Adölesanlarda Sosyal Medya Kullanımı, Siber Zorbalık, Yalnızlık İlişkisi ve Hemşirelik

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 34 - 44, 26.08.2022

Seher Arı Ünal , Sibel Küçük

https://doi.org/10.51536/tusbad.988020

Cited By: 4

Öz

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin çeşitliliği 2000’li yıllarda giderek artmıştır. Bu yeni teknolojiler adölesanların akranlarıyla olan iletişimlerinde vazgeçilmez bir parça haline gelmiştir. Sosyal medya¸ kişiler arası ilişkiler kurmaya ve sosyalleşmeye izin vermekte, çoklu kullanıma açık olmakta, etkileşim yapılabilmekte, fikir tartışmalarına olanak vermekte, farklı insanlara kolay ulaşılabilme imkanı sağlamaktadır. Dolaysıyla adölesanlar için sosyal medyanın cazibesi gün geçtikçe artmaktadır. İnternet erişiminin kolaylaşması ve akıllı telefon gibi araçlarla internete her an ulaşılabilmesi; sosyal medya kullanımının artırmaktadır ve bu durum adölesanlar için internet teknolojisi ve sosyal medya kullanımını gündelik yaşamın önemli bir parçasını haline getirmektedir. Yaygın ve bilinçsiz sosyal medya kullanımı beraberinde sosyal medya bağımlılığı, siber zorbalık, yalnızlık gibi riskleri de getirmektedir. Adölesanların sosyal medya kullanımlarının oldukça yüksek olduğu, sosyal medya kullanımı ile depresyon, yalnızlık gibi psikolojik problemler arasında pozitif ilişki olduğu bilinmektedir. Sosyal ağlarda kişisel bilgi ve profillerin açık olarak paylaşılabilmesi, bu paylaşımlarla etkileşim yapılabilmesinin adölesanların siber zorbalık ve mağduriyet oranlarını arttırdığı ve yalnızlık ile sonuçlanabildiği belirtilmektedir.
Okul sağlığı hemşirelerinin okuldaki diğer çalışanlarla birlikte adölesanların sosyal medyanın kullanımı, siber zorbalık/mağduriyet ve yalnızlık durumlarına yönelik eğitimlerin planlanması ve uygulanmasında aktif görev ve sorumlulukları vardır. Bu derleme yazısında adölesanlarda sosyal medya kullanımı, siber zorbalık, yalnızlık ilişkisi ele alınmış, hemşirelerin konuya ilişkin yaklaşımlarına yönelik öneriler ortaya konmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Adölesan, hemşirelik, siber zorbalık, sosyal medya, yalnızlık

Social Media Use, Cyber Bullying, Loneliness Relationship And Nursing In Adolescents

Öz

The diversity of information and communication technologies has gradually increased in the 2000s, and with these developments, it has become an indispensable part of adolescents' communication with their peers. The fact that it allows establishing interpersonal relationships and socialization, being open to multiple uses, enabling interaction, enabling discussion, and reaching different people increases the attractiveness of social media, especially for adolescents. The facilitation of internet access, the ability to access the internet at any time with tools such as smart phones, and the parallel increase in social media use make the use of internet technology and social media an important part of daily life for adolescents. Widespread and unconscious use of social media brings risks such as social media addiction, cyberbullying and loneliness. Adolescents have higher addiction rates than adults, and there is a positive relationship between adolescents' internet addiction and psychological problems such as depression and loneliness. It is stated that sharing personal information and profiles openly in social networks and interacting with these shares increase the rates of cyberbullying and victimization of adolescents and may result in loneliness.
It is reported that school health nurses, together with other employees at school, have active duties and responsibilities in the planning and implementation of trainings on the use of social media, cyberbullying/victimization and loneliness of adolescents. In this article, the relationship between social media use, cyberbullying and loneliness in adolescents was discussed, and suggestions were tried to be put forward for nurses' approaches to the subject.

Anahtar Kelimeler

Adolescent, Cyberbullying, Loneliness, Nursing, Social media

Kaynakça

• 1.İnce P. Lise Öğrencilerinin sanal davranışları ile psikolojik durumları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya, 2014
• 1.İnce P. Lise Öğrencilerinin sanal davranışları ile psikolojik durumları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya, 2014
• 2.Erdur-Baker Ö, Kavşut F. Cyberbullying: a newface of peerbullying. J EducRes. 2007;27:31-42.
• 2.Erdur-Baker Ö, Kavşut F. Cyberbullying: a newface of peerbullying. J EducRes. 2007;27:31-42.
• 3.İli K. Sosyal medya ortam ve araçlarının öğrenci davranışlarına etkisi (Gazi çiftliği Anadolu lisesi örneği), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2013.
• 3.İli K. Sosyal medya ortam ve araçlarının öğrenci davranışlarına etkisi (Gazi çiftliği Anadolu lisesi örneği), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2013.
• 4.Tutgun Ünal A. Sosyal medya bağımlılığı: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Yayınlanmış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2015.
• 4.Tutgun Ünal A. Sosyal medya bağımlılığı: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Yayınlanmış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2015.
• 5.Uludaşdemir D, Küçük S. 12-17 yaş arası adölesanların siber zorbalık deneyimleri ve ebeveynlerin siber zorbalık konusundaki farkındalık durumlarının incelenmesi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik bölümü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2017
• 5.Uludaşdemir D, Küçük S. 12-17 yaş arası adölesanların siber zorbalık deneyimleri ve ebeveynlerin siber zorbalık konusundaki farkındalık durumlarının incelenmesi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik bölümü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2017
• 6.Ho SS, Lwin M, Lee E. Till Logout do us part? Comparison of factors predicting excessive social network sites use and addiction between singaporean adolescents and adults. Computers in Human Behavior. 2017; (75): 632-642.
• 6.Ho SS, Lwin M, Lee E. Till Logout do us part? Comparison of factors predicting excessive social network sites use and addiction between singaporean adolescents and adults. Computers in Human Behavior. 2017; (75): 632-642.
• 7.Carroll JA, Kirkpatrick RL. Impact of socialmedia on adolescent behavior all health. Oakland, CA: California Adolescent Health Collaborative. 2011;1-6.
• 7.Carroll JA, Kirkpatrick RL. Impact of socialmedia on adolescent behavior all health. Oakland, CA: California Adolescent Health Collaborative. 2011;1-6.
• 8.Çelen FK, Çelik A, Seferoğlu SS. Çocukların internet kullanımları ve onları bekleyen çevrim-içi riskler. Akademik Bilişim. 2011; 2-4.
• 8.Çelen FK, Çelik A, Seferoğlu SS. Çocukların internet kullanımları ve onları bekleyen çevrim-içi riskler. Akademik Bilişim. 2011; 2-4.
• 9.Duy B. Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın yalnızlık ve fonksiyonel olmayan tutumlar üzerine etkisi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara, 2003.
• 9.Duy B. Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın yalnızlık ve fonksiyonel olmayan tutumlar üzerine etkisi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara, 2003.
• 10.Şafak B, Kahraman S. Sosyal medya kullanımının yalnızlık ve narsistik kişilik özelliği belirtileri ile ilgili ilişkinin incelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD). 2019;6(2):54-69
• 10.Şafak B, Kahraman S. Sosyal medya kullanımının yalnızlık ve narsistik kişilik özelliği belirtileri ile ilgili ilişkinin incelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD). 2019;6(2):54-69
• 11.Vural ZBA, Bat M. Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yasar University. 2010; 20(5): 3348-3382.
• 11.Vural ZBA, Bat M. Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yasar University. 2010; 20(5): 3348-3382.
• 12.Deperlioğlu Ö,Köse U. Web 2.0 Teknolojilerinin eğitim üzerindeki etkileri ve örnek bir öğrenme yaşantısı, Akademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 10 - 12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi
• 12.Deperlioğlu Ö,Köse U. Web 2.0 Teknolojilerinin eğitim üzerindeki etkileri ve örnek bir öğrenme yaşantısı, Akademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 10 - 12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi
• 13.Danah B, Ellision NB. Social network sites: definition, history, and scholarship.J Com-Med Comminication Banner, 2007;13: 210-230.
• 13.Danah B, Ellision NB. Social network sites: definition, history, and scholarship.J Com-Med Comminication Banner, 2007;13: 210-230.
• 14.Gülbahar Y, Kalelioğlu F, Madran O. sosyal ağların eğitim amaçlı kullanımı. URL: http://orcun.madran.net/yayinlar/sosyal_aglarin_egitim_amacli_kullanimi.pdf. Erişim Tarihi:07.02.2021
• 14.Gülbahar Y, Kalelioğlu F, Madran O. sosyal ağların eğitim amaçlı kullanımı. URL: http://orcun.madran.net/yayinlar/sosyal_aglarin_egitim_amacli_kullanimi.pdf. Erişim Tarihi:07.02.2021
• 15.Akbulut Y. Çocuk ve ergenlerde bilgisayar ve internet kullanımının gelişimsel sonuçları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2013; 3(2):53-68.
• 15.Akbulut Y. Çocuk ve ergenlerde bilgisayar ve internet kullanımının gelişimsel sonuçları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2013; 3(2):53-68.
• 16.Yaman E, Eroğlu A. ergenlerin siber zorbalık ve siber mağduriyete ilişkin algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2012; 11(3):819 -833.
• 16.Yaman E, Eroğlu A. ergenlerin siber zorbalık ve siber mağduriyete ilişkin algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2012; 11(3):819 -833.
• 17.Dinç M. İnternet bağımlılığı. 1. Baskı. İstanbul: Ferfir Yayınları; 2010. s. 9
• 17.Dinç M. İnternet bağımlılığı. 1. Baskı. İstanbul: Ferfir Yayınları; 2010. s. 9
• 18.Doğan H, Işıklar A, Eroğlu SE. Ergenlerin problemli internet kullanımının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2008;18: 106-124
• 18.Doğan H, Işıklar A, Eroğlu SE. Ergenlerin problemli internet kullanımının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2008;18: 106-124
• 19.Norton EA. Positive and negatives outcomes of social media in adolescents. counselor education capstones.a capstone project submitted in partial fulfillment of the requirements for the master of science degree in counselor education, Winona State University, Winona, 2018
• 19.Norton EA. Positive and negatives outcomes of social media in adolescents. counselor education capstones.a capstone project submitted in partial fulfillment of the requirements for the master of science degree in counselor education, Winona State University, Winona, 2018
• 20.We Are Social 2020 Raporu. https://wearesocial.com/digital-2020. Erişim Tarihi:23.03.2021
• 20.We Are Social 2020 Raporu. https://wearesocial.com/digital-2020. Erişim Tarihi:23.03.2021
• 21.TÜİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması ,2018
• 21.TÜİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması ,2018
• 22.TÜİK,Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2013
• 22.TÜİK,Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2013
• 23.TÜİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2019
• 23.TÜİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2019
• 24.Koca E, Tunca M. İnternet ve sosyal medya bağımlılığının öğrenciler üzerindeki etkilerine dair bir araştırma. Alanya Akademik Bakış Dergisi. 2020;4(1) :77-103.
• 24.Koca E, Tunca M. İnternet ve sosyal medya bağımlılığının öğrenciler üzerindeki etkilerine dair bir araştırma. Alanya Akademik Bakış Dergisi. 2020;4(1) :77-103.
• 25.Judd T. Making sense of multitasking: the role of Facebook. Computers &Education. 2014;70: 194-202.
• 25.Judd T. Making sense of multitasking: the role of Facebook. Computers &Education. 2014;70: 194-202.
• 26.Kırık AM, Çetinkaya A, Şahin ÖE.A research on social and political use of social media in Turkey. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS). 2014;2(4): 49-60.
• 26.Kırık AM, Çetinkaya A, Şahin ÖE.A research on social and political use of social media in Turkey. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS). 2014;2(4): 49-60.
• 27.Bargh JA, McKenna KYA. The Internet and Social Life. Annual Review of Psychology. 2004; 55:1-23.
• 27.Bargh JA, McKenna KYA. The Internet and Social Life. Annual Review of Psychology. 2004; 55:1-23.
• 28.Brey P. Evaluating the social and cultural implications of the Internet. SIGCAS Computers and Society. 2006; 36(3): 41-48.
• 28.Brey P. Evaluating the social and cultural implications of the Internet. SIGCAS Computers and Society. 2006; 36(3): 41-48.
• 29.Beale AV, Hall KR. Cyberbullying: What school administrators (and parents) can do. The Clearing House. 2007;81 (1): 8-12.
• 29.Beale AV, Hall KR. Cyberbullying: What school administrators (and parents) can do. The Clearing House. 2007;81 (1): 8-12.
• 30.Patchin JW, Hinduja S. Bullies move beyond the schoolyard: Apreliminary look at cyberbullying. Youth Violence and Juvenile Justice. 2006;4:148-169.
• 30.Patchin JW, Hinduja S. Bullies move beyond the schoolyard: Apreliminary look at cyberbullying. Youth Violence and Juvenile Justice. 2006;4:148-169.
• 31.Yiğit M , Seferoğlu S. Siber zorbalıkla ilişkili faktörler ve olası çözüm önerileri üzerine bir inceleme. Online Journal of Technology Addiction &Cyberbullying. 2017; 4(2): 13-49.
• 31.Yiğit M , Seferoğlu S. Siber zorbalıkla ilişkili faktörler ve olası çözüm önerileri üzerine bir inceleme. Online Journal of Technology Addiction &Cyberbullying. 2017; 4(2): 13-49.
• 32.Kaban G.Ergenlerde siber zorbalığın insani değerler açısından incelenmesi (Kocaeli örneklemi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi 2019
• 32.Kaban G.Ergenlerde siber zorbalığın insani değerler açısından incelenmesi (Kocaeli örneklemi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi 2019
• 33.Altunay E, Yalçınkaya M. Öğretmen adaylarının bilgi toplumunda değerlere ilişkin görüşlerin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2011; 17 (1): 5-28.
• 33.Altunay E, Yalçınkaya M. Öğretmen adaylarının bilgi toplumunda değerlere ilişkin görüşlerin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2011; 17 (1): 5-28.
• 34.Uluçay DM, Melek G. Türkiye'deki okullarda siber zorbalık: Bir literatür değerlendirmesi. AJIT-e:Online Academic Journal of Information Technology. 2017;8(30):90-106.
• 34.Uluçay DM, Melek G. Türkiye'deki okullarda siber zorbalık: Bir literatür değerlendirmesi. AJIT-e:Online Academic Journal of Information Technology. 2017;8(30):90-106.
• 35. Siber Zorba Olma#farkınavar . Türkiye Bilişim Vakfı. http://tbv.org.tr/siber-zorba-olma-farkinavar Erişim Tarihi: 23.03.2021
• 35. Siber Zorba Olma#farkınavar . Türkiye Bilişim Vakfı. http://tbv.org.tr/siber-zorba-olma-farkinavar Erişim Tarihi: 23.03.2021
• 36.Wong-Lo M, Bullock LM, Gable RA. Cyber bullying: practices to face digital aggression.emotional, and behaviors difficulties. Emotional and behavioral difficulties.2011;16(3):317-325.
• 36.Wong-Lo M, Bullock LM, Gable RA. Cyber bullying: practices to face digital aggression.emotional, and behaviors difficulties. Emotional and behavioral difficulties.2011;16(3):317-325.
• 37.Morales M. Cyberbullying: Journal of Consumer Health on the Internet. 2011;15(4):406-419.Doi: 10.1080/15398285.2011.623593
• 37.Morales M. Cyberbullying: Journal of Consumer Health on the Internet. 2011;15(4):406-419.Doi: 10.1080/15398285.2011.623593
• 38.Price M , Dalgleish J.Cyberbullying: Experiences, impacts and coping strategies as described by Australian young people. Youth Studies Australia. 2010; 29(2):51-59.
• 38.Price M , Dalgleish J.Cyberbullying: Experiences, impacts and coping strategies as described by Australian young people. Youth Studies Australia. 2010; 29(2):51-59.
• 39.Hinduja S, Patchin JW. Emotional and psychological consequences.Cyberbullying Summary, 2009. http://cyberbulling.org/cyberbulling_emotional_consequences.pdf
• 39.Hinduja S, Patchin JW. Emotional and psychological consequences.Cyberbullying Summary, 2009. http://cyberbulling.org/cyberbulling_emotional_consequences.pdf
• 40.Yalçın G. Sosyal medyanın yoğun kullanımın ileri ergenlikte yalnızlık ve depresyona etkisi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2015
• 40.Yalçın G. Sosyal medyanın yoğun kullanımın ileri ergenlikte yalnızlık ve depresyona etkisi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2015
• 41.Can S. Adölesanlarda sosyal medya kullanımının depresyon ve yalnızlığa etkisi. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Malatya, 2020.
• 41.Can S. Adölesanlarda sosyal medya kullanımının depresyon ve yalnızlığa etkisi. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Malatya, 2020.
• 42.Yücel N. Ergenlerin akran ilişkileri ve yalnızlık düzeylerinde evdeinternet kullanımının etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2009
• 42.Yücel N. Ergenlerin akran ilişkileri ve yalnızlık düzeylerinde evdeinternet kullanımının etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2009
• 43.Slonje R, Smith PK. Cyberbullying: Another main type of bullying? Scandinavian Journal of Psychology. 2008;49:147-154.
• 43.Slonje R, Smith PK. Cyberbullying: Another main type of bullying? Scandinavian Journal of Psychology. 2008;49:147-154.
• 44.Çağır G, Gürgan U. Lise ve üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımı düzeyleri ile algılanan iyilik halleri ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişki. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2010;13(24):70–85.
• 44.Çağır G, Gürgan U. Lise ve üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımı düzeyleri ile algılanan iyilik halleri ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişki. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2010;13(24):70–85.
• 45.Çakır Ö, Oğuz E. Lise Öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ile akıllı telefon bağımlılığı arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017;13(1):418-429.
• 45.Çakır Ö, Oğuz E. Lise Öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ile akıllı telefon bağımlılığı arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017;13(1):418-429.
• 46.Türkel Z, Dilmaç B. Ergenlerde sosyal medya kullanımı, yalnızlık ve yaşam doyumu arasındaki yordayıcı ilişkiler. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019;1(1):57-70.
• 46.Türkel Z, Dilmaç B. Ergenlerde sosyal medya kullanımı, yalnızlık ve yaşam doyumu arasındaki yordayıcı ilişkiler. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019;1(1):57-70.
• 47.Alican C, Saban A. Ortaokul ve lisede öğrenim gören öğrencilerin sosyal medya kullanımına ilişkin tutumları: Ürgüp örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2013;35(2):1-14.
• 47.Alican C, Saban A. Ortaokul ve lisede öğrenim gören öğrencilerin sosyal medya kullanımına ilişkin tutumları: Ürgüp örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2013;35(2):1-14.
• 48.Varcarolis EM. Foundations of Psychiatric Mental Health Nursing, 3rd ed. Philadelphia, W.B.Saunders Company. 1998: 559-63.
• 48.Varcarolis EM. Foundations of Psychiatric Mental Health Nursing, 3rd ed. Philadelphia, W.B.Saunders Company. 1998: 559-63.
• 49.Avşar F, Alkaya S. Akran zorbalığının önlenmesinde okul sağlığı hemşiresinin Rolü. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2018;5(1):78-84.
• 49.Avşar F, Alkaya S. Akran zorbalığının önlenmesinde okul sağlığı hemşiresinin Rolü. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2018;5(1):78-84.
• 50.Uysal G, Balcı S, Erdemir F. İnternet bağımlılığı ve pediatri hemşiresinin danışmanlık rolü, Türkiye Klinikleri Pediatri Hemşiresinin Rolleri Özel Sayı, 2018;4(1):43-51.
• 50.Uysal G, Balcı S, Erdemir F. İnternet bağımlılığı ve pediatri hemşiresinin danışmanlık rolü, Türkiye Klinikleri Pediatri Hemşiresinin Rolleri Özel Sayı, 2018;4(1):43-51.