Covid-19 Salgını Döneminde Okul Öncesi Eğitime Yönelik Veli Beklentileri

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 148 - 164, 31.12.2021

Gökhan Dönmez , Ümmü Koral , Ayşe Akbulut

Öz

Okul öncesi eğitim bireyin doğumunda ilk okula başlayana kadar geçen süreyi kapsamaktadır. Bu dönemde gerçekleşen eğitim ve öğrenmeler bireyin sonraki yaşamına önemli derecede etki etmekte ve temel niteliği taşımaktadır. Okul öncesi eğitim ile çocuğun sonraki eğitim sürecine hazırlanması, bilişsel, sosyal, psikolojik ve fiziksel olarak gelişimin sağlanması hedeflenirken tüm dünyayı etkileyen Covid-19 salgını ile birlilkte değişen eğitim ortamı (uzaktan eğitime geçilmesi, sağlık tedbirlerinin arttırılması ve sürekli hastalıkla ilgili bilgilere maruz kalınması) sonrası durumun eğitimin tüm paydaşları tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu çalışma kapsamında Covid-19 salgını sürecinde okul öncesi eğitime yönelik veli beklentilerinin ortaya koyulması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada nitel ve nicel yaklaşımların birlikte kullanılabildiği karma araştırma yöntemlerinden sıralı desen kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcı grubu 2021-2022 eğitim öğretim yıl güz yarı yılında Mersin ili ve Erdemli ilçesinde devlet anaokullarında öğrencisi bulunan 228 veli oluşturmaktadır. Veri toplamak için Ergin ve Çayak (2019) tarafından geliştirilen “Veli Beklentileri Ölçeği” ve araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veri analizi nicel kısımda istatistik analiz programları ile gerçekleştirilirken nitel verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Çalışma sonucunda velilerin okul öncesi eğitim kurumlarında hijyen, salgın tedbirleri, temizlik ve sosyal faaliyetlere yönelik fiziksel altyapı konularında beklentileri ortaya konurken özellikle öğretmen ilgisi ve rehberliğinin salgın döneminde yapılan eğitim faaliyetleri için çok önemli görülmüştür. Veli beklentileri ölçeği ile edilen veriler sonucunda da öğretmen ilgisi alt boyutundaki veli beklentisinin merkezde yaşayanlarda anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülürken, alansal ve mekânsal alt boyutlarda erkek velilerin beklentilerinin anlamlı olarak farklı olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlardan hareketle gelecekte salgın dönemi gibi özel durumlarda yapılacak eğitimin planlanması ve eğitimin tüm paydaşlarınca eşgüdüm içerisinde yürütülebilmesi için ihtiyaç analizlerinin yapılması önemli olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 salgını, okul öncesi eğitim, veli beklentileri

Kaynakça

• Akkaş Baysal, E., Ocak, G. & Ocak, İ. (2020). Covid-19 salgını sürecinde okul öncesi çocuklarının EBA ve diğer uzaktan eğitim faaliyetlerine ilişkin ebeveyn görüşleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 6(2), 185-214. DOI: 10.47615/issej.835211
• Aktaş Arnas, Y. (2002). Okul öncesi dönemde fen eğitiminin amaçları. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 6(7), 1-6
• Akyüz, Y., Uygun, S. ve Kafadar, O. (2005). Anaokullarının ikinci meşrutiyet dönemindeki gelişiminde okul ve çocuk sağlığı. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 3(7), 147-172
• Altınkaynak, Ş. Ö., & Yanıklar, C. (2014). Anne ve babaların okul öncesi eğitime devam eden çocuklarının gelişimine yönelik beklentileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 56-72
• Anders, Y., Grosse, C., Rossbach, H. G., Ebert, S., & Weinert, S. (2013). Preschool and primary school influences on the development of children's early numeracy skills between the ages of 3 and 7 years in Germany. School Effectiveness and School Improvement, 24(2), 195-211.
• Argon, T. ve Akaya, M. (2008). Ebeveynlerin okul öncesi eğitime ve okul öncesi eğitim kurumlarına yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 413-430.
• Aral, N. Kandır, A.-Yasar, M.C. (2000). Okulöncesi eğitim ve anasınıfı programları. Ya-Pa Yayınları, İstanbul.
• Arı, M. (2005). Türkiye’de erken çocukluk eğitimi ve kalitenin önemi, gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar 1 (Ed. Müzeyyen Sevinç). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Avcu, A. U. (2016). Annelerin beş yaş çocuklarının gelişimine ilişkin okul öncesi eğitimden beklentilerinin incelenmesi 1. Cumhuriyet International Journal of Education, 5(2), 23.
• Bahçıvan, E., Kalay, B., & Bay, D. N. (2018). Okul öncesinde okul aile iş birliğine yönelik ailelerin ve öğretmenlerin beklentileri. Uşak University Journal of Educational Research, 4(3), 58- 82.
• Barnett, W. S. (2008). Preschool education and its lasting effects: Research and policy implications. Boulder and Tempe: Education and the Public Interest Center & Education Policy Research Unit. Erişim tarihi: 01.12.2021, http://epicpolicy.org/publication/preschooleducation
• Barnett, W.S., Carolan, M.E., Fitzgerald, J., and Squires, J.H. (2012). The state of preschool 2012: State preschool yearbook. New Brunswick, NJ: National Institute for Early Education Research.
• Başal, H. A. & Kahraman B. K. (2018). Köyde ve kentte yaşayan annelerin okul öncesi eğitim kurumlarından beklentileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47, 38-56
• Başaran, M., Doğan, E., Şahin, E. (2020). Koronavirüs (Covid-19) pandemi sürecinin getirisi olan uzaktan eğitimin etkililiği üzerine bir çalışma. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 368-397. https://dergipark.org.tr/tr/pub/egitim/issue/54643/753149
• Bayrak, S. and Köksal, O. (2017). Ebeveynlerin okul öncesi eğitimden beklentilerinin incelenmesi (Elazığ ili örneği). The Journal of Academic Social Science, 5(45), 547-557. http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.12395.
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (Covid-19) pandemisi sırasında ilköğretim öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik imge ve algıları: bir metafor analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1-23. https://doi.org/10.29065/usakead.777652
• Ceylan, R. (2019). Ebeveynlerin okul öncesi kurumu hakkındaki görüşleri: tercih sebepleri, beklentileri ve memnuniyetleri. Electronic Journal of Social Sciences, 18(70).
• Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches (4th ed.). Sage.
• Dalton, L., Rapa, E. & Stein, A. (2020). Protecting the psychological health of children through effective communication about COVID-19. www.thelancet.com/childadolescent, https://doi.org/10.1016/S2352-4642(20)30097-3
• Deniz, M. E. (2011). Erken çocukluk döneminde gelişim. Ertem Yayıncılık.
• Dickinson, D. K., & Porche, M. V. (2011). Relation between language experiences in preschool classrooms and children’s kindergarten and fourth‐grade language and reading abilities. Child development, 82(3), 870-886.
• Doğrul, H. ve Akay, C. (2019). Comparison between Syrian and Turkish parents’ opinions and expectations about pre-school education. Sosyal Bilimler Dergisi, (36), 119-139
• Duncan, G. J., & Magnuson, K. (2013). Investing in preschool programs. Journal of Economic Perspectives, 27(2), 109-32. EACEA (2010). Türk eğitim sisteminin örgütlenmesi. European Commission.
• Erbay, E. (2008). Okul öncesi eğitim alan ve almayan ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin sosyal becerilere sahip olma düzeyi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Esaspehlivan, M. (2006). Okul öncesi eğitim kurumuna gitmiş ve gitmemiş 78 ve 68 aylık çocukların okula hazır bulunuşluklarının karşılaştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gordon, R. A., Hofer, K. G., Fujimoto, K. A., Risk, N., Kaestner, R., & Korenman, S. (2015). Identifying high-quality preschool programs: New evidence on the validity of the Early Childhood Environment Rating Scale–Revised (ECERS-R) in relation to school readiness goals. Early Education and Development, 26(8), 1086-1110.
• Günbayı, İ. (2019). Nitel araştırmada veri analizi: Tema analizi, betimsel analiz, içerik analizi ve analitik genelleme. Erişim Tarihi: 02.09.2021, http://www. nirvanasosyal.com/h-392-nitel-arastirmada-veri-analizi-tema-analizi-betimsel-analiz-icerik-analizi-veanalitik-genelleme.
• Gürkan, T. (1978). Ana sınıfı öğretmenlerinin okul öncesi eğitime ilişkin sorunları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 11, 95-114.
• Gürşimşek, I., Kefı, S., & Girgin, G. (2007). Okulöncesi eğitime babaların katılım düzeyi ile ilişkili değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 181- 191
• Hao, W. (2020). Policy Update: Remote learning in early childhood. National Association of State Boards of Education, 27(6). 26.03.2021 tarihinde https://nasbe.nyc3.digitaloceanspaces.com/2020/06/Hao_ECE-RemoteLearning-Final.pdf adresinden erişildi.
• İskender, M. E. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde uzaktan eğitim derslerine ilişkin deneyimler. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (22), 96-117. DOI: 10.29000/rumelide.885523.
• Jiao, W.Y., Wang, L.N., Liu, J., Fang, S.F., Jiao, F.Y., Pettoello Mantovani, M. & Somekh, E. (2020). Behavioral and emotional disorders in children during the COVID-19 Epidemic. The Journal of Pediatrics, 221- 264.
• Kaiser, M., & Bauer, J. M. (2017). Preschool child care and child well-being in Germany: Does the migrant experience differ? Hohenheim Discussion Papers In Business Economics and Social Sciences, 21(2017), 3-47. https://doi.org/10.1007/s11205-019-02064-5
• Kavuk, E.& Demirtaş, H. (2021). COVID-19 pandemisi sürecinde öğretmenlerin uzaktan eğitimde yaşadığı zorluklar. E-International Journal of Pedandragogy (e-ijpa), 1(1), 55-73. https://www.eijpa.com/index.php/pedandragoji/article/view/20
• Kıldan, A. O. (2012). Okul öncesi eğitimin amacına ilişkin öğretmen ve veli görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(1), 135-150.
• Konca, A. S. (2020). Velilerin okul öncesi eğitim hakkında görüşlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), 892-902.
• Kurt, G. (2015). Dünyada ve Türkiye’de okul öncesi eğitimin bugünkü durumu. N. Avcı ve M. Toran (Ed.), Okul Öncesi Eğitime Giriş, (3. Baskı), içinde (s.21- 47). Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık
• Kurum Merkezli Erken Çocukluk Eğitimi (1995) AÇEV, MEB, UNICEF, ERG iş birliğiyle düzenlenen Erken Çocukluk Eğitimi Politikaları: Yaygınlaşma, Yönetişim ve Yapılar Toplantısı Raporu. Ankara.
• Kürtüncü, M., & Kurt, A. (2020). Covid-19 pandemisi döneminde hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitim konusunda yaşadıkları sorunlar. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 7(5), 66-77. https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issue/54658/725503
• Leavy, P. (2017). Research design: Quantitative, qualitative, mixed methods, artsbased, and community-based participatory research approaches. Guilford Publications.
• Manigo, C., & Allison, R. (2017). Does pre-school education matter? Understanding the lived experiences of parents and their perceptions of preschool education. Teacher Educators' Journal, 10, 5-42.
• MEB (2011). Erken çocukluk eğitiminde temel ilkeler. http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Erken%20%C3%87ocukluk%20E%C4%9Fitiminde%20Tm
• MEB (2000). 2001 yılı başında Milli Eğitim, Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB. (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. Ankara.
• Metin, N., Arı, M. (1993). Anne-Babaların Anaokulundan Beklentileri. 9.Ya-Pa Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri. Ankara: YAPA Yayınları, Haziran.
• Metin, N., Arı, M., Güneysu, S., Dikmen, B., Atik, B., Aydın, C., & Uysal, N. (1993). Anne babaların anaokulundan beklentileri. 9. Ya-Pa Okul Öncesi Eğitimi Yaygınlaştırılması Semineri, İstanbul: Ya-Pa yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2020). Resmi istatistikler. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Oğuzkan, Ş. ve Güler, O. (1997). Okul öncesi eğitim. İstanbul: İstanbul Basımevi.
• Oktay, A. (2003). Okul öncesinde temel kavramlar, okul öncesi eğitimin amaçları ve temel ilkeleri (Özel öğretim yöntemleri). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
• Oktay, A., & Unutkan, Ö. P. (2005). Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar ilköğretime hazır oluş ve okul öncesi eğitimle ilköğretimin karşılaştırılması. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Oktay, A. (1999). Yaşamın sihirli yılları: Okul öncesi dönem. İstanbul: EPSİLON Yayınları.
• Öztürk, İ. Y. (2021). Examination of the opinions of Turkish teacher candidates on listening education course conducted through emergency distance education. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2, 43-63. http://www.tojet.net/special/2021_11.pdf
• Ramazan, M. O. (2015). A comparison of Turkish and South Korean mothers' views about preschool education and their expectations from preschools. Online Submission, 5(9), 565-578.
• Saçkes, M. (2013). Erken çocukluk eğitiminde önem verilmesi gereken gelişimsel alanlar: anne-baba ve öğretmen önceliklerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(3), 1675-1690.
• Sakai, A. (2006). Japonya ve Türkiye'de okul öncesi eğitimin tarihsel gelişimi ile Japon ve Türk annelerin okul öncesi eğitim ile ilgili görüşlerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sarı, T., Nayır, F. (2020). Pandemi dönemi eğitim: Sorunlar ve fırsatlar. Turkish Studies, 15(4), 959-975.
• Sevinç, M. (2006). Okul öncesi eğitimi alan çocukların annelerinin okuldan beklentileri. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 218-225.
• Seyfullahoğulları, A. (2012). Ailelerin anaokullarından beklentileri üzerine bir araştırma. The Journal of Marmara Social Research, 2, 1-15.
• Siraj-Blatchford, I., Muttock, S., Sylva, K., Gilden, R., & Bell, D. (2002). Researching effective pedagogy in the early years. Erişim tarihi: 10.11.2021 http://www.327matters.org/docs/rr356.pdf.
• Sollars, V. (2020). Defining quality in early childhood education: parents’ perspectives. European Early Childhood Education Research Journal, 28(3), 319-331.
• Stipek, D., & Byler, P. (2001). Academic achievement and social behaviors associated with age of entry into kindergarten. Journal of Applied Developmental Psychology, 22(2), 175-189.
• Şahin, B. K., Sak, R., & Şahin, İ. T. (2013). Parents’ views about preschool education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 89, 288-292.
• Şimşek, Z. C., & İvrendi, A. (2014). Ebeveynlerin okul öncesi eğitim kurumlarından beklentileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 29-2.
• Tarkoçin, S., Alagöz, N. & Boğa, E. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının pandemi sürecinde (COVID19) davranış değişiklikleri ve farkındalık düzeylerinin anne görüşlerine başvurularak incelenmesi. Turkish Studies, 15(6), 1017-1036. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44338
• Tokuç, H. (2007). Anne ve babaların okul öncesi eğitim hakkındaki görüş ve beklentilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Toluç, Z. (2008). İlköğretim birinci sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre okul öncesi eğitim alan ve almayan öğrencilerin gelişim becerilerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Beykent Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Topaç, N., Yaman, Y., Ogurlu, Ü., & İlgar, L. (2012, Eylül). Okul öncesi dönem çocuğu olan ailelerin okul öncesi eğitim kurumu seçerken göz önünde bulundurdukları ölçütlerin incelenmesi. In New Trends on Global Education Conference. North Cyprus (pp. 24-26).
• Tuğrul, B. ve Tokuç, H. (2007). Anne ve babaların okul öncesi eğitim hakkındaki görüş ve beklentilerinin incelenmesi. 1, Ulusal İlköğretim Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Tüfekçi Akcan, A. (2018). Erken çocukluk eğitimi ve tarihsel gelişimi. İ. Ulutaş ve S. Demiriz (Editörler), Erken çocukluk eğitimine giriş içinde (s. 1-36). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Yalman Polatlar, D. ve Bayram Tuncay, E. (2020). Pandemi sürecinde okul öncesi öğretmenlerinin mesleğe dair görüşlerinin incelenmesi [Öz]. F. Meriçli ve A. Movlyanov (Ed.), World Children Conference Proceedings Book by Iksad Publishing House, içinde (s.296-297). Türkiye: Ankara, 23-25 Ekim 2020.
• Yaman, R. P., & Saçkes, M. (2017). Anne-babalar okul öncesi eğitim kurumu yöneticilerinden ne bekliyor? Anne-baba ve yönetici beklentilerinin karşılaştırılması. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(1), 94-103.
• Yeşil, D. (2008). Okul öncesi eğitim almış ve almamış öğrencilerin okula uyumlarının karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, B. (2021). Preschool education in Turkey during the Covid-19 pandemic: A phenomenological study. Early Childhood Education Journal. doi: https://doi.org/10.1007/s10643-021-01153-w.
• Yılmaz, E. & Güner, B., Mutlu, H. & Arın Yılmaz, D. (2020). Farklı öğrenim kademelerindeki öğrencilere verilen uzaktan eğitim hizmetinin veli görüşlerine göre değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, Salgın Sürecinde Türkiye'de ve Dünyada Eğitim, 477-503. DOI: 10.37669/milliegitim.777353