Grigoriy İvanoviç Çoros-Gurkin (Hayatı, Eserleri ve Altay Türklerinin Bağımsızlığı İçin Mücadelesi)

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 90 - 98, 22.06.2018

Ali Toraman

Öz

Altay Türklerinin hatta
tüm Sibirya Türklerinin ilk ressamı olan Çoros-Gurkin, 1870 tarihinde Altay’da
doğdu. Eğitim hayatına buradaki misyoner okulunda başlayan Çoros-Gurkin, mezun
olduktan sonra Altay’da öğretmenlik yapmaya başlamıştır.  A.V. Anohin’le tanıştıktan sonra Petersburg’a
giderek sanat eğitimi almış ve profesyonel anlamda resimler çizmeye
başlamıştır. Bütün resimlerinde Altay’ı konu alan ressam, Altay’ın
güzelliklerini, dağlarını, nehirlerini, doğasını bütün yönüyle resimlerine
aktarmakla kalmamış, Altay Türklerinin yaşamını, dinini, folklorunu,
adetlerini, geleneklerini, tarihini, arkeolojisini de her yönüyle konu alan
tablolar resmetmiştir. Sanat çalışmalarının dışında siyasetle de uğraşmış,
Altay Türklerini hatta Sibirya’daki bütün Türkleri tek bir devlet çatısı altında
birleştirmeyi amaçlayarak bağımsızlıklarını kazanmaları yolunda da çalışmalar
yapmış ve mücadeleler vermiştir. Ancak bu çalışmalarından dolayı Sovyetler
tarafından idam edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Altay, Çoros-Gurkin, Kültür, Sanat, Bağımsızlık

Grigoriy Ivanovich Choros-Gurkin (His Life, Works and His Struggle for Independence of Altai Turks)

Öz

Choros-Gurkin, the first painter of
Altay Turks and even all Siberian Turks, was born in Altay on 1870. Choros-Gurkin,
who started his education life at missionary school in Altay, started to teach
at Altay after his graduation. After the met with A.V. Anohin, he went to
Petersburg to study art and began to paint professionally. The painter took
Altay in all his works, Altay's beauties, mountains, rivers, nature, all the
way reflected in his paintings. Gurkin drew pictures every aspect of the life,
religion, folklore, customs, traditions, history and archeology of the Altay
Turks. Apart from his painter activities he also worked politically and worked
on the struggle for independence of the Altay Turks and even all the Turks of
Siberia and aimed to collect them under a single state. However, he was
executed by the Soviets because of his work.

Anahtar Kelimeler

Altai, Choros-Gurkin, Culture, Art, Independence

Kaynakça

• BEDEREVA, İ. A., Evolutsiya Folklorno-Mifologiçeskoy Sistemı v Russkoy Literature Gornogo Altaya, Gorno-Altaysk 2011, s. 13-26.
• ÇAŞİNA, Ludmila Georgiyevna, Russkaya Literatura Gornogo Altaya: Evolutsiya. Tendentsii. Puti İntegratsii., Tomsk 2004.
• DİLEK, İbrahim, “Altay Curokçı (Ressam) Grigory İvanoviç Çoros Gurkin ve Han-Altay Tablosu”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 4, Güz 1997, s. 179-186.
• ERKİNOVA, R. M., “Şamanskiy Mir v Risunkah G.İ. Çoros-Gurkina”, Vestnik Tomskogo Universiteta, Sayı 316, 2008, s. 67-70.
• ERKİNOVA, R. M., MATOÇKİN, Ye. P., “Arheologiçeskiye i Etnografiçeskiye Zarisovki G.İ. Çoros-Gurkina v Fondah Natsionalnogo Muzeya Respubliki Altaya”, Arheologiya, Etnografiya i Antropoligiya Yevrazii, 3 (35), 2008.
• GONÇARİK, N.P., “140 Let so Dnya Rojdeniya Hudojnika G.İ. Çoros-Gurkina (1870-1937)”, Altay Kray 2010: Kalendar Znamenatelnıh i Pamyatnıh Dat, Novosibirsk 2010, s.7-12.
• KİNDİKOVA, N. M., Literaturı Sibiri: Opıt İssledovaniya, Gorno-Altaysk 2014.
• MATOÇKİN, Ye. P., “Gorno-Altayskaya Hudojestvennaya Şkola”, Hudojestvennaya Kultura Sibiri: Osobennosti Osvoyeniya i Razvitiya, Novosibirsk 1988, s. 101-113.
• PRİBITKOV, G. İ., “Çoros-Gurkin Grigoriy İvanoviç”, Biysk: Entsiklopediya, Biysk 2009, s. 338-339.
• SNİTKO, L. İ., Pervıye Hudojniki Altaya, Leningrad 1983.
• TUDENEVA, Yu. V., Zdes Vse Eşe o Nem Napominayet…, Gorno-Altaysk 2005.