GOVERNING SYRIA IN THE CLASSICAL OTTOMAN PERIOD

Year 2025, Issue: 44, 11 - 23, 26.05.2025

Mehmet Doğan

Abstract

In recent times, Syria has become a land plagued by civil war, conflicts, and terrorist groups. However, for approximately 400 years, it was governed by the Ottomans. Syria was incorporated into Ottoman territory in 1516 after Sultan Selim I defeated the Mamluks in the Battle of Marj Dabiq. Following the conquest, Syria was established as a beylerbeylik known as Arab/Damascus. The classical period of the Ottoman Empire (16th century) was a crucial era in which the administrative foundations of Syria were laid and shaped. During this period, Syria was integrated into the Ottoman administration, which was based on a centralized and provincial system. The region was influenced by Ottoman rule in administrative, economic, social, cultural, and religious aspects. In this study, we aim to assess the Ottoman administration in Syria during the classical period by examining archival documents and published works related to the region.

Keywords

The Ottoman Empire , Syria , Timar system , Administrative structure

Osmanlı Klasik Döneminde Suriye'yi Yönetmek

Abstract

Son dönemlerde iç savaşın, çatışmaların ve terör gruplarının cirit attığı bir yer haline gelen Suriye toprakları, yaklaşık 400 yıl Osmanlılar tarafından yönetilmiştir. Suriye, 1516 yılında I. Selim'in Mercidabık Savaşı’nda Memlukleri yenmesiyle Osmanlı topraklarına katıldı. Fetih sonrası Suriye, Arap/Şam olarak adlandırılan bir beylerbeylik haline getirildi. Osmanlı Devleti’nin klasik devri (16. yüzyıl), Suriye'nin idari yapısının temellerinin atıldığı ve şekillendiği bir dönem oldu. Bu dönemde Suriye, Osmanlı yönetiminin merkeziyetçi ve eyalet sistemine dayalı idari yapısı içinde yerini aldı. Bu dönemde Suriye; idari, ekonomik, sosyal, kültürel ve dini açıdan Osmanlı yönetiminin etkisi altında şekillendi. Bu çalışmamızda, Osmanlı klasik döneminde Suriye ile ilgili yayımlanmış arşiv belgeleri ve çalışmalardan yola çıkarak bölgedeki Osmanlı idaresi hakkında bir değerlendirme yapmaya çalışacağız.

Keywords

Osmanlı Devleti , Suriye , Timar Sistemi , İdari yapı

Thanks

İyi çalışmalar dilerim.

References

• Akyılmaz, G. (1999). Osmanlı Devleti’nde reaya kavramı ve devlet-reaya ilişkileri. Osmanlı, 4, Yeni Türkiye Yayınları.
• Albayrak, M., Ünal, U., & Türkei (Ed.). (2013). Osmanlı belgelerinde Suriye: = Sūriyā fī ’l-waṯāʼiq al-ʿUṯmānīya = سوريا في الوثائق العثمانية. T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı.
• Baḫīt, M. ʿAdnān al-. (2017). On altıncı yüzyılda Osmanlı idaresinde Şam vilayeti (M. A. Erdoğru, Çev.; 1. baskı). ER Yayınları.
• Başar, F. (1997). Osmanlı eyâlet tevcihâtı (1717-1730). Türk Tarih Kurumu.
• Berkî, Ş. (1967). Toprak hukuku. A.Ü. Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Çakar, E. (2003). XVI. yüzyılda Şam beylerbeyiliğinin idarî taksimatı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 351-374.
• Çakar, E. (2012). Doğu Akdeniz sahilinde bir Osmanlı sancağı: Trablus (1516 - 1579). Türk Tarih Kurumu.
• Dinler, V. (2023). Osmanlı Devleti’nin klasik dönem idari yapısı ve işleyişi. Telakki Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 11-44.
• Douwes, D. (2000). The Ottomans in Syria: A history of justice and oppression. I.B. Tauris.
• Emecen, F. M. (2010). Yavuz Sultan Selim: Zamanın İskenderi şarkın fatihi. Yitik Hazine Yayınları.
• Emecen, F. M. (with Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu). (2024). Kanuni Sultan Süleyman ve zamanı (Gözden geçirilmiş 2. baskı). Türk Tarih Kurumu.
• Hathaway, J., Babir, K. K., & Caglali-Guven, G. (2018). Osmanlı hâkimiyetinde Arap toprakları, 1516-1800 (2. basım). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Itzkowitz, N. (1989). Osmanlı imparatorluğu ve İslami gelenek, (İsmet Özel Çev.), Çıdam yayınları.
• İnalcık, H. (1965). Osmanlı timar rejimi ve sipahi ordusu. Türk Kültürü, 3(34), 758-765.
• İnalcık, H. (1980). Military and fiscal transformation in the Ottoman Empire, 1600-1700. Archivum Ottomanicum, 6, 283-337.
• İnalcık, H. (1995). Eyalet. TDV İslam Ansiklopedisi, 11, 548.
• İnalcık, H. (1996). Köy, köylü ve imparatorluk. Osmanlı İmparatorluğu, toplum ve ekonomi, 2. Baskı, 1-14. Eren Yayıncılık.
• İnalcık, H. (2000). Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomik ve sosyal tarihi (H. Berktay, Çev.). Eren Yayıncılık.
• İnalcık, H. (2003). Osmanlı İmparatorluğu Klâsik Çağ (1300-1600) (R. Sezer, Çev.). Yapı Kredi Yayınları. İpşirli, M. (1992). Beylerbeyi. TDV İslam Ansiklopedisi, 6, 69.
• Kılıç, O. (2021). Osmanlı taşrasının idari taksimatı ve yöneticileri: Kuruluştan 19. yüzyıla. İdeal Kültür Yayıncılık.
• Koltuk, M. T. (Ed.). (2018). Osmanlı belgelerinde Halep. Türk Dünyası Belediyeler Birligi.
• Kunt, M. (1978). Sancaktan eyalete: 1550-1650 arasında Osmanlı ümerası ve il idaresi. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Masters, B., Goffman, D., , & Eldem, E. (2003). Doğu ile batı arasında Osmanlı kenti: Halep, İzmir ve İstanbul. Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.
• Masters, B. (1997). Halep. İçinde Halep Osmanlılar Dönemi (C. 15, ss. 244-247). Türkiye Diyanet Vakfı. https://islamansiklopedisi.org.tr/halep#2-osmanlilar-donemi
• Ortaylı, İ. (1979). Türkiye idare tarihi. TODAİE Yayınları.
• Özkılınç, A. (Ed.). (2011). 401 numaralı Şam livâsı mufassal tahrîr defteri (942/1535). T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı.
• Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı tarih deyimleri ve terimleri sözlüğü, Cilt I. MEB Yayınları.
• Rafeq, A. (1966). The Province of Damascus 1723-1783 (first edition). Khayats.
• Salık, N. (2014). Syrian foreign policy: From independence to the Baathist coup, 1946-1963. Orion Kitabevi.
• Taş, K. Z. (2000). Suriye’nin (Şam) Osmanlı hakimiyetindeki idari yapısı. Tarih İncelemeleri Dergisi, 15(1), 75-85.
• Tansel, S. (2020). Yavuz Sultan Selim (2. baskı). Türk Tarih Kurumu.
• Tekin, K.H. (2013). Osmanlı hâkimiyeti döneminde Halep şehrindeki ticari yapılanma, Journal of Academic Social Science Studies. 6 (8), 681-698.
• Ünal, M. A. (2022). Mukataa Defterlerine Göre XVII. Yüzyıl Başlarında Halep’in İktisadî Vaziyeti. Mukataa Defterlerine Göre XVII. Yüzyıl Başlarında Halep’in İktisadî Vaziyeti (C. 5, ss. 431-454). Türk Tarih Kurumu. https://ttk.gov.tr/xviii-turk-tarih-kongresi-cilt-v/