Research Article
BibTex RIS Cite

AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ

Year 2018, , 73 - 87, 30.12.2018
https://doi.org/10.1501/Trkol_0000000306

Abstract

Eylemin merkez konumda olduğu istem dilbilgisine göre, fiil nicelik (sayı) ve nitelik (canlı-cansız, hal) olarak isim gerektirir. Bu isimlerin hepsi istem olarak nitelendirilir. Bu açıdan Azerbaycan Türkçesinde fiilin gerektirdiği istemlerin sayısı kadar aldıkları her hal ekleri de önem taşır. Esasen her bir fiilin istem sayısı sınırlıdır. Ancak her bir fiilin istemi konuşur tarafından kullanılmasa bile bir gereklilik mevcuttur ve bu kullanılmayan istemlere de istem boşluğu denir. Azerbaycan Türkçesinde Türkiye Türkçesinde olduğu gibi istem mevzusu sadece sözde kalmış ve herhangi bir kategoriye yerleştirilmemiştir. Bu çalışmada Azerbaycan Türkçesi edebî dilinde kullanılıp Türkiye Türkçesi edebî dilinde kullanılmayan danış-, gayıt-, səlbələ-, başa düş-, danla-, darıx, qışqır-, döz- fiillerinin isteme göre çekimleri tetkik edilecektir. 

References

  • AYDIN ÖZKAN, Işıl (2017), Türkçede İstemi Artıran Biçimbilgisel Kategoriler, The Journal Academic Social Science Studies.
  • BANGUOĞLU, Tahsin (2015), Türkçenin Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • ÇİÇEKLİ, Hanife (2013), Azerbaycan Türkçesinde Fiillerin İstemi, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
  • DARANCIK, Yasemin (2017), Dilbilgisinde Yönetim, Birleşim Değeri ve Bağımsallık, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 118-122.
  • DOĞAN, Nuh (2016), İstem Sözlükleri ve Türkçe, The Journal Academic Social Science Studies.
  • ERDEM, Melek (2004), Türkmen Türkçesinde Mental Fiillerin "İstem"e Göre Anlam Değişmeleri, V. Uluslararası Türk Dil Kurultayı, Ankara, 940-948.
  • ERDEM, Melek (2006), Metaphorization of the Meterial Process During the Mental Process in the Turkish Dialects of the Oghuz Group. Ankara : Central Asiatic Journal.
  • ERDEM, Melek (2006), Türkmen Türkçesi Hareket Fiillerinin ''İstem''e Göre Anlam Değişmeleri, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 39-40.
  • ERDEM, Melek. (2009), Modern Oğuz Türkçesi Söz Varlığı, Ankara: Grafiker Yayınları.
  • HALLİDAY, M. A. (1990), An İntroduction to Functional Grammar. London, New York, Melbourne, Auckland. İLERİ, Esin (1997), Türkçedeki Fiillerin Birleşim Değeri. VIII. Uluslararası Türk Dilbilimi Konferansı Bildirileri, Ankara, 157-165.
Year 2018, , 73 - 87, 30.12.2018
https://doi.org/10.1501/Trkol_0000000306

Abstract

References

  • AYDIN ÖZKAN, Işıl (2017), Türkçede İstemi Artıran Biçimbilgisel Kategoriler, The Journal Academic Social Science Studies.
  • BANGUOĞLU, Tahsin (2015), Türkçenin Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • ÇİÇEKLİ, Hanife (2013), Azerbaycan Türkçesinde Fiillerin İstemi, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
  • DARANCIK, Yasemin (2017), Dilbilgisinde Yönetim, Birleşim Değeri ve Bağımsallık, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 118-122.
  • DOĞAN, Nuh (2016), İstem Sözlükleri ve Türkçe, The Journal Academic Social Science Studies.
  • ERDEM, Melek (2004), Türkmen Türkçesinde Mental Fiillerin "İstem"e Göre Anlam Değişmeleri, V. Uluslararası Türk Dil Kurultayı, Ankara, 940-948.
  • ERDEM, Melek (2006), Metaphorization of the Meterial Process During the Mental Process in the Turkish Dialects of the Oghuz Group. Ankara : Central Asiatic Journal.
  • ERDEM, Melek (2006), Türkmen Türkçesi Hareket Fiillerinin ''İstem''e Göre Anlam Değişmeleri, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 39-40.
  • ERDEM, Melek. (2009), Modern Oğuz Türkçesi Söz Varlığı, Ankara: Grafiker Yayınları.
  • HALLİDAY, M. A. (1990), An İntroduction to Functional Grammar. London, New York, Melbourne, Auckland. İLERİ, Esin (1997), Türkçedeki Fiillerin Birleşim Değeri. VIII. Uluslararası Türk Dilbilimi Konferansı Bildirileri, Ankara, 157-165.
There are 10 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Linguistics, Creative Arts and Writing
Journal Section Research Article
Authors

Elif Koç This is me

Publication Date December 30, 2018
Submission Date May 15, 2018
Published in Issue Year 2018

Cite

APA Koç, E. (2018). AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ. Türkoloji Dergisi, 22(2), 73-87. https://doi.org/10.1501/Trkol_0000000306