Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Becerisine Yönelik Görüşleri

Year 2022, Volume 5, Issue 2, 69 - 89, 29.08.2022

Fatih ÇAKMAK

https://doi.org/10.47477/ubed.1127830

Abstract

Araştırmanın temel amacı Din Kültürü ve Ahlak bilgisi dersi öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerileri kazandırmaya yönelik görüşlerini tespit ederek değerlendirmektir. Bu amaca uygun olarak çalışma nitel desenli bir araştırmadır. Bu araştırmada görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları 80 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi öğretmenidir. Görüşme formunda öğretmenlere, eleştirel düşünmenin ne olduğu, eleştirel düşünmenin faydaları, eleştirel düşünme becerisi kazandırmada kullandıkları yöntem ve teknikler, eleştirel düşünme becerisi kazandırmanın neden önemli olduğu ve eleştirel düşünme becerisi kazandırılamadığında ne gibi sorunların ortaya çıkacağı sorulmuştur. Verilen çözümlenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Birinci soruda farklı açılardan bakabilme, sorgulama, akıl yürütme, bilinç kazanma, bütüncül düşünme, çözümleme, objektif karar verme olarak eleştirel düşünme kategorileri belirlenmiştir. İkinci soruda; üst düzey düşünme, doğru / sağlam bilgi üretme, zihniyet geliştirme, problem çözme, bağnaz tutumlarla mücadele, objektif tutum geliştirme kaynağı olarak eleştirel düşünmenin faydaları kategorileri belirlenmiştir. Araştırmanın veri toplama aracındaki tüm sorulara verilen cevaplar bu şekilde kategorize edilmiş, bulgular yorumlanmış, araştırmanın sonuç bölümünde öneriler sunulmuştur.

Keywords

Din eğitimi, Düşünme, Eleştirel düşünme, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde eleştirel düşünme becerisi

References

• Akdoğan, A. (2008). Dini hayatı anlama ve yorumlama. DEM Yayınları.
• Akınoğlu, O. (2001). Eleştirel düşünme becerilerini temel alan fen bilgisi öğretiminin öğrenme ürünlerine etkisi (Yayın No. 100430). [Doktora Tezi Hacettepe Üniversitesi]. file:///C:/Users/Fatih/Downloads/100430%20(1).pdf.
• Altun Doğan, Z. ve Vural Ekinci, D. (2017). Okul öncesi dönemde düşünme becerileri: öğretmen görüşleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 214-224.
• Arısoy, B. (2017). Konu temelli eleştirel düşünme öğretiminin matematik dersinde öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri, eleştirel düşünme erdemleri ve matematik dersine ilişkin tutumlarına etkisi (Yayın No. 489080). [Doktora Tezi Çukurova Üniversitesi]. file:///C:/Users/Fatih/Downloads/489080%20(1).pdf.
• Aydın, M. Ş. (2008). Özgürleştirici din eğitimi. Diyanet Aylık Dergi. Erişim adresi: https://dergi.diyanet.gov.tr/makaledetay.php?ID=6507. Erişim tarihi: 03.06.2022.
• Cevizci, A. (2015). Felsefeye giriş. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Cingöz, O. (2019). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğitimine ilişkin görüşleri (Yayın No. 587215). [Doktora Tezi Erciyes Üniversitesi].
• Crawford, A. & Saul, W. & Mathews, Samuel R. vd., (2009). Teaching and learning strategies for the thinking classroom (Çev. Pelin Atasoy, Esin Uzun Oğuz ve Sami Gülgöz). Biltur Basım Yayın.
• Coşkun, M. K. Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17/1 (2013), 143-162.
• Creswell, James W. (2017). Araştırma deseni: Nicel, nitel ve karma yöntem yaklaşımı (Çev. S. B. Demir). Eğiten Kitap Yayınları, 3. Baskı.
• Cüceloğlu, D. (1996). İyi düşün doğru karar ver. Sistem Yayıncılık.
• Çetin, M. (2013). İlkokul ve ortaokul din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin eleştirel düşünme becerisi açısından değerlendirilmesi (Yayın No. 345503). [Yüksek Lisans Tezi Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi].
• Demirel, Ö. (2015). Eğitimde program geliştirme. Pegem Akademi, 23. Baskı.
• Ev, Âşık, H. (2012). Eleştirel düşünme ve din kültürü ve ahlak bilgisi dersleri. Tibyan Yayıncılık.
• Ev, Âşık, H. (2013). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenleri için eleştirel düşünmenin önemi. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8/12, 71-93. DOI: 10.7827/TurkishStudies.5769.
• Ev, Âşık, H. (2014). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen adayları ve eleştirel düşünme (celal bayar üniversitesi ilahiyat fakültesi birinci sınıf öğrencileri örneği). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7/32, 425-456.
• Facione, P. A. (1998). Critical thinking: What it is and What it counts. Academic Press.
• Gündoğdu, H. (2009). Eleştirel düşünme ve eleştirel düşünme öğretimine dair bazı yanılgılar. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7/1, 57-74.
• Gündoğdu, H. (2006). Kai Nielsen ve bir sosyal eleştiri olarak felsefe. Felsefe Dünyası, 43/1, 56-68.
• Karagöz, N. (2011). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde öğrencilerin eleştirel düşünebilmelerine katkı sağlayacak yöntemler ve uygulanışları. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11/1, 155-189.
• Palavan, Ö., Gemalmaz, N. ve Kurtoğlu, D. (2015). Sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerisine ve eleştirel düşünme becerisinin geliştirilmesine yönelik görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12/30, 26-49.
• Seferoğlu, S. ve Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education) 30 193-200.
• Selçuk, M. (1998). Din öğretimi özgürleştiren bir süreç olabilir mi? İslamiyat, 1/1, 71-87.
• Semerci, Ç. (2003). “Eleştirel Düşünme Becerilerinin Geliştirilmesi”. Eğitim ve Bilim, 28/127, 64-70.
• Şahbat, A. (2002). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen tutumlarının öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi (Yayın No. 113921). [Yüksek Lisans Tezi Selçuk Üniversitesi]. file:///C:/Users/Fatih/Downloads/113921%20(1).pdf.
• Şenşekerci, E. ve Bilgin, A. (2008). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9/14, 15-43.
• Şimşek, A. (2018). Araştırma modelleri. Ed. Ali Şimşek. Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri içinde (ss.80-107). Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayını.
• Tezcan, H. (2020). Din öğretiminde eleştirel düşünme: DKAB dersinde öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik bir eylem araştırması (Yayın No. 662988). [Yüksek Lisans Tezi İstanbul Üniversitesi]. file:///C:/Users/Fatih/Downloads/662988.pdf.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. (2022). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim tarihi: 07.05.2022. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr.
• Ünsever, Ö. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin düşünme becerileri eğitimine ilişkin görüşlerinin öğretmeye yönelik üstbilişsel farkındalıkları açısından incelenmesi (Yayın No. 721481). [Yüksek Lisans Tezi Aydın Üniversitesi]. file:///C:/Users/Fatih/Downloads/721481%20(1).pdf.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.