol_0000000276

Abstract

İdil Bulgar Türkçesi döneminden bugüne ulaşan Türkçe dil malzemesi yalnızca mezar taşları üzerine yazılmış metinlerle sınırlıdır. Bu kitâbelerin yazıldığı tarihî lehçenin Çuvaş Türkçesine oldukça yakın olduğu görülmektedir. Çuvaş Türkçesinde bugün de “âmin” sözcüğü yerine kullanılan “pultăr / apla pultăr” sözcükleri İdil Bulgar Kitâbelerinde “balùur” şekliyle tanıklanmaktadır. Bu makalede “balùur” sözcüğü incelenecek, Modern Çuvaş Türkçesindeki kullanımı da örneklendirilmeye çalışılacaktır

Keywords

İdil Bulgarları, İdil Bulgar Kitabeleri, İdil Bulgar Türkçesi, Çuvaş Türkçesi, bol-/ol- fiili

ABOUT THE “BALÙUR” WORD AT THE VOLGA BULGAR INSCRIPTIONS

Abstract

Only linguistic material that reach to present from the Volga Bulgarian Turkish language is limited by the text on the tombstones around the Volga area. The language of these inscriptions is very close to Chuvash Turkish. The word “balùur” was used on the Volga Bulgarian inscriptions with meaning of “amen”. Today, in Chuvash Turkish “pultăr/ apla pultăr” words use meaning of “amen”. In this article, “balùur” word will be examined and it will be exemplified from Modern Chuvash Turkish

Keywords

Volga Bulgars, Volga Bulgarian Inscriptions, Volga Bulgarian

References

• Erdal, M. (1993), Die Sprache der wolgabolgarischen Inschriften. Wiesbaden: Harrasowitz Verlag.
• Fedotov, M. R. (1996), Etimologiçeskiy Slovar Çuvaşskogo Yazıka. Çeboksarı: Çuvaşskiy Gosudartvenniy İnstitut Gumanitarnıh Nauk.
• Hakimzyanov, F. C. (1978), Yazık Epitafiy Voljskih Bulgar. Moskva: İzdatel'stvo "Nauka".
• Pavlov, İ. P. (1965), Halhi Çăvaş Literatură Çĕlhi. Çeboksarı: Çăvaş ASSR Kĕneke İzdatel'stvi.
• Pilsempe Kĕlĕsem (2005), Şupaşkar: Çăvaş Kĕneke İzdatel’stvi
• Rona Tas, A. Fodor S. (1973), Epigraphica Bulgarica A Volgai Bolgar-Török Feliratok, Szeged: Studia Uralo – Altaica.
• Tekin, T. (1988), Volga Bulgar Kitâbeleri ve Volga Bulgarcası. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Yazıcı, N. (1992), İlk Türk-İslam Devletleri Tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Yusupov, G. V. (1960), Vvedeniye v bulgaro-tatarskuyu epigrafiku. Leningrad: İzdatel'stva akademii nauk SSSR.