Altay Türklerinin İlk Sanat Okulu Ve Çoros-Gurkin

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 121 - 128, 14.06.2018

Ali Toraman

Öz

Dağlık Altay Özerk Cumhuriyeti’ni,
Rusya Altay Bölgesi’ni, Kuzeydoğu Kazakistan’ı ve Kuzeybatı Moğolistan’ı içine
alan bölge Altay olarak adlandırılmaktadır. Bizim çalışmamız Çarlık Rusya’nın
son dönemleri ve Sovyet Rusya’nın ilk dönemlerine denk gelen zaman dilimiyle ve
Dağlık Altay Özerk Cumhuriyeti coğrafyasıyla sınırlıdır. 1922 yılında Rusya’ya
bağlı Oyrot Muhtar vilayeti olarak adlandırılan Dağlık Altay Özerk Cumhuriyeti,
1948 yılından sonra Dağlık Altay ismi almıştır. Büyük çoğunluğu bu özerk
cumhuriyette yaşayan Altay Türkleri, 1931 yılında kendilerine ait bir sanat
okulu kurmaya çalıştılar. Sanat okulu, öncüsü ve kurucusu ve aynı zamanda ilk
öğretmeni olan Çoros-Gurkin’in çalışmalarıyla açılmıştır. Bütün hayatı boyunca
Altay Türklerinin ve hatta Sibirya Türklerinin bağımsızlığı, gelişmesi ve
ilerlemesi için çalışan Çoros-Gurkin, bir sanat okulu açarak hem Türklerin
ilerlemesini sağlamayı hem de Altay’ın kültür ve medeniyetinin eğitim ve sanat
aracılığıyla yayılmasını ve gelişmesini amaçlamıştır. Çalışmalarıyla Altay’da
okul açmayı başarmış ama maalesef ki, sadece bir yıl görev yapabilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Altay, Çoros-Gurkin, sanat, eğitim, Türk, okul

Kaynakça

• BEDEREVA, İ.A., Evolutsiya Folklorno-Mifologiçeskoy Sistemı v Russkoy Literature Gornogo Altaya, Gorno-Altaysk, 2011, s.13-26. DİLEK, İbrahim, “Altay Curokçı (Ressam) Grigory İvanoviç Çoros Gukin ve Han-Altay Tablosu”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 4, Güz 1997, s.179-186. EDOKOV, V.İ., Oçerki İstorii İzobrazitelnogo İskustva Gornogo Altaya, Gorno-Altaysk 1981. ERKİNOVA, R.M., “Şamanskiy Mir v Risunkah G.İ. Çoros-Gurkina”, Vestnik Tomskogo Universiteta, Sayı 316, 2008, s.67-70. ERKİNOVA, R.M., MATOÇKİN, Ye.P., “Arheologiçeskiye i Etnografiçeskiye Zarisovki G.İ. Çoros-Gurkina v Fondah Natsionalnogo Muzeya Respubliki Altaya”, Arheologiya, Etnografiya i Antropoligiya Yevrazii, 3 (35), 2008. GONÇARİK, N.P., “140 Let so Dnya Rojdeniya Hudojnika G.İ. Çoros-Gurkina (1870-1937)”, Altay Kray 2010: Kalendar Znamenatelnıh i Pamyatnıh Dat, Novosibirsk, 2010, s.7-12. -------------, “İllustratsii G.İ. Gurkina v Altayskom Almanahe”, Altayskiy Almanah, Barnaul, 2007, s.16-18. -------------,“K Voprosu Atributsii i Nauçnoy Katalogizatsii Proizvedeniy G.İ. Çoros-Gurkina v Sobranii Gosudarstvennogo Hudojestvennogo Muzeya Altayskogo Kraya”, Vestnik AltGTU, Sayı 1, 2015, s.63-66. MATOÇKİN, Ye.P., “Gorno-Altayskaya Hudojestvennaya Şkola”, Hudojestvennaya Kultura Sibiri: Osobennosti Osvoyeniya i Razvitiya, Novosibirsk, 1988, s.101-113. MATOÇKİN, Ye.P., “Oyrotskaya Oblastnaya Hudojestvennaya Şkola”, Vestnik Tomskogo Gosuderstvennogo Universiteta, 2009, Sayı 324, s.127-131. PRİBITKOV, G.İ., “Çoros-Gurkin Grigoriy İvanoviç”, Biysk: Entsiklopediya, Biysk, 2009, s. 338-339. SNİTKO, L.İ., Pervıye Hudojniki Altaya, Leningrad, 1983. ŞOKOROVA, L.V., “Razvitiye Hudojestvennogo Obrazovaniya v Oblasti Narodnogo Dekorativno-prikladnogo İckusstva v Altayskom Kraye v XVIII-XX. vv.”, Molodoy Uçeniy, Sayı 8, Nisan 2016, s.1062-1067.