Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Dede Korkut’un 20. Yüzyıldaki Yansıması Barış Manço Tipi

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 65 - 75, 31.12.2019

Fadime Boztoprak

Öz

Türkçenin
yabancı dil olarak öğretiminde temel amaç, sadece temel dil becerilerini kazandırmak
değildir. Çünkü dil, bir milletin kültür kodlarını üzerinde taşır. Öğretilen
dilin sahip olduğu milletin düşünce dünyası ve yaşayış biçimi hedef dilin
içinde gizlidir.  Türkçe öğretiminde,
Türk kültür kodlarını aktarmada en büyük yardımcılardan biri, Dede Korkut
Hikâyeleridir. UNESCO tarafından Dünya Somut Olmayan Kültür Mirası Temsili
Listesi'ne eklenen Dede Korkut Hikâyelerinin, Türkçenin yabancılara öğretiminde
ders ortamına ve ders için hazırlanan materyallere doğru bir şekilde aktarılması
gerekmektedir. Avrupa Dil Portfolyosu’nda da belirtildiği üzere, dil öğrenme
bir kültürleşme sürecidir. Bu çalışmada, kültürleşme sürecinden yola çıkılarak,
Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde sözlü kültür unsurlarından olan Dede
Korkut Hikâyelerinden bir uyarlama örneğiyle Türk kültür kodlarından ad verme
geleneği aktarılmaya çalışılmıştır. Dede Korkut’un 20. yüzyıldaki yansıması
Barış Manço’dan, Barış Manço’nun şarkılarından, kıyafetlerinden, kliplerinden
ve programlarından faydalanılarak öğrencilerin; dinlediğini anlama, okuduğunu
anlama, konuşma, yazma temel dil becerilerinin yanı sıra telaffuz ve iletişim
gibi becerileri geliştirmeyi de amaçlamıştır. Çalışmada verilen örnekler,
Avrupa Dil Portfolyosu’nda belirlenen B1-B2 seviyelerinde oluşturulmuştur.
Etkinliklerde her etkinlik farklı beceri alanını kapsamaktadır. Bu çalışmayla
Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi aşamasında sözlü kültür unsurumuz Dede
Korkut’tan ve Türk kültür kodlarının taşıyıcısı konumunda olan Dede Korkut’un
20. yüzyıldaki yansıması Barış Manço’dan örneklerle kültürleşme sürecine
yardımları ve kültür aktarımındaki rolleri üzerinde durulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yabancı Dil Öğretimi, Türkçe, Kültür, Dede Korkut

Destekleyen Kurum

V. Turkcess Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi

Kaynakça

• Artuç, Seda. (2013). “Yabancılara Türkçe Öğretiminde Barış Manço Şarkılarıyla Türk Kültürüne Ait Değerlerin Kazandırılması” Türk Yurdu Dergisi 102:312.
• Barın, Erol. (2004). “Türk Soylulara Türkiye Türkçesinin Öğretiminde Deyimler ve Atasözlerinin Önemi”. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 1: 22-26.
• Barın,Erol.(1994). “ Yabancılara Türkçenin Öğretimi Metodu”. Atatürk Üniversitesi Tömer Dil Dergisi. 17: 53-56.
• Barın, Erol. (2010). “Yabancılara Türkçe Öğretiminde Sorunlar Yüksek Lisans Ders Notları” Gazi Eğitim Fakültesi: Ankara.
• Çobanoğlu, Ö., ( Summer 2000). “Barış Manço Araştırmalarının Önemi ve Yöntemi Üzerine Tespitler”, Milli Folklor Dergisi, sayı: 12 (46), 40-46.
• Dal, S. (2009). Muhibbi Divanı. Kaknüs Yayınları: İstanbul.
• Demircan, Ömer.( 1990). Yabancı - Dil Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Elif Kitabevi.
• Emre, H., (Ocak 2013) “Kültürün değişimi ve Dönüşümü Bağlamında Ozan-Baksı Geleneğinden Çağdaş Bir Ozanlığa Geçiş Süreci”, Bilim ve Kültür Dergisi, 1 (1), 55-72.
• Günay, Doğan (1995). “Roman Çözümlemesine Toplum-dilbilimsel Bir Yaklaşım”. Dil Dergisi,35, 5-24.
• http://www.sarki-sozleri.info/baris-manco
• Özışık, Cem. “Yabancı Dil Öğretiminde Kültürel Farkındalık: New Headway Ders Kitaplarının Kültür Aktarımı Açısından İncelenmesi ve Değerlendirilmesi”. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2004.
• Kalfa, Mahir.(2013). “Yabancılara Türkçe Öğretiminde Sözlü Kültür Unsurlarının Kullanımı”. Milli Folklor. 97.166.
• Kırvar, S. (11-13 Mayıs 2000). “Hızlandırılmış Öğrenme Metodu İle Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretilmesi” Dünyada Türkçe Öğretimi Sempozyumu: İstanbul.
• Özden, Y. (2002). Kendini Gerçekleştir. PegemA Yayıncılık: Ankara.
• Polat, Tülin. (1993) “Yazınsal Metinler ve Yabancı Dil Olarak Almanca Öğretimi”. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi VIII: 181-189.
• TDK,Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları, 2010.
• Turhan, Mümtaz.(1997). Kültür Değişmeleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Tunca, H., (2005) Barış Manço:Uzun Saçlı Dev Adam. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Uçgun, D. (Güz-2006). “Yabancılara Türkçe Öğretiminde Sözcük Dağarcığını Geliştirme Teknikleri” TÜBAR-XX: Niğde.
• Yıldırım, Dursun (1999), “Dede Korkut’tan Ozan Barış’a Dönüşüm”, Türk Dili, sayı: 565-570, Haziran, s. 505-530.
• Yangın, B., (2002), Çağdaş Türk Ozanı Barış Manço. İstanbul: Akçağ Yayınları.
• Yılmaz,Oğuzhan (2010). “Dede Korkut Hikâyelerinde Sosyal Hayat”. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi I, 193-211.