Türk şiirinde rüya

Year 2011, Volume: 18 Issue: 1, 259 - 266, 01.04.2011

Türkan Yeşilyurt

https://doi.org/10.1501/Trkol_0000000213

Abstract

Divan edebiyatında “hâb-nâme” ve “vâkıa-nâme”ler vardır. Başlıca “hâbnâme”ler arasında Veysî-i Alaşehrî Üveys bin Mehmed’in Hâb-nâme-i Veysî’si, Kadıasker Abbas Efendizâde Mehmed Haşmet’in Hâb-nâme-i Haşmet’i yer alır. XIX. yüzyılda “hâb-nâme”ler değişiklik geçirerek “rûyâ”lara dönüşmüştür. Rüya yazarları arasında Ziya Paşa, Yenişehirli Avnî, Ali Suavi, Namık Kemal ve Mehmed Nâzım Bey sayılabilir. Balkan Harbi, yeni meşruti hükümetler, Ankara hükümeti, seçimler ve Atatürk hakkında görülmüş pek çok “rûyâ” bulunmaktadır. Uyku ve rüya şairlerin de belli başlı konularından biri olagelmiştir. Başta Recaizade Mahmut Ekrem, Tevfik Fikret, Yahya Kemal, Faruk Nafiz Çamlıbel, Ahmet Hamdi Tanpınar, Fazıl Hüsnü Dağlarca ve Turgut Uyar olmak üzere birçok şair bu temayı şiirinde işlemiştir

Keywords

Anahtar Sözcükler: Hâb-nâme, Vâkıa-nâme, Rüya, Uyku.

Dream In Turkish Poetry

Abstract

Dream In Turkish Poetry We have got ‘hab-name’ and ‘vakıa-name’ in divan literature. Among the chief ’hab-name’s there are Veysi-i Alaşehri Üveys bin Mehmed’s Hab-name-i Veysi, Kadıasker Abbas Efendizade Mehmet Haşmet’s Hab-name-i Haşmet. In the 19th century hab-names shifted into ‘rüya(dream)’s. Among the authors of ‘dream’ we can count Ziya Paşa, Yenişehirli Avni, Ali Suavi, Namık Kemal and Mehmet Nazım bey. There are lots of ‘dream’ seen about The Balkans War, recent limited goverments, goverment of Ankara, elections and Atatürk. Sleep and dream were also the leading subjects of the poets. Several poets, mainly Recaizade Mahmut Ekrem, Tevfik Fikret, Yahya Kemal, Faruk Nafiz Çamlıbel, Ahmet Hamdi Tanpınar, Fazıl Hüsnü Dağlarca and Turgut Uyar worked up on this theme in their poems

Keywords

Key Words: “ Hab-Name”, “Vakıa-Name”, Dream, Sleep.

References

• COHLER, Bertram J. (2008). “Arzu, Çatışma ve Farkındalık: Freud ve ‘Rüya Kitabı’ Sorunu”. Psikolojik, Kültürel ve Dini Boyutlarıyla Rüyalar, (Haz. Kelly Bulkeley). (Çev. Dilek Cenkçiler), Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
• ÇAMLIBEL, Faruk Nafiz. (1981). Han Duvarları, İstanbul: Atlas Kitabevi.
• DAĞLARCA, Fazıl Hüsnü. (1999). Haydi II, İstanbul: Doğan Kitap.
• DAĞLARCA, Fazıl Hüsnü. (1999). Nötron Bombası-Çıplak-Uzun İkindi-Yunus Emre’de Olmak. İstanbul: Doğan Kitap.
• EKREM, Recaîzade M. (1997). Bütün Eserleri II, (Haz. İsmail Parlatır, Nurullah Çetin, Hakan Sazyek). İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• FİKRET, Tevfik. (2001). Bütün Şiirleri, (Haz. İsmail Parlatır, Nurullah Çetin). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• HAŞİM, Ahmet. (1983). Bütün Şiirleri. (Der. Asım Bezirci). İstanbul: Can Yayınları.
• ÖZGÜL, Metin Kayahan. Türk Edebiyâtında Siyâsî Rûyâlar, Ankara: Akçağ Yayınları.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi. (2000). Yaşadığım Gibi. (Haz. Birol Emil). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi. (1976). Bütün Şiirleri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• UYAR, Turgut. (2002). Büyük Saat (Bütün Şiirleri). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• YAHYA KEMAL. (1994). Kendi Gök Kubbemiz. İstanbul: MEB Yayınları.